'Alle Peruanen schuldig aan onverschilligheid'

Brussel / Lima

Eigen berichtgeving

Na 22 maanden grondig onderzoek naar de golf van geweld die Peru van 1980 tot 2000 overspoelde, heeft de Commissie voor Waarheid en Verzoening (Comisión de la Verdad y de la Reconciliación of CVR) haar langverwachte conclusies aan president Toledo overgemaakt. Grootste verrassing: bij het geweld tussen regeringsleger, paramilitairen en guerrilla's als het Lichtend Pad en de Revolutionaire Beweging Tupac Amaru vielen niet 35.000 doden zoals aanvankelijk vooropgesteld, maar bijna het dubbele daarvan.

Tijdens de korte ceremonie op het presidentiële paleis in Lima kon Salomon Lerner, rector van de Universidad Católica en voorzitter van de CVR, zijn tranen amper bedwingen. Voor het oog van de camera's en voor talloze prominenten uit de politieke, gerechtelijke en sociale wereld veroordeelde hij krachtig alle schuldigen: het maoïstische Lichtend Pad, dat 54 procent van de doden op zijn kerfstok heeft; de regering, het leger en de politie, die 28 procent van de moorden hebben begaan; Tupac Amaru, dat anderhalve procent in de schoenen wordt geschoven; en de paramilitaire groepen en Rondas Campesinas, zelfverdedigingseenheden van boeren, die de rest van de doden op hun geweten hebben.

Lerner, die veel bijval kreeg van president Toledo, droeg het verslag van de twaalf CVR-commissarissen op aan alle slachtoffers van het politieke geweld en riep op tot een nationaal gewetensonderzoek. "Alle Peruanen hebben zich schuldig gemaakt aan fatalisme of onverschilligheid", zei hij, onder meer verwijzend naar het racisme tegen de inheemse bevolkingsgroepen en de sociale uitsluiting waar zij sinds jaar en dag het slachtoffer van zijn. Lerner riep de autoriteiten op werk te maken van gerechtigheid en de straffeloosheid ongedaan te maken. President Toledo heeft beloofd het rapport helemaal te zullen analyseren en vroeg alle betrokken partijen en instanties het gerecht op onafhankelijke wijze en los van politieke druk zijn werk te laten doen. Op welke manier de ongeveer 120 hoofdschuldigen zullen worden gestraft en hoe de slachtoffers voor het berokkende leed vergoed kunnen worden, blijft het voorwerp van discussie. Bovendien blijkt uit peilingen dat 38 procent van de Peruanen het werk van de CVR afkeurt en het beter vindt over het verleden te zwijgen. (LD)