Vinyl verrijst nog maar eens

Vinyl klinkt beter, heeft een mooie uitklaphoes en meer charme dan een mp3. De afgelopen jaren werd de comeback van de klassieke plaat met de regelmaat van de klok ingeluid. In het najaar van 2015 opnieuw. In de aanloop naar kerst was de Jensen JTA-230 zelfs een absolute topper op e-commercewebsite Amazon. De eenvoudige platenspeler stond bovenaan het lijstje van de 'home audio'-verkoop. Ook de Britse keten HMV zag de pick-ups als zoete broodjes de deur uitgaan. In de week voor Kerstmis verkochten zij een platenspeler per minuut.

Wat lijkt op een nostalgisch hebbeding, is ook echt in trek bij een nieuwe generatie die nooit met fysieke dragers is opgegroeid, zo blijkt uit de verkoopcijfers. "De revival van de vinyl is een van de meest sprookjesachtige succesverhalen van het afgelopen jaar", zegt Gennaro Castaldo van de British Recorded Music Industry in The Scotsman. "In 2007 was vinyl nog met uitsterven bedreigd en werden amper 205.000 stuks verkocht. Het afgelopen jaar gaat dat aantal richting de 2 miljoen."

Ook in België gaat het opnieuw hard voor vinyl. De totale verkoop voor 2015 wordt pas in februari door de Belgian Entertainment Association (BEA Music) bekendgemaakt, maar de cijfers voor het eerste halfjaar tekenden een stijging van 47,1 procent op ten opzicht van de eerste helft van 2014. Goed voor een omzet van 1,89 miljoen euro of bijna 4 procent van de totale muziekverkopen in ons land.

Met een actie van deze krant werden onlangs tien iconische platen uit de muziekgeschiedenis op vinyl te koop aangeboden. Daarvan werden in vier weken tijd zo'n 20.000 stuks verkocht. Van de bijhorende Lenco-platenspeler gingen er een duizendtal de deur uit.

Belgische winkels als Fnac en MediaMarkt breidden de afgelopen jaren hun schapruimte voor vinyl uit. Een ander mooi voorbeeld is Bilbo Records in Leuven. De platenzaak verhuisde onlangs naar een groter pand. "De ruimte voor cd's is dezelfde gebleven, maar die voor vinyl is meer dan verdubbeld", zegt Matias Pardon van Bilbo Records. "Het gamma wordt stapsgewijs uitgebreid en verdiept. Dat kan ook, aangezien tegenwoordig alles uitkomt op vinyl. Vijf jaar geleden hadden we zo'n honderd titels, tegenwoordig een paar duizend."

Zo waren er onlangs nog de re-release van de eerste plaat van onder meer K's Choice en Bloc Party, of de nieuwste van Charlotte De Witte (vroeger Raving George) en Ryan Adams. "In de kerstperiode stak Adele er met kop en schouders bovenuit, maar ook de nieuwe van Black Box Revelation en Tourist LeMC deden het goed op vinyl", zegt Pardon. "De laatste plaat van Kendrick Lamar werd het meest gevraagd, maar wereldwijd was de stock compleet uitverkocht. Platen persen blijft immers een tijdrovend proces en de vraag was niet bij te houden."

Nieuwe generatie

In Bilbo Records maakt vinyl tegenwoordig 30 procent van de totale verkoop uit. Toch blijft de klassieke plaat wel degelijk een nicheproduct. Zo denkt men bij Ultratop nog niet aan een aparte hitlijst voor vinyl. Die verkoop wordt gewoon samengeteld bij die van cd's en downloads van integrale albums.

"De verschillende muziekdragers vullen elkaar aan", zegt Olivier Maeterlinck van BEA Music. "Er is een positieve kruisbestuiving van digitaal naar cd en vinyl. Streamingdiensten bieden de consument een laagdrempelige manier om nieuwe muziek te ontdekken. Het is positief dat muziekliefhebbers weer bereid blijken om albums in huis te halen. Vaak als een aanvulling op hun digitale collectie."

En dat merken ze in de platenzaak, waar de consument beter dan ooit geïnformeerd naartoe gaat. "Het zijn vooral jongeren die naar vinyl vragen", zegt Pardon van Bilbo. "Straf, want dat is een generatie die het net gewend was om muziek gratis op het internet te vinden. Tegenwoordig hebben steeds meer mensen een abonnement op diensten als Spotify, die voor tien euro per maand op een legale manier alle muziek van de wereld aanbieden. En daarnaast willen mensen opnieuw de platen die ze écht goed vinden ook tastbaar in huis hebben."