Klaar voor pensioen met punten
Pensioenminister Daniel Bacquelaine (MR) duwt door met het pensioen met punten. Tegen eind deze maand wil hij advies van de sociale partners, daarna begint hij wetteksten te schrijven. Maar de de bonden staan op de rem.
Het moet het sluitstuk worden van de grote pensioenhervorming die deze regering wil realiseren: het puntensysteem. De pensioenuitkeringen moeten vanaf 2025 fundamenteel anders worden berekend.
Samengevat: per gewerkt jaar krijg je punten, die op het einde van je carrière worden opgeteld en vermenigvuldigd met een bedrag in euro. De waarde van elk punt is afhankelijk van de economische conjunctuur. Het doel is dubbel. Pensioenen moeten betaalbaar blijven voor de staat, maar hoog genoeg voor de burger die ze ontvangt.
Tegen het einde van de legislatuur moet het systeem goedgekeurd zijn in het parlement, heeft minister Bacquelaine altijd gezegd. Nu die deadline in zicht komt, schakelt hij een paar versnellingen hoger, bevestigt zijn kabinet.
De pensioenminister heeft aan de sociale partners te kennen gegeven dat ze tegen eind deze maand hun advies klaar moeten hebben. Daarna begint hij zelf te schrijven aan wetteksten. Bacquelaine vindt dat hij er niet langer om heen kan draaien, anders is hij hopeloos te laat en moet hij zijn belangrijkste werf onafgewerkt afleveren.
Onrealistische timing
De plotse versnelling is opmerkelijk. Het dossier sleept al de hele legislatuur aan, maar staat nog nergens. Mede omdat de administratie eerst niet wilde meewerken, is pas halfweg vorige maand het debat gestart onder sociale partners. De vakbonden vinden Bacquelaines timing compleet onrealistisch. Ze vragen meer cijfers en berekeningen om de discussie aan te gaan. Bij het ABVV zien ze het puntensysteem liever integraal afgevoerd en weigeren ze het debat aan te gaan.
De socialistische bond vraagt nu dat de Groep van Tien overneemt, het hoogste overlegorgaan onder sociale partners. "Daar moet een debat worden aangegaan over een globale visie op de pensioenhervorming", zegt Miranda Ulens van ABVV. Het zou de onderhandelingen verder vertragen. Ook werkgeversorganisatie Unizo is kritisch. "Het puntensysteem is heel complex, je moet de effecten toch doorgerekend hebben", zegt Caroline Deiteren. "Maar de sociale partners moeten ook ernstig het debat aangaan." Enkel bij het VBO kunnen ze de versnelling van Bacquelaine appreciëren, al sluiten ze overleg binnen de Groep van Tien niet uit. "Maar dat kan parallel met technische vergaderingen", zegt topman Bart Buysse.
Concreet heeft Bacquelaine aan de sociale partners gevraagd zich te buigen over een reeks basisvragen. Hoe wordt bijvoorbeeld de overgang van het oude systeem naar het systeem met punten geregeld? Krijgen ambtenaren, zelfstandigen en werknemers exact hetzelfde systeem? En meer fundamenteel: hoe definieer je een kwaliteitsvol pensioen voor iedereen?
Mocht dat niets opleveren, is het overigens niet zo dat de minister de sociale partners vanaf november zal uitschakelen. Wel draait hij zijn werkwijze om. In plaats van te wachten op advies en op basis daarvan voorstellen uit te werken, zal hij hen concrete wetteksten voorleggen waarop zij dan advies kunnen leveren.
Draagvlak
Daarmee neemt Bacquelaine een risico. Door het sociaal overleg te beperken, dreigt hij het maatschappelijk draagvlak van zijn hervorming te schaden. Ook politiek begeeft hij zich op glad ijs. Als hij met een onvoldragen dossier naar de regering trekt, kan dat in zijn gezicht ontploffen.
Een scenario als bij het dossier van de zware beroepen wil de minister vermijden. Na anderhalf jaar onderhandelen kwamen bonden en werkgevers er niet uit. Maandag staat een vergadering gepland om er definitief een punt achter te zetten, maar daar sturen de bonden nog aan op een allerlaatste kans voor overleg in de Groep van Tien.