Jong geweld grijpt macht in NBA

Wie van Amerikaans profbasketbal houdt, kan overigens maar beter genieten van deze ongemeen verrassende play-offs. Omdat de besprekingen over een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor de spelers niet vorderen, zit het er dik in dat en vanaf deze zomer een zogenaamde ‘lockout’ komt. Dat wil wellicht zeggen dat minstens een deel van de volgende jaargang in het water valt, net zoals gebeurde in 1997-98, toen San Antonio kampioen werd na een verkort seizoen.

Maar eerste moet er nog een hoop basketbal gespeeld worden. Het wordt dan ook even wennen aan het nieuwe landschap in de NBA. Eén ding staat nu al vast: voor het eerst sinds het 1998-99 zullen Tim Duncan, Kobe Bryant noch Shaquille O’Neal in de NBA Finals staan.

Toen de Miami Heat woensdag de Boston Celtics elimineerde, knielde LeBron James voor een gebed op het parket. Boston was al jaren zijn zwarte beest. De Celtics, met hun ‘Big Three’ van Kevin Garnett, Paul Pierce en Ray Allen, waren de hele reden waarom LeBron James een deal had gemaakt met Dwyane Wade en Chris Bosh om in South Beach hun eigen versie van de grote drie op te zetten.

Net zoals Michael Jordan destijds meerdere seizoenen nodig hadden om voorbij de Detroit Pistons te geraken om zijn eerste titel te winnen, moest James voorbij de Celtics. “Wij hebben het grootste respect voor Boston”, zei hij achteraf. “Ik wist diep in mijn hart dat ik het niet alleen kon tegen dat team. Ik moest er een aantal kerels bij halen die tegen hen op konden.”

Bij aanvang van het seizoen werd aangenomen dat het superteam Miami over de concurrentie heen zou walsen. Dat pakte aanvankelijk anders uit. Meteen bij de seizoensopener al kreeg de Heat klop van de Celtics. Een complete instorting dreigde toen en zo gebeurde het dat een aantal spelers begin maart, na de zoveelste verliesreeks, in tranen uitbarstten in de kleedkamer.

Maar Miami deed wat het moest doen en leerde samenspelen. De Heat sloot het reguliere seizoen onder stoom af en piekte voor de play-offs. In de tweede ronde bleken de Celtics te oud en te traag om een antwoord te bieden op de snelheid en het atletische vermogen van James en Wade. Ondanks alle eerdere problemen zou niemand er dan ook van opkijken als Miami alsnog kampioen wordt.

Voor de eerste keer sinds de dagen van Michael Jordan staan de Chicago Bulls vanaf zondag in de Eastern Conference Finals. Ze ontmoeten daar Miami. Dat nadat ze onverwacht het reguliere seizoen afsloten met het beste klassement in de hele NBA, wat ook al van Jordan geleden is.

Factor nummer één voor Chicago is de onstopbare spelverdeler Derrick Rose. Die was goed voor gemiddeld 29,8 punten en 7,8 assists per wedstrijd en werd terecht Most Valuable Player (MVP, Speler van het Jaar). Factor twee is Coach van het Jaar Tom Thibodeau. Die tekende als assistent van Celticscoach Doc Rivers voor de wurgende verdediging die Garnett & co. de laatste jaren speelden en bracht zijn defensieve schema’s mee naar Chicago, waar ze door de Bulls met hun jonge benen (de gangmaker is Joakim Noah, de 26-jarige, 2m11 grote zoon van ex-toptennisser Yannick Noah) tot in de perfectie uitgevoerd worden. Resultaat: de Celtics zijn naar huis en de Bulls staan in de Conference Finals, na winst tegen de Atlanta Hawks.

