Romeinse Rijk van retail begint te barsten
Een kleine aardverschuiving in de wereld van de retail. C&A is een van de bekendste én oudste westerse modeketens en staat op het punt om in Chinese handen te vallen. De eigenaarsfamilie Brenninkmeijer zit geprangd tussen geschiedenis en modernisme.
Het was het Duitse magazine Der Spiegel dat met het nieuws kwam. De familie Brenninkmeijer zou dicht bij een deal staan met een Chinese investeerder. Of de modeketen C&A effectief van de hand wordt gedaan, dan wel of er een deel wordt verkocht is vooralsnog onduidelijk. C&A ontkent noch bevestigt het nieuws. De keten liet een persbericht verspreiden dat ruimte liet voor interpretatie. Véél interpretatie.
"We zijn volledig toegewijd aan het bouwen van een succesvol en toekomstbestendig C&A. Om dit te realiseren zijn we gestart met een transformatie- en groeitraject.(...) Als onderdeel van de transformatie van C&A wordt ook gekeken naar mogelijkheden om te accelereren in groeimarkten zoals China, opkomende markten en op digitaal vlak. Samenwerkingen en andere vormen van externe investeringen kunnen hier onderdeel van zijn",klinkt het.
Waarnemers verwachten dat de familie Brenninkmeijer C&A niet volledig van de hand zal doen, maar een Chinese investeerder toelaten voor een grotere expansie op dat continent. Met de hulp van een lokale financiële partner moet dat makkelijker verlopen. Anderen stellen omgekeerd dat het niet in de aard van de familie ligt om slechts 'ten dele' eigenaar te zijn.
De Brenninkmeijers zijn niet zomaar een familie, maar een begrip. Een haast mythische groep die sinds jaar en dag als rijkste familie van Nederland geboekstaafd staat, met een geschat vermogen van zo'n 20 miljard euro.
De modeketen - met zowat 107 vestigingen ook in ons land een gevestigde waarde - werd al in 1841 opgericht door de broers Clemens en August Brenninkmeijer. Vandaar de naam C&A. Als rondreizende textielhandelaars, uit het Duitse Westfalen, openden ze hun eerste magazijn in het Noord-Nederlandse Sneek. Dat was de basis voor een concern dat actief is in 21 landen, waaronder China, Rusland en Brazilië. Het stelt zo'n 35.000 mensen tewerk.
De familie herbelegde een deel van het kapitaal dat ze verdiende met C&A in vastgoed, en ze investeert ook steeds meer in andere sectoren, via enkele participatiemaatschappijen en private-equitybedrijven. Die portefeuille is naar eigen zeggen 9,5 miljard euro waard. 'Naar eigen zeggen', want hoe het echt gaat met C&A én de familie kunnen buitenstaