Dood in een bad van ijswater

Scandinavische whodunit

Een mix van Agatha Christie en Ruth Rendell. Plus een snuifje chicklit. Met dit recept verkocht Camilla Läckberg alleen al in Zweden meer dan een half miljoen boeken. Haar debuut, IJsprinses, is nu ook in het Nederlands uit.

Door Fred Braeckman

Aan de Zweedse westkust, 200 kilometer ten noorden van Göteborg, ligt Fjällbacka. Het dorpsplein heet nu Ingrid Bergmanplein en er staat ook een gedenkteken ter ere van de Zweedse actrice. Het werd in 1983, een jaar na haar dood, ingewijd. De legendarische actrice kwam vaak naar het kustplaatsje: in de archipel rond Fjällbacka had ze met haar toenmalige man een eilandje gekocht. Eeuwenlang was het dorp een vissershaven waar de mensen hun boterham verdienden met haringvangst. Nu leeft het vooral van toeristen die genieten van de mooie kust, herinneringen hebben aan Ingrid Bergman of de thrillers lezen van Camilla Läckberg. De schrijfster bracht er haar jeugd door en maakte van Fjällbacka meteen haar 'crime scene'. In IJsprinses is het plaatsje niet meteen een aangenaam vakantieoord. Het is er spiegelglad, het sneeuwt, er waait een gure wind, het is ijzig koud. En bovendien wordt het lijk van Alexandra Wijkner gevonden. De jonge vrouw, midden dertig, ligt met opengesneden polsen in een bad van ijswater. Erica Falck ontdekt het lijk. Als kind waren de twee boezemvriendinnen, maar toen Alexandra een jaar of twaalf was, kwam aan de vriendschap een onverklaarbaar einde. De levendige, mooie Alexandra werd een somber en teruggetrokken meisje, dat later met haar ouders naar Göteborg verhuisde. Ze trouwde er met een welvarende man en opende een kunstgalerie. Naar het ouderlijke huis aan de westkust kwam ze uitsluitend nog in het weekend, om even alleen te zijn. Niemand kan eigenlijk begrijpen waarom de rijke en succesvolle Alexandra zelfmoord zou hebben gepleegd. Rechercheur Patrik Hedström komt tot de conclusie dat het om moord gaat als een laboratoriumonderzoek uitwijst dat er sporen van een sterk slaapmiddel in het bloed van de dode zitten. Bovendien blijkt Alexandra zwanger. Haar man ontkent de vader te zijn. Hedström krijgt veel tegenkanting van zijn incompetente chef, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door de hulp van Erica. De jeugdvriendin van Alexandra schrijft biografieën, maar droomt ervan ooit een soort true crime te publiceren. De moord in het dorp zou een mooi onderwerp zijn. Erica komt te weten dat haar vermoorde vriendin een minnaar had in Fjällbacka: de meer dronken dan nuchtere kunstenaar Anders. Hij bekent dat hij op de plaats van de misdaad was en wordt een belangrijke verdachte. Tot hij op zijn beurt vermoord wordt. Läckberg zet haar pionnen stevig op het schaakbord en alles wijst erop dat de twee moorden teruggaan tot een verhaal van een kwarteeuw geleden. Toen verdween in duistere omstandigheden de zoon van de familie Lorentz, de gefortuneerde eigenaars van de enige conservenfabriek in het vissersdorp. Ze staan symbool voor de macht van de geldadel. Beetje bij beetje komen Erica en Hedström, die inmiddels haar minnaar is geworden, tot de conclusie dat je met geld veel kunt kopen. De clichés van het genre schuwt Camilla Läckberg in haar debuut niet: iemand verstopt zich in een kleerkast; een oudere vrouw die niets anders te doen heeft dan achter het raam zitten, wordt een belangrijke getuige. Agatha Christie is niet ver weg. Echt storen doet het niet, want haar kroniek van een wat achterdochtig kustplaatsje steunt op een stevige, overtuigende plot, die aan Ruth Rendell doet denken. Ook al is die plot bij Läckberg nu en dan weleens ongeloofwaardig: wie laat een kopie van zijn testament zomaar rondslingeren als de belangrijkste benadeelde in de omgeving is? En soms is het chicklitgehalte op het randje: Läckberg, een economiste die een cursus schrijven volgde, heeft zowat een volle pagina nodig om te vertellen hoe Erica doucht, zich maquilleert, haar garderobe kiest. Ironie?

Liefhebbers van pure Scandinavische misdaadromans met een stevige dosis maatschappijkritiek zullen wellicht wat teleurgesteld zijn. Maar wie van een degelijke whodunit houdt, komt zeker aan zijn trekken.

Camilla Läckberg

IJsprinses

Oorspronkelijke titel: Isprinsessan

Vertaald door Elina van der Heijden & Wiveca Jongeneel

Anthos, Amsterdam, 358 p., 19,95 euro.