Discussie over Brussels gewest zet informateur Reynders onder druk

Voor Maingain is het eenvoudig: Vlaanderen kan gerust meer autonomie krijgen, maar dan moet Brussel net dezelfde autonomie krijgen. Dat is dan dan weer onaanvaardbaar voor de N-VA, die blijft zweren bij de ‘tweeledigheid’ van ons land. En dan is er nog CD&V, dat wat Brussel betreft minstens even onwrikbaar is als de vroegere kartelpartner.

De regeringsvorming draait al maandenlang cirkeltjes. Het preformateurschap van Elio Di Rupo (PS) liep begin september stuk op extra centen voor Brussel. De bemiddelingsopdracht van Johan Vande Lanotte (sp.a) focuste zich dan weer vooral op de financieringswet. Toen ook die missie strandde, kwam met het less is more-scenario de bevoegdheidsoverdracht weer op het eerste plan. Nu zijn we dus terug waar we vijf maanden geleden zaten, bij Brussel.

De schermutselingen begonnen afgelopen weekend. Sp.a-voorzitster Caroline Gennez benadrukte dat Reynders niet met de uitbreiding van Brussel moest afkomen, anders “kon hij zijn koffers pakken”. Waarop PS-boegbeeld en Brusselaar Philippe Moureaux repliceerde dat zijn koffers altijd klaarstaan. Een doorzichtige poging om het FDF uit zijn tent te lokken, meenden andere partijen. Dat lukte probleemloos. Frontman Olivier Maingain had zich een paar dagen koest gehouden, maar schoot gisteren in La Libre Belgique zijn fusee af: de Vlamingen zullen de rand niet krijgen, de Vlamingen zullen Brussel niet krijgen. “De Vlamingen kunnen geen autonomie eisen voor Vlaanderen en Brussel diezelfde autonomie ontzeggen.” Haast pro forma voegde Maingain er nog eens aan toe dat de pasmunt voor een “pure en simpele” splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde niets anders dan de uitbreiding van Brussel kan zijn.

Kettingreactie

Sp.a-PS-FDF, iedereen had verwacht dat de volgende stap in de kettingreactie een striemende uithaal van de N-VA zou zijn. Maar de Vlaams-nationalisten leggen dezer dagen een opmerkelijk grote zelfbeheersing aan de dag. Vorige week leek de N-VA zelfs een opening te maken naar een opwaardering van het Brussels gewest, een piste om zowel PS als MR gunstiger te stemmen. Voorzitter Bart De Wever, die voor de verkiezingen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gewoon wilde afschaffen, antwoordde bevestigend noch ontkennend op de vraag of de N-VA van Brussel een volwaardig derde gewest wil maken. Kamerfractieleider Jan Jambon benadrukte dan weer dat Brussel net als de andere gewesten gerust meer plaatsgebonden bevoegdheden kan krijgen. Verzachtte de N-VA haar standpunt over Brussel?

Wishful thinking, klonk het gisteren bij verschillende N-VA’ers. “Het klopt dat er op het partijbestuur al een paar weken na elkaar wordt nagedacht over Brussel”, zegt senator en gewezen Brussels afdelingsvoorzitter Karl Vanlouwe. “Maar niemand is bereid om ver af te wijken van het partijstandpunt: we gaan uit van de tweeledigheid, van twee gemeenschappen die in Brussel allebei hun verantwoordelijkheid nemen. Het Brussels gewest kan meer bevoegdheden krijgen, maar dan alleen plaatsgebonden bevoegdheden die de gewesten toekomen. Geen persoonsgebonden materies die toebehoren aan de gemeenschappen. We zitten daar trouwens op precies dezelfde lijn als CD&V.”

Dat klopt niet helemaal. Wat Brussel betreft, is het CD&V-standpunt zelfs nog forser dan dat van N-VA. De Wever was als verduidelijker bereid om de kinderbijslag in Brussel toe te kennen aan de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie, en dus minstens in de geest aan het Brussels gewest. Dat strookte niet helemaal met het partijprogramma, de kinderbijslag is immers duidelijk persoonsgebonden materie die de gemeenschappen toekomt. Om die reden trok CD&V ook van leer tegen het kinderbijslagvoorstel van De Wever. Bij CD&V benadrukken ze dat er wat hen betreft niets veranderd is: Brussel kan onder geen beding dezelfde bevoegdheden krijgen als Vlaanderen en Wallonië.

“Er is ruimte voor een beetje soepelheid”, geeft een N-VA’er toe. “Wie niet in Brussel of de periferie woont, is misschien wat minder gevoelig voor de problematiek en bereid tot wat meer toegevingen. Maar nooit genoeg om zelfs maar 10 procent van de eisen van Maingain in te vullen. Alles hangt af van hoe Reynders zich opstelt. Volgt hij Maingain, of durft hij tegen hem in te gaan? En volgt zijn partij hem dan nog wel?”