Assad bereid om 'chemische wapens te vernietigen'
Syrië reageert positief op het Russische voorstel om zijn chemische wapens onder internationaal toezicht gecontroleerd te laten vernietigen. Moskou probeert zo een militaire interventie te voorkomen. Washington is sceptisch, maar bestudeert het voorstel wel.
Russisch buitenlandminister, Sergei Lavrov, zegt dat het aanbod "positief" werd onthaald tijdens gesprekken die hij voerde met zijn Syrische evenknie, Walid Muallem.
Eerder gisteren verklaarde ook VS-minister van Buitenlandse Zaken John Kerry in Londen dat militaire actie "enkel voorkomen kon worden als Assad zijn volledige chemische wapenarsenaal binnen de week zou overdragen". Het VS-ministerie van Buitenlandse Zaken liet vervolgens weten dat Kerry een "retorisch argument" gebruikte, en dat de VS niet geloofden dat Assad zo'n knieval ernstig overweegt. Na de Russisch-Syrische bekendmaking draaide Washington opnieuw bij. De VS blijven "zeer sceptisch", maar zullen het voorstel "kritisch bestuderen". Later sprak Kerry ook nog met Lavrov over het voorstel.
Uitweg
De Russische president Poetin stelt president Obama nu voor een nieuw dilemma. Moskou en Damascus tonen immers hun intentie om een verdere escalatie te vermijden. Dat maakt het voor Obama opnieuw moeilijker om de noodzaak van een snelle militaire interventie te bepleiten in zijn Congres, waar hij grote moeite heeft om politieke steun te vinden. Het ontwapeningsvoorstel kan tegelijk gebruikt worden als uitweg om een aanval uit te stellen of af te blazen.
Voorlopig blijven gegronde twijfels bestaan over de ernst van de Russisch-Syrische beloftes. De Britse premier David Cameron waarschuwde gisteren voor een "afleidingsmanoeuvre", al noemde ook hij het mogelijke vooruitzicht op de vernietiging van wapens een "enorme stap voorwaarts".
Lavrov zegt dat hij Muallem overhaalde om "niet alleen chemische wapens onder internationale controle in opslagplaatsen onder te brengen, maar ze vervolgens ook te laten vernielen." Syrië zou dan ook bereid zijn om de Chemische Wapenconventie, het verbodsverdrag dat chemische wapens sinds 1997 verbiedt, te ondertekenen. Moskou is vóór de vernietiging van Syriës chemische wapens, omdat het bang is dat de massavernietigingswapens in handen komen van jihadisten, die banden hebben met soortgelijke groeperingen in de Kaukasus.
Een doorbraak is in elk geval dat voor de eerste keer in de tweeënhalf jaar durende burgeroorlog Rusland ernstige druk lijkt te zetten op het Assadregime, voor wie het de belangrijkste bondgenoot is. Het is ook de eerste keer dat Moskou een voorstel doet dat een beheersing van het Syrische conflict in de schoot van de Veiligheidsraad mogelijk zou maken. Moskou blokkeerde reeds drie resoluties over Syrië in de Veiligheidsraad.
President Poetin hecht vooralsnog ook geen geloof aan de bewijzen dat Assads troepen achter de gifgasaanval zitten van 21 augustus, die in Damascus het leven kostte aan 1.429 burgers. De VN stuurden wapeninspecteurs om de gifgasaanval te onderzoeken. Zij werken nu aan hun eerste rapport. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon zei gisteren dat, als het gebruik van chemische wapens is bewezen, hij zal overwegen om de Veiligheidsraad te vragen om een zone op te richten in Syrië waar ze vernield kunnen worden. Deze werkwijze zou gelijkenissen vertonen met een VN-missie die in de jaren 90 in Irak moest toezien op de vernietiging van massavernietigingswapens door Saddam Hoessein. Het grote probleem toen was dat Saddam een tijdrovend kat-en-muisspel begon met de VN-wapeninspecteurs, wier werk uiteindelijk ook gewantrouwd werd door de VS.