Niemand had verwacht dat er in dit stadium nog over de Memphis Grizzlies gesproken zou worden. Zij sloten de competitie af met de achtste een laatste play-offplaats in het westen, wat hen recht gaf op een confrontatie in de eerste ronden met nummer één San Antonio. Memphis deed het onwaarschijnlijke en schakelde de Spurs uit met 4-2. Meteen was duidelijk dat ook in San Antonio, waar toppers Tim Duncan en Manu Ginobili steeds ouder en blessuregevoeliger worden, een tijdperk afloopt. Memphis was pas de tweede nummer acht die een nummer één wipte sinds de NBA in 2003 in de eerste ronde naar een best-of-seven ging (wie het eerst vier keer wint gaat door). Het wierp zich als underdog meteen op als dé publiekslieveling van deze play-offs.

De Oklahoma City Thunder wordt wel eens gezien als een nieuwe versie van de San Antonio Spurs: een club uit een kleine mediamarkt die hoge toppen scheert dankzij een uitgekiend beleid. Net zoals de Spurs eind jaren negentig het geluk hadden dat ze via de draft (waar de clubs elk jaar mogen kiezen uit het jonge talent) Tim Duncan aan de haak sloegen, had Oklahoma City dat toen het in 2007 Kevin Durant aan de haak sloeg.

Durant is de tweevoudige topscorer in de NBA en hij is goed omringd. Ook spelverdeler Russell Westbrook is goed voor 24,6 punten per wedstrijd en is daarmee achtste in de NBA. Toen het in het midden van het seizoen krachtmens Kendrick Perkins overnam van Boston (in ruil voor center Nenad Krstic en forward Jeff Green, wat voor Boston slecht uitpakte), kreeg het ook wat het al jaren miste: een intimiderende présence onder de ringen.

Dat de Thunder op een gegeven moment aanspraak zal maken op de kroon in het westen, wordt al enkele jaren verwacht. Mogelijk kan het dit jaar al. Oklahoma speelde afgelopen nacht een mogelijk beslissende zesde wedstrijd tegen Memphis.

De Dallas Mavericks zijn geen bijzonder jonge ploeg. Sterspelers zijn de Duitser Dirk Nowitzki (32 en zonder meer de beste Europeaan ooit in de NBA), spelverdeler Jason Kidd (38) en zesde man Jason Terry (33). Dallas is wel de enige vaste waarde die overblijft in deze play-offs, wat alleen maar extra de aandacht vestigt op de aan de gang zijnde generatiewissel. En wat meer is: Dallas schakelde de Los Angeles Lakers uit.

De tweevoudige kampioen ging roemloos ten onder met 4-0. De Lakers zeiden dat dat een geflatteerde eindbalans was, dat ze twee keer zeer nipt de boot ingingen en dat het dus heel anders had kunnen uitdraaien, maar in zekere zin maakt dat net duidelijk dat er ook in LA een dynastie eindigde. In het verleden kon sterspeler Kobe Bryant zulke wedstrijden naar zich toe trekken. Deze keer bleek hij daar niet toe in staat.

De uitschakeling van de Lakers maakt ook een ietwat vroegtijdig einde aan de carrière van coach Phil Jackson. De oude zenmeester, die in de jaren negentig de Chicago Bulls van Michael Jordan naar zes titels coachte, had aangekondigd dat dit zijn laatste seizoen op de bank zou worden en had graag afscheid genomen met een twaalfde titel. In plaats daarvan zetten een aantal van zijn spelers hem te kijk door in de slotminuten van Game 4 tegen Dallas uit te pakken met een reeks gemene fouten die tot twee uitsluitingen leidden.

Dallas heeft de komende weken overigens de kans om iets goed te maken. Daar zijn de herinneringen aan de verloren NBA Finals van 2006 nog een gapende wonde. De Mavericks stonden toen 2-0 voor tegen de Heat en kwamen in Miami tot op luttele minuten van een schier overbrugbare 3-0-voorsprong en hun eerste NBA-kampioenschap. Wat volgde, was een complete instorting. Dallas verloor onwaarschijnlijk vier keer op rij en zag de titel alsnog aan zich voorbijgaan. Met een beetje geluk krijgen Nowitzki en kornuiten begin juli een herkansing.