Ouders openen dan maar zelf opvanghuis
Gefrustreerd door ellenlange wachtlijsten, nemen 32 Leuvense mama's en papa's van kinderen met een beperking de regie in eigen handen. Tegen 2017 willen ze zelf een residentieel opvanghuis bouwen. "We hebben geen andere keuze."
Aan sommige schoolpoorten doen ouders meer dan alleen vriendelijk glimlachen naar elkaar. Aan die van Ter Bank, een school voor buitengewoon onderwijs in Heverlee, smeden ze grootse plannen. "Jaar na jaar stelden we vast dat jongeren de school moesten verlaten zonder garantie op een plaats in een opvanghuis", vertelt Lode Verschingel (60).
Hij raakte bezorgd over de toekomst van zijn dochters Marie (22) en Ella (21), die beide een mentale beperking hebben. Lut Gailly's (47) besognes over haar mentaal beperkte en autistische zoon Jasper (19) bleken dezelfde. "Ik was die wachtlijsten beu. Het is frustrerend en eenzaam om een nummer daarop te zijn."
Beide ouders kwamen al snel tot de conclusie dat klagen hen niet zou helpen. "Het idee groeide om zelf een thuis voor onze kinderen te creëeren. Waar ze de zorgen zouden krijgen die wij goed vinden, en ze in hun vertrouwde vriendenkring zouden kunnen leven."
Na wat mailverkeer bleken in totaal 32 ouders met zestien kinderen tussen de 15 en 22 jaar bereid zich achter hun plan te scharen. Vzw Honk werd een feit. Nu moesten de dromen van de ouders nog realiteit worden.
Financiële uitdaging
"We wisten eerst niet goed hoe daaraan te beginnen", zegt Lode. Gelukkig beschikten ze over de nodige contacten. Ook was vzw Gipso net opgericht. Sinds dit jaar adviseert die organisatie ouders van kinderen met een beperking die zelf projecten willen opstarten. De coaches van vzw Gipso helpen de Leuvense ouders nu met onderhandelen en samenwerkingen op poten zetten. Ook zoeken ze samen uit hoe ze de zorg kunnen organiseren.
Een grote hulp, menen Lode en Lut, maar niet financieel. Of ze nu tegen 2017 een bestaand pand zullen kopen of er een zullen bouwen: de middelen moeten ze zelf zoeken. "Voor een deel van de financiering doen we beroep op de coöperatieve vennootschap Inclusie Invest. De rest verzamelen we dankzij sponsors en aandeelhouders."
Ook hopen de ouders voor de dagbesteding van de kinderen onder meer beroep te doen op het persoonlijke assistentiebudget, dat enkele van hen ontvangen. Maar dat zal sowieso onvoldoende zijn. Daarom zullen de mama's en papa's zelf de handen uit de mouwen steken. Samen zullen ze activiteiten organiseren, poetsen en de administratie bijhouden.
De Leuvenaars zijn niet de eerste met een plan voor een eigen opvanghuis. In 2008 al namen Collette Van den Bossche en Karel Plasman het voortouw met Dieghemhof in Schilde. Dat privéproject huisvestte, naast hun twee dochters, nog tien kinderen met een beperking. Na vier jaar moest Dieghemhof echter dicht. De schuld van de overheid, volgens de pioniers. "De regie en dus het geld lagen toen bij de zorgorganisaties, niet bij de kinderen", zegt Plasman. Ze verkochten het gebouw. Hun dochters vonden gelukkig onderdak in een instelling.
Desondanks gelooft Plasman in de plannen van de Leuvense ouders. "Natuurlijk hebben ze geen garantie op slagen. Toch kan ik na al die jaren niet anders zeggen dan dat zulke iniatieven de toekomst zijn. Het heeft geen zin om te wachten op een mirakel. De maatschappij zal haar verantwoordelijkheid zelf moeten nemen. Ook de overheid ziet dat beetje bij beetje in."
Die overheid keurde onder de vorm van de Vlaamse Regering in april het decreet Persoonsvolgende Financiering goed. Daarmee krijgen mensen met een beperking controle over hun eigen middelen. De vzw Gipso is eveneens een initiatief van minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V).
In Leuven beseffen ze dat het project financieel mogelijk hun petje te boven gaat. "We weten dat het een risico is, en dat het bij anderen zelfs mislukt is. Maar we hebben geen keuze. Er is geen alternatief." Ze voelen zich ook gesterkt door het feit dat steeds meer ouders gelijkaardige projecten opzetten. "Sommige zijn gelukt, andere zijn aan het lukken."
"Een project als dit geeft bovendien energie", zegt Lut. Al meer dan een jaar besteed ze er elke dag twee uur aan. "Je krijgt eindelijk het idee dat je vrij kan kiezen hoe en waar je kind oud wordt. Niet alleen ik, maar ook Jasper vindt dat geweldig. Hij ziet zijn droom van een huis met zijn kameraden werkelijkheid worden."
Hoe neem je het heft in eigen handen?
Vzw Honk wil in haar opvanghuis plaats bieden aan zestien jongvolwassenen met een beperking. In eerste instantie wil de vzw focussen op dagactiviteiten, daarna zouden de kinderen er dag en nacht kunnen verblijven. Daarvoor wil de vzw beroep doen op vrijwilligers, maar ook op professionele hulpverleners. Om alles te bekostigen, doen ze beroep op verschillende middelen. Van subsidies die personen met een beperking ontvangen, tot eigen middelen, sponsors, en aandelen die per 2.000 euro verkocht zullen worden. Ook hopen ze aan een aangepaste en betaalbare woning te geraken met de hulp van Inclusie Invest, een coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk. Zelf raden de Leuvenaars aan om samen te werken met vzw Gipso, die hen in alle fasen van hun proces adviseert. Sinds maart ontving die gloednieuwe vzw al een vijftigtal dossieraanvragen van over heel Vlaanderen.