Van Instagram naar Tate Modern
In het Londense Tate Modern opent binnenkort een expo van Amalia Ulman. Waarom dat zo bijzonder is? Haar werk stond al integraal gepubliceerd op Instagram.
De Argentijnse Amalia Ulman (25) kreeg het idee in de lente van 2014. Onder de noemer Excellences & Perfections zou ze foto's van zichzelf op Instagram posten. U kent ze wel, van die typische it-girl selfies. In hippe outfits, soms pikante lingerie. Zelden in de lens, maar naar zichzelf kijkend. Alsof de afgestudeerde studente in de beeldende kunsten helemaal voor het narcisme was gevallen. En tienduizenden volgers met haar.
Maar eigenlijk was elk beeld in scène gezet. "Ik heb er een maand research voor gedaan", zegt Ulman in de Britse krant The Telegraph. "Er was een begin, een climax en een einde. Ik heb mijn haar geverfd, mijn garderobe veranderd. Ik acteerde alles: dit was ik niet." Zo poseerde ze tijdens lessen paaldansen, verzon ze zelfs een borstvergroting.
En dat hield ze vijf maanden en 175 Instagram-foto's vol. "Ik wou bewijzen dat vrouwelijkheid een constructie is, en niet biologisch of inherent aan vrouw zijn", zegt de artieste. "De grap was toegeven hoeveel werk er kruipt in vrouwelijk zijn. Dat het niets natuurlijk is, maar iets wat je leert."
Fotograaf als onderwerp
Tate stelt niet alleen werk van Ulman tentoon, maar verzamelde beelden van een vijftigtal fotografen van de jaren 60 tot nu. Van vintage prints tot sociale media. Op elke foto is de fotograaf zelf het onderwerp van het werk. Iets wat dus helemaal niet eigen is aan het digitale medium.
"De fotografie heeft er altijd mee gespeeld", zegt fotohistoricus Jan Baetens (KU Leuven). "Cindy Sherman was de eerste bekende naam om zichzelf telkens als een ander personage te fotografen."
Digitale fotografie leent zich wel perfect voor nieuwe vormen van fotovertelling. "De recuperatie van online fotomateriaal is zelfs courant geworden in musea", zegt Baetens. "Het Zwitserse fotomuseum Winterthur had vorig jaar nog een mammoetproject met miljoenen foto's die recht van het internet kwamen. Daar ben ik blij om, verbreding in de museumwereld is nodig."
Ook Patrick Allegaert van het Guislain Museum staat ervoor open. "De keuze van Tate verwondert mij niet", zegt hij. "Vaak is het boeiend om werk dat in een andere context werd gemaakt in het museum te plaatsen. Zo kan het een nieuwe betekenis krijgen."
'Performing for the Camera', 18/02 tot 12/06 in Tate Modern, Londen.