Rusland noemt VS bondgenoot terreur
Het Syrische staakt-het-vuren dat de VS en Rusland vorige week overeenkwamen, hangt aan een zijden draad. Vier Amerikaanse aanvallen op troepen van Assad dit weekeinde doen de spanningen tussen de grootmachten hoog oplopen.
Volgens Rusland kwamen 62 Syrische militairen om het leven bij vier Amerikaanse aanvallen en raakten er 100 gewond. Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten houdt het op 90 doden en 120 gewonden.
De VS boden hun excuses aan ("Natuurlijk betreuren we elke Syrische dode"), maar Rusland nam daar dit weekeinde geen genoegen mee. Moskou stelt dat de VS steun aan Islamitische Staat (IS) hebben geboden. Door de bombardementen, die 40 minuten in beslag zouden hebben genomen, kon IS terreinwinst op het Syrische leger boeken.
Serieuze problemen
Vanuit Amerikaans oogpunt waren de vier bombardementen in het noordoosten van Syrië juist tegen IS gericht. Volgens de afspraken van het staakt-het-vuren is het toegestaan aanvallen op die islamitische terreurorganisatie te blijven uitvoeren. De VS stellen dat ze vooraf de toestemming van Moskou voor de bombardementen hadden gekregen, maar Moskou ontkent dat.
De Amerikaanse militairen kwamen er naar eigen zeggen zaterdag achter dat ze zich vergist hadden, toen Russische collega's meldden dat personeel en voertuigen van het Syrische leger werden geraakt. Volgens de Amerikanen werden de aanvallen daarop meteen gestaakt.
Een bron in het Witte Huis zei tegen persbureau Reuters dat Amerika via de Russen zijn spijt heeft uitgedrukt tegenover de Syrische regering "over het onbedoelde verlies van Syrische levens". Het regime-Assad toonde zich woest en hekelde een "bewuste en geplande aanval", die duidelijk zou maken dat de VS "ten onrechte claimen het terrorisme te bestrijden". Voor Assad bewijzen de gebeurtenissen dat de VS met IS samenwerken om hem ten val te brengen.
Hoe de Amerikanen zich zo konden vergissen, legde VN-ambassadeur Samantha Power in de VN-Veiligheidsraad niet uit. Ze hield het erop dat er een onderzoek loopt en stelde dat het niet de bedoeling was Syrische militairen te raken. Ze ging in de tegenaanval door te hekelen dat Rusland de Veiligheidsraad bijeen had geroepen. "Het verzoek voor een spoedbijeenkomst was cynisch en hypocriet. Moskou heeft zich nog nooit op deze manier druk gemaakt over alle burgerdoden door Syrische troepen", fulmineerde Power.
Rusland toonde zich niet onder de indruk. De Amerikanen "bleken niet alleen niet in staat een afdoende verklaring voor de gebeurtenissen te geven, maar probeerden ook, zoals gewoonlijk, alles op zijn kop te zetten", aldus een Russische verklaring. De Russische VN-ambassadeur Vitaly Churkin liet doorschemeren dat de Amerikaanse opstelling weleens de doodsteek voor het staakt-het-vuren kan zijn. "Als de reactie van de ambassadrice ook maar enige indicatie is van hun mogelijke reactie, dan hebben we serieuze problemen."
Terreinwinst
Op zondag strooide Maria Zakharova, de woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, nog extra zout in de wonden: "We komen tot de afschuwelijke conclusie: het Witte Huis verdedigt Islamitische Staat."
Volgens Power moet Zakharova zich voor die uitspraak schamen. De verregaande beschuldiging volgt op de bescheiden terreinwinst die IS dankzij de Amerikaanse 'vergissing' wist te boeken. Zondag meldde het Syrische leger dat het die alweer ongedaan had gemaakt.
Bij Aleppo, in het noorden van Syrië, voerden nog niet geïdentificeerde gevechtsvliegtuigen gisteren ook aanvallen uit, meldde het Observatorium voor de Mensenrechten. Het gaat om de eerste luchtaanvallen bij de belegerde stad sinds het staakt-het-vuren van een week geleden. Ook die bombardementen bedreigen het bestand.