'Rebellen schoten MH17 niet neer'
Rusland claimt dat de BUK-raket die de MH17 neerhaalde niet afkomstig was uit het oostelijke, door pro-Russische rebellen bezette gebied in Oekraïne. Dit zou volgens het Russische ministerie van Defensie blijken uit eigen radarbeelden op de dag van de aanslag op vlucht MH17.
De ruwe radarbeelden werden gistermiddag voor het eerst getoond op een persconferentie in Moskou. De radarbeelden zijn afkomstig van Almaz-Antej, de Russische fabrikant van de BUK-raket. Twee jaar lang heeft Rusland gezegd dat de radarbeelden niet meer beschikbaar waren, maar afgelopen week meldde Almaz-Antej dat ze toch waren teruggevonden.
De Russische persconferentie komt op een opvallend moment. Morgen publiceert het Joint Investigation Team (JIT) een rapport in het Nederlandse Nieuwegein. Daarin zal het onderzoeksteam naar verwachting de lanceerlocatie van de raket bekendmaken. Ook zal het JIT waarschijnlijk uitsluitsel geven over de herkomst van de raket.
Op de Russische radarbeelden is te zien hoe vlucht MH17 Oost-Oekraïne binnenvliegt en plots van de radar verdwijnt. Volgens de Russen is echter niets te zien van een BUK-raket. Wel zou een kleinere drone zichtbaar zijn op de beelden. Daaruit concludeert de Russische luchtmacht dat de BUK niet afgeschoten kan zijn ten oosten van de crashlocatie. "Anders zou de Russische radar die raket opgemerkt hebben", zei generaal-majoor Andrej Koban.
Twee dagen voor ander rapport
De conclusies van het nieuwe Russische onderzoek staan haaks op beweringen die het Russische ministerie van Defensie twee jaar geleden deed. Toen zei het ministerie dat er op de radar te zien was dat een Oekraïens gevechtsvliegtuig in de buurt van het Maleisische toestel vloog. Verdacht was volgens de Russen ook dat het Maleisische toestel van de normale koers was afgeweken. Maar nu zegt het ministerie dat er geen toestel in de buurt van de MH17 was en dat het toestel ook niet van zijn koers is afgeweken.
Het gebied ten oosten van de crashlocatie in Oekraïne was ten tijde van de aanslag in handen van pro-Russische rebellen. Enkele uren voor de ramp werd daar, bij de plaats Snizjne, een mobiele BUK-installatie gesignaleerd. Volgens het onderzoekscollectief Bellingcat zouden de rebellen die BUK-installatie haastig hebben teruggestuurd naar Rusland, nadat de BUK-raket het Maleisische toestel had neergeschoten.
De Russische luchtmacht zoekt de schuld bij de Oekraïense regering. Die zou, net als de Amerikaanse regering, opzettelijk informatie over het luchtruim achterhouden, volgens Koban. "Daaruit valt te concluderen dat de lancering, als het een BUK was, op gebied plaatsvond dat onder controle stond van het Oekraïense leger."
De Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde in oktober vorig jaar dat vlucht MH17 is neergehaald met behulp van een BUK-raket, afgeschoten vanuit gebied dat in handen is van pro-Russische separatisten. Vorige week werd bekend dat het Russische onderzoeksteam nog ontbrekende radargegevens over de vliegramp met vlucht MH17 wil overdragen aan het onderzoeksteam in Nederland. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) was begin juli in Moskou om aan te dringen op radargegevens uit Rusland. Tot dan toe zei de regering niet over radargegevens te beschikken.
De Russische wapenfabrikant Almaz-Antej zou de beelden onlangs tegengekomen zijn op harde schijven in Rostov. Rusland heeft beloofd de radarbeelden te delen met het Nederlandse onderzoeksteam. Vorig jaar kwam Almaz-Antej ook met een eigen persconferentie op het moment waarop de Onderzoeksraad voor Veiligheid haar rapport over de crash publiceerde. De wapenfabrikant sloot uit dat vlucht MH17 door een Russische raket neergehaald is.
Het onderzoek naar de daders is nog volop bezig. Dit onderzoek duurt onder meer zo lang omdat het OM steeds moet wachten op rechtshulpverzoeken uit andere landen, zoals informatie over BUK-installaties en radargegevens uit Rusland.
Vlucht MH17, een toestel van Malaysia Airlines, stortte neer op 17 juli 2014. De vlucht vertrok vanaf Schiphol en werd neergehaald boven het oosten van Oekraïne. Daarbij kwamen 298 mensen om het leven, onder wie 196 Nederlanders.