'Fuck de Europese Unie'

Donderdag had Victoria Nuland, VS-onderminister voor Europese Zaken, een belangrijk onderhoud met de Oekraïense president Viktor Janoekovitsj. Enkele uren later werd Nuland het voorwerp van internationale spot nadat een telefoongesprek tussen haar en de Amerikaanse ambassadeur in Kiev was uitgelekt. Met enkele loslippigheden zorgde Nuland voor een twist met Europa, onthulde ze de westerse strategie inzake Kiev én gaf ze de Russen munitie om Washington en Brussel te beschuldigen van ongeoorloofde inmenging.

Het telefoongesprek tussen Nuland en ambassadeur Geoffrey Pyatt dateert van 25 januari en duurt vier minuten. Het fragment dook donderdag plotseling op op YouTube en werd vervolgens driftig rondgetwitterd door een medewerker van de Russische regering.

Gênant

Nuland en Pyatt bespraken een voorstel van de Oekraïense president Janoekovitsj om enkele oppositieleiders tot premier en vicepremier te benoemen. Nuland is enthousiast over het voorstel en dringt er bij Pyatt op aan om het te steunen. En dan kwam het fuck-zinnetje. "Dat zou fantastisch zijn. Ik denk dat wij dat mee moeten bewerkstelligen, samen met de Verenigde Naties. En weet je wat: fuck de EU!" Waarop ambassadeur Pyatt uithaalt naar de Russen: "We moeten ons haasten, want zo gauw de Russen dit te weten komen, zullen ze er alles aan doen om het te torpederen."

Vervolgens liet Nuland weten dat ze niet bereid is met alle oppositieleiders te werken. De zwaargewichtbokser Vitali Klitsjko is duidelijk niet haar stijl: "Hij zou beter niet in een nieuwe regering zitten. Ik denk niet dat dat een goed idee is." Voormalig economieminister Arseniy Yatseniuk ligt bij de Amerikanen wél in de bovenste lade en wordt zelfs met een koosnaampje aangesproken. "Ik denk dat Yats de man is met de economische ervaring."

Bijzonder gênant allemaal. De Duitse bondskanselier Angela Merkel was een van de eersten om haar verontwaardiging uit te drukken over Nulands woordkeuze. Merkel voegde eraan toe dat ze het werk van EU-buitenlandchef Catherine Ashton volledig steunde. "Deze opmerkingen zijn totaal onaanvaardbaar en ik wil benadrukken dat mevrouw Ashton fantastisch werk verricht."

Ook Rusland reageerde al op de uitgelekte conversatie en beschuldigt de Amerikanen van ongeoorloofde inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Oekraïne. Voor Moskou is dit het bewijs dat de politieke opstand in Oekraïne het werk is van Washington.

Een woordvoerder van het Amerikaanse buitenlandministerie zei dat Nuland al contact had gehad met haar Europese gesprekspartners. "En uiteraard heeft ze haar verontschuldigingen aangeboden."

Alles wijst erop dat het gesprek werd afgeluisterd door Russische inlichtingendiensten en vervolgens werd gelekt om de VS een hak te zetten. Iets wat Moskou categorisch ontkent.

Vakmanschap

Enigszins sarcastisch liet Nuland zich ontvallen dat het lek een bewijs is van "redelijk indrukwekkend vakmanschap". Nuland 'bewonderde' de Russen voor de audiokwaliteit van het fragment, "die zeer goed was".

Het is niet de eerste maal dat Nuland voor controverse zorgt. In haar vorige rol als woordvoerder van Buitenlandse Zaken zou zij medeverantwoordelijk zijn geweest voor een doofpotoperatie na de terreuraanval in de Libische stad Benghazi, waarbij op 11 september 2012 onder meer de Amerikaanse ambassadeur om het leven kwam. Nuland zou de officiële communicatie over de aanval afgezwakt hebben om te vermijden dat Buitenlandse Zaken lastige vragen van parlementsleden en journalisten zou krijgen. Nulands positie zou voorlopig niet in het gedrang komen. Wellicht heeft dat te maken met haar lange staat van dienst: ze bekleedde topposities onder Clinton, Bush en nu ook onder Obama.