Vergrijzing wordt onbetaalbaar
België heeft zijn vergrijzingskosten niet onder controle, waarschuwen tal van experts. Naast een financieel drama dreigt een generatieconflict, erkent ook minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne (Open Vld).
In 2060 heeft België 10 miljard euro meer nodig dan nu gebudgetteerd staat om de kosten van de vergrijzing op te vangen. Dat concludeert de Europese Commissie. Een hele generatie babyboomers staat op het punt met pensioen te gaan, waardoor de pensioenlasten tegen 2060 oplopen tot 16,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De meerkosten voor de overheid klokken af op maar liefst 34,6 miljard euro. Dat is een stuk hoger dan wat tot nu toe door de Belgische Studiecommissie voor de Vergrijzing is berekend.
Deze commissie stelt vandaag samen met minister Van Quickenborne haar nieuwe prognoses voor. Goed nieuws valt er wellicht niet te rapen. De commissie waarschuwt al jaren voor de stijgende pensioenfactuur, maar vond weinig gehoor bij de politici, zo erkent ook de voormalige voorzitter van de Studiedienst Theo Peeters: "De factuur is steeds doorgeschoven naar de volgende regering, die op haar beurt die factuur ook doorschoof. Nu staan we met onze rug tegen de muur."
Economen Koen Schoors en Gert Peersman (UGent) stellen in hun boek De perfecte storm, dat vandaag officieel verschijnt, vast hoe de babyboomers financieel verwend worden ten nadele van de jonge generaties. "De babyboomers zullen 60.000 euro meer uit het systeem halen in de vorm van pensioenen en gezondheidszorg dan ze er hebben ingestopt. Terwijl het voor de jonge generaties net omgekeerd ligt."
Om die jonge generaties financieel te ontlasten, willen de professoren meer mensen aan het werk zien en meer ouderen aan de slag. Amper 37 procent van de 55- tot 64-jarigen werkt nog. "We kunnen niet anders dan de vervroegde pensionering afschaffen en de pensioenleeftijd geleidelijk aan optrekken."
Minister van Quickenborne erkent de nood aan nog meer hervormingen. "Op korte termijn willen we de pensioenbonus hervormen om zo mensen zo lang mogelijk aan de slag te houden. Na 2014 zijn weer nieuwe hervormingen nodig. Ik zal hiervoor nog dit jaar de nodige initiatieven nemen ter voorbereiding." Maar, benadrukt hij ook: "De maatregelen die we nu genomen hebben om mensen langer aan het werk te houden zullen op kruissnelheid een kostenbeheersing van 1,5 miljard betekenen."
Om oude werknemers financieel aantrekkelijk te houden voor werkgevers behoort een verlaging van de lasten op arbeid tot de mogelijkheden. Maar waar haal je de middelen? Kapitaal meer belasten, en het verhogen van de btw, zegt onder meer Koen Schoors.
"Als we de lasten op arbeid verlagen met eenzelfde bedrag als we de btw verhogen, dan blijven de kosten voor de bedrijven gelijk en blijven de prijzen voor de consument gelijk." Arbeidsmarktspecialist Jan Denys treedt hem bij: "Als je de lasten op arbeid verlaagt, creëer je een jobvriendelijke groei. De fiscaliteit moet verschuiven, een lastenverlaging is noodzakelijk." >> 3, 16