Help! Is er een blanke in de zaal?
De Grammy's racistisch? De discussie laait op na de uitreiking van de muziekprijzen. Zelfs de blanke rapper Macklemore beweert dat hij met zijn huidskleur een 'oneerlijke voorsprong' had op de gedoodverfde winnaar Kendrick Lamar.
'Je werd bestolen", schreef Macklemore, winnaar van vier Grammy's, in een sms naar Kendrick Lamar. Ondanks zeven nominaties ging die laatste zondagnacht met lege handen naar huis. Macklemore deelde het melodramatische bericht aan zijn hiphopvriend nadien ook via Twitter. En later noemde de rapper uit Seattle zijn triomftocht ook nog "een zegen en een vloek, met een lichte nadruk op vloek".
Naast Kendrick Lamar kon ook Jay-Z, die met negen nominaties de grote slokop van de avond had moeten worden, amper twee awards op de kop tikken. En die moest hij zelfs delen met Justin Timberlake. Kanye West werd dan weer zo goed als genegeerd bij de nominaties.
In dat licht deed Macklemore dus een bepaald gevoelige uitspraak. De Grammy's en de zwarte gemeenschap staan immers al jaren op gespannen voet. In 1989, het eerste jaar waarin hiphop van tel was voor de Grammy's, boycotte Will Smith de ceremonie omdat zijn award voor beste rapperformance niet eens de televisie-uitzending zou halen. Al was het nog iets pijnlijker dat Smiths kinderlijke 'Parents Just Don't Understand' dat jaar won van legendarische classics als 'Straight outta Compton' van NWA en 'Don't Believe the Hype' van Public Enemy.
Zwarte shit
Pas in de tweede helft van de jaren 90 zouden rapalbums een eigen categorie krijgen, maar ook dan leek de National Academy nooit de barometer van de straat te volgen. Toonaangevende platen van Nas, Snoop Dogg of Jay-Z werden stiefmoederlijk behandeld. En de enige Afro-Amerikaanse act die ooit het Album of the Year won met een hiphopplaat, was OutKast in 2003.
Anderzijds sprokkelde Kanye West doorheen de jaren wel 21 Grammy's bijeen, waarmee hij een van de onbetwiste recordhouders werd. Maar ook hij schold vorig jaar op de jury, die hij op verholen wijze van racisme betichtte. Tijdens een concert zei hij: "Ik heb nog nooit een Grammy gewonnen wanneer ik moest uitkomen tegen een blanke artiest. Yeezus(zijn laatste plaat, GVA) staat in alle eindejaarslijstjes op één of twee, maar toch krijg ik maar twee nominaties. Wat proberen ze daarmee te zeggen?"
Dat zwart-witdenken speelde deze week in de kaart van opiniemakers. "De Grammy Awards zijn gestoeld op leugens", steekt een zwarte correspondente op Salon.com van wal. "Ze vertrekken vanuit de idee dat wanneer blanken zwarte shit doen, het gelijkstaat met vooruitgang." Ook voor Macklemore is ze niet mals. "Kendrick Lamar kan niets aanvangen met een privé gebracht excuus. Macklemore slaagde er niet in om het blanke privilege te benutten, en zo de machtsstructuur (van de Grammy's, GVA) in vraag te stellen, terwijl de hele wereld toekeek."
Bekender vs. beter
Op Allhiphop.com betwijfelen ze of huidskleur effectief meetelt in dit debat. "De woede binnen de hiphopwereld gaat niet over ras, maar over een gebrek aan respect. Het establishment respecteert onze kunstvorm nog steeds niet voldoende om daadwerkelijk erkenning te geven aan de juiste persoon."
Met een platina plaat op zak, twee hits in de Amerikaanse Billboardcharts en een succesvolle wereldwijde expansie lijkt Macklemore nochtans wel degelijk aanspraak te mogen maken op erkenning. "Maar dat is niet de juiste vraag", riposteert Allhiphop.com. "De vraag die er toe doet, is: heeft hij de beste rapplaat van het jaar gemaakt?" Volgens hen is het antwoord negatief. En daar waren muziekcritici het voordien ook al over eens. Lamars plaat good kid, m.A.A.d. city verdiende een gemiddelde score van 91 procent op de verzamelsite Metacritic, terwijl The Heist van Macklemore & Ryan Lewis achterop hinkte met 74 procent. Zelfs Macklemore sloot zich bij die kenners aan. In het hiphopzine The Source stelde hij: "The Heist was de bekendere plaat, maar Kendrick heeft de betere plaat."
Wat dan weer in het voordeel van Macklemore speelde, is dat hij de posterboy van een nieuw reveil in de hiphop wordt genoemd. Zijn imago is ook salonfähiger dan dat van Kendrick Lamar, een zwarte rapper die in zijn muziek afrekent met zijn jeugd in Compton, een van de meest beruchte getto's in Los Angeles.
"Was Kendrick Lamar robbed?", vroeg de Toronto Star zich dinsdag af, in navolging van honderden andere sites die dezelfde woorden hadden afgedrukt. Wij betwijfelen het intussen. Na de Grammy's stuurde Spotify rond dat Lamar een stijging van liefst 99 procent kende in het streamingverkeer. De plaat van Macklemore & Ryan Lewis moest zich gelukkig prijzen met 65 procent.