Direct naar artikelinhoud

'Relax, een baard is toch maar een baard?'

Vanaf maandag palmt de foto-expo Hipster/Muslim het Antwerpse Krugerplein in. Een kijkoefening die ons vooral in de war wil brengen: want wie is de moslimbaard? En wie de hippe vogel?

Volle baarden, kleine mutsjes of net de haren in de plooi: de outfits van hipsters lijken quasi inwisselbaar met die van moslims. Het viel ook initiatiefneemster Shirin Mirachor van GET ME op, die er eerder al een expo aan wijdde in Amsterdam. Nu steekt het project de grens met ons land over: komende week in Borgerhout, in november ook in Molenbeek.

En dat is niet toevallig, vertelt Malikka Bouaissa (35), oprichtster van het onlinemagazine Al Arte. "In de perceptie zijn uitgerekend dat twee broeihaarden van geradicaliseerde jongeren. Heb je er een baard en een donker vel, dan word je er etnisch geprofileerd. Plus: je hebt ook daar de opkomst van de hipsters. De ideale voedingsbodem om de kijker in de war te brengen. We laten de moslim en hipster van kleren wisselen, en hop: wie is wie? Om maar duidelijk te maken: mensen, relax, een baard is een baard. Of dat nu een religieuze of een culturele uiting is."

'Waar het Oosten en het Westen elkaar ontmoeten', precies op dat kruispunt mikt het artistiek collectief én de onlineglossy Al Arte. Of het nu om kunst, design, streetfood of juwelen gaat, het magazine wil ons meenemen naar onbekende uithoeken van de Arabische en islamitische wereld, "van de Maghreb tot Mashreq en verder".

"Ik miste iets in het medialandschap", vertelt Bouaissa, geboren in Antwerpen, met Marokkaans bloed. "De moslimwereld is een hot issue, maar de verslaggeving hierover blijft erg karikaturaal en stereotiep. Via de sociale media zag ik mooie dingen gebeuren. Dat wilde ik delen. Zeker in die begindagen van mijn blog, vlak na de Arabische Lente, kwam er veel in beweging. Jonge kunstenaars lieten ineens van zich horen. Door alle sociaal-politieke veranderingen begon die sector hevig te boomen. Met als gevolg: prikkelende, artistieke expressies. Toch zag je daar niets van terug in de media hier. Het bleef maar bij de politieke situatie. Bij die vaak negatieve toon. Het religieuze fanatisme, het terrorisme. Heel vermoeiend eigenlijk."

Clichés overstijgen

Dat de islamitische wereld zoveel meer is, bewijst ze met haar uit de hand gelopen blog - nu met een redactieteam tot in Caïro. Gaat het over kunst, dan leeft het vooroordeel dat de moslimcultuur blijft stokken bij arabesk, miniaturen en kalligrafie. Maar, zo weerlegt Bouaissa, "er is zoveel creatief talent dat die clichés overstijgt". Zo experimenteren moslimkunstenaars graag met tradities, om er dan "een edgy, innovatieve draai" aan te geven.

Denk aan El Seed, met zijn mengvorm van kalligraffiti. Op de minaret van de Jaramoskee in Gabes, Tunesië, pende hij een vers uit de Koran neer, naar eigen zeggen "om mensen van verschillende achtergronden samen te brengen en te inspireren".

Bouaissa: "Toen ik dat filmpje zag, wat hij daar voor moois had gerealiseerd, begon het bij mij pas echt te kriebelen om erover te schrijven. In de hoop zo ook een bewustzijn te creëren bij onze jongeren. Om hen te tonen hoe ze zaken uit hun beide culturen hand in hand kunnen laten gaan." Een beetje zoals ook de Saudische kunstenares Fida Al-Hussan in haar werk doet: popart, maar dan met gesluierde vrouwen.

Niet dat Al Arte een magazine voor enkel moslims wil zijn. "Zeker niet", weerlegt Bouaissa. "We zijn er voor al wie interesse heeft in de ander, in die tussencultuur en superdiversiteit. Die kruisbestuiving is belangrijk. Dat heb ik zelf ook gemerkt. Ik heb vaak te horen gekregen dat die twee werelden - Belgische en Marokkaanse - niet te verzoenen zouden zijn. Maar ik voel me evenzeer Antwerpenaar, Vlaming, Belg, Marokkaanse, Berberse als wereldburger. Dat alles versterkt elkaar eerder dan dat het elkaar tegenwerkt."

En zo gaat het ook met het project Hipster/Muslim, meent ze. "Dat lijken twee totaal aparte werelden. Maar hoe dieper je met hen praat, hoe meer je in wezen op dezelfde emoties stuit. We zijn toch allemaal maar mensen?"

Alle info: alartemag.be