Stedenbouwer na donker
Hoe ziet de taak van een nachtburgemeester eruit? Mirik Milan, de man die na donker in Amsterdam de scepter zwaait, geeft dit weekend tekst en uitleg tijdens het Brusselse Listen! Festival: 'Een modern nachtleven gaat over veel meer dan drinken en dansen.'
Een interview met de nachtburgemeester van Amsterdam, om tien uur 's morgens op een maandag? Het lijkt een onderneming die gedoemd is te mislukken. Maar wat blijkt? Mirik Milan heeft er al een uitgebreide fitnesssessie op zitten.
"Wat had je dan gedacht?", reageert hij. "Dat ik als nachtburgemeester elke nacht lazarus over de straten rol? Als je plannen maakt en dingen in gang wilt zetten, moet je toch gewoon overdag samenzitten met de mensen die het in de stad voor het zeggen hebben? Ook al ben je dan de nachtburgemeester."
Prins carnaval
De ingesteldheid van Milan zegt veel over de evolutie die zijn ambt de voorbije jaren doormaakte. Tot een paar jaar geleden was het nachtburgemeesterschap vooral een symbolische functie. "Een soort prins carnaval van de nacht", omschrijft Milan het. "Die zelf af en toe een leuk feest mocht organiseren."
Dat veranderde toen steden begonnen in te zien dat het misschien wel handig is om voor het nachtleven op hun grondgebied advies te krijgen van iemand met kennis van zaken. "Want laat ons eerlijk zijn, voor de mensen in zo'n stadsbestuur is wat tussen tien uur 's avonds en acht uur 's morgens in hun stad gebeurt een blinde vlek."
Ondertussen is het nachtburgemeesterschap van Amsterdam een fulltime job. Niet alleen Amsterdam heeft trouwens zo'n extra burgervader in dienst. In onder andere Parijs, Londen en Zürich heeft Milan collega's zitten. Een logische evolutie, vindt hij. Een bruisend nachtleven kan een forse meerwaarde voor een stad betekenen.
"De nacht is het moment bij uitstek waarop creatievelingen elkaar ontmoeten: fotografen, filmmakers, dj's, muzikanten, maar ook alle andere beroepen die daar tegenaan schuren. Een stad met een levendig nachtleven trekt veel van die jonge, creatieve mensen aan. Heb je die in je stad, dan volgt de creatieve industrie vanzelf. Kijk maar naar wat de laatste vijftien jaar in Amsterdam, Londen en zeker Berlijn is gebeurd. Ik kan me niet inbeelden dat je daar als bestuurder van een stad niet in geïnteresseerd bent."
Maar aan de uitbouw van zo'n bruisende nachtscène gaat denkwerk vooraf. Daar kan een nachtburgemeester bij helpen. "Je wilt niet alleen maar feestende en hossende massa's naar je stad trekken. Je weet welk soort nachtleven een aanjager is voor gebiedsontwikkeling en het aantrekken van jong creatief talent. En dus moet je daarop inzetten."
In Amsterdam gebeurde dat bijvoorbeeld met het uitreiken van 24 uursvergunningen, een dossier waarin Milan als nachtburgemeester een voortrekkersrol speelde. "Een aantal clubs krijgt op die manier de vrijheid om zelf te bepalen wanneer en hoelang ze openblijven. Maar die vergunningen gaan enkel naar zaken die een meerwaarde betekenen voor het culturele leven in Amsterdam."
"Zo zijn er nu clubs die overdag lezingen of filmvoorstellingen organiseren. Sommige hebben een kunstgalerie of verhuren studioruimte aan kunstenaars. Er is er zelfs één die af en toe omgebouwd wordt tot indoorspeeltuin. De ouders kunnen lekker lunchen in het restaurant dat bij de club hoort, terwijl de kinderen loosgaan in de speeltuin. Dat soort dingen creëert een duidelijke meerwaarde en veroorzaakt ook een betere wisselwerking tussen zo'n club en de buurt."
Visie graag
Op het vlak van nachtburgemeesters hinken Belgische steden achterop. Er zijn wel wat voorzichtige initiatieven, maar een volwaardig nachtburgemeesterschap lijkt nog niet voor morgen.
Brussel bijvoorbeeld moet het voorlopig met enkel een overlastambtenaar stellen. Een functie die niet te vergelijken is met wat een nachtburgemeester doet, vindt Milan. "Natuurlijk is het beperken van overlast en het doen naleven van regels ook deel van mijn takenpakket. Maar ik doe nog zo veel meer. Steden worden steeds complexer, wat maakt dat visie steeds belangrijker wordt. Ook wat het nachtleven betreft. En net daar kan een nachtburgemeester bij helpen."
Mirik Milan komt zaterdag om 15.30 uur langs in het Square Brussels Meeting Center op de Kunstberg. Meer info over Listen!: listenfestival.eu.
Wie dreigt verloren te lopen in het Listen!-aanbod vindt op demorgen.be een uitgestippeld festivalparcours.