Geen Uber voor meneer inspecteur
Taxibedrijf Uber probeert via online tools gebruikers die 'verdacht' zijn, zoals belastinginspecteurs, te misleiden. Ze zouden dit al sinds 2014 doen. Het Europees Parlement wil een onderzoek.
Uber probeert via het programma Greyball data te verzamelen om zo verdachte klanten - die mogelijk vooral uit zijn op het opdoeken van Uber - te identificeren en te misleiden. Uber zou deze methode om de overheid te omzeilen al sinds 2014 gebruiken in onder andere de Verenigde Staten, China, Zuid-Korea, Australië en Frankrijk. Minstens 50 mensen binnen Uber waren op de hoogte. Het juridische team van het bedrijf zette het licht op groen.
The New York Times kwam nu op het spoor van Greyball en kon het verhaal bevestigen door getuigenissen van vier Uber-werknemers, die ook documenten als bewijs konden voorleggen.
Auto's die er niet zijn
Eind 2014 werd het gebruik van Greyball gefilmd toen Erich England, een inspecteur in Portland, Oregon, een Uber-taxi probeerde te bestellen.
England was op dat moment bezig met een operatie om Uber te betrappen. Het taxibedrijf was net neergestreken in Portland en had op geen enkele manier toestemming gevraagd aan het stadsbestuur. Later zou dat bestuur Uber ook als illegaal bestempelen. Om het dossier rond Uber rond te krijgen, gebruikte England de app en deed hij zich voor als een normale klant.
Maar omdat via Greyball England als verdacht genoteerd stond, kreeg hij op het Uber-scherm auto's te zien die er in werkelijkheid niet waren. En de auto's die hij wel kon bestellen, annuleerden binnen de kortste keren. England kreeg een fakeversie van Uber te zien, net zoals anderen die getagd zijn met een Greyball-code.
Dat Uber wist dat England de - voor het bedrijf - verkeerde bedoelingen had, komt zo: via Greyball is Uber in staat om een soort van digitale perimeter rond overheidsgebouwen te trekken. In die perimeter ziet het bedrijf wie vaak hun app opent en sluit. Informatie verkregen via de kredietkaarten doet de rest. Is de kaart verbonden aan een (overheids)instelling of aan iemand die te linken valt aan zo'n instelling, dan gaan alle lichten op rood staan.
Daarenboven zet Uber ook extra mankracht in. Uber-werknemers trekken naar lokale elektronicawinkels om de serienummers van goedkope mobiele telefoons te noteren. Die worden immers vaak gebruikt door inspecteurs. Als dat nog allemaal niet volstaat, worden ook Facebook-profielen gecheckt.
In een reactie laat Uber weten dat ze geen enkel probleem zien in het gebruik van Greyball: "Dit programma is ontwikkeld om klanten die onze gebruiksvoorwaarden schenden te identificeren. Dat kunnen gebruikers zijn van wie we vrezen dat ze onze chauffeurs fysiek willen aanvallen, maar ook concurrenten die onze werking willen verstoren of tegenstanders die samenwerken met officiële instanties om onze chauffeurs te betrappen."
Geschokt
De burgemeester van Portland Ted Wheeler reageerde wel geschokt: "Ik ben erg bezorgd dat Uber mogelijk doelbewust de stad tegenwerkt in haar taak om de burger te beschermen."
Hoewel de praktijk op zijn minst ethisch erg veel vragen oproept, is het niet helemaal duidelijk waar er welke wettelijke grenzen overtreden zijn en of dat sowieso gebeurd is. Vrijdag diende het Europees Parlement via het Nederlandse parlementslid Marietje Schaake een verzoek in aan de Europese Commissie om de wettelijkheid van Greyball te onderzoeken. Het systeem wordt in Parijs en dus in de Europese Unie gebruikt. Het is wachten of het verzoek om een onderzoek aanvaard zal worden.
© The New York Times