'Twin Peaks': niet voor comakijkers
Het langverwachte derde seizoen van Twin Peaks zit erop. En het laat de kijker achter met meer vragen dan antwoorden. Maar dat maakt niet uit, want Twin Peaks was nooit een gewone reeks.
Toen de oude Twin Peaks op BBC 2 kwam, zat een zeventienjarige ondergetekende iedere vrijdagavond gebiologeerd naar het scherm te kijken: als snotaap ben je wellicht wat vatbaarder voor al wat naar subversie en weirdness ruikt. Bij Twin Peaks: The Return, een dikke kwarteeuw en twee grijze slapen later, gingen mijn wenkbrauwen al een pak vaker in een frons, en heb ik alle begrip voor de vele kijkers die na een paar afleveringen al hebben afgehaakt. De dansende dwergen uit de vroege jaren 90 vielen eigenlijk nog wel mee: deze keer snapte ik een paar keer écht nougatbollen van wat David Lynch en medeshowrunner Mark Frost ons allemaal durfden serveren.
Bovendien werd het na een paar grensverleggend verwarrende openingsepisodes nog een paar keer erger: net wanneer het heel eventjes leek alsof er zich toch iets van een narratieve lijn begon te vormen in Twin Peaks: The Return, kwamen ze met een zo mogelijk nog hermetischere aflevering op de proppen. De achttien episodes van de serie ontrolden zich als een lens die Lynch - traag en behoedzaam - in focus bracht, en af en toe met een sinister plezier ook weer in de tegenovergestelde richting draaide. En voor wie had gehoopt op een min of meer coherente finale die het allemaal toch nog begrijpelijk zou maken: zelfs dat plezier wordt u niet gegund.
Voor al wie zich zijn halve volwassen leven heeft lopen afvragen wat er nu eigenlijk is gebeurd met Agent Cooper en die boze entiteit die zich van hem meester bleek te hebben gemaakt in het slotbeeld van de laatste aflevering: yep, er komen antwoorden. Maar Lynch laat ze niet los zonder een kei in een horzelnest van nieuwe raadsels te hengsten, die op hun beurt níét werden opgelost.
Die moedwillige warrigheid van Twin Peaks: The Return doet niets af aan de serie haar status als een uniek tv-fenomeen, waarvan ik blij ben dat ik het heb uitgezeten, en waarvan ik ook spijt heb dat het afgelopen is. Want Twin Peaks heeft nooit gedraaid rond een ontwarbare plot, of zelfs maar scènes die een aanwijsbare betekenis hoeven te hebben. Wat me week na week naar The Return zoog, was het universum dat Lynch voor ons uit zijn koker schudde: betoverend, kolderesk, diepmenselijk en gruwelijk tegelijk.
Het werk van Lynch moet met verschillende hersenlobben tegelijk worden geconsumeerd: deels de gebeurtenissen en thema's analyseren met uw wakkere geest, deels de onderliggende ideeën langzaam laten gisten in uw onderbewuste. Twin Peaks: The Return laat die balans gewoon wat steviger naar het tweede overhellen. De reeks breekt daarmee wellicht niet helemaal bedoeld een lans voor de oude, episodische vorm van het tv-feuilleton: ga niet de hele zwik op een paar avonden bingekijken, want dan wacht potentieel de dwangbuis.
Twin Peaks: The Return is te zien op Telenet Play More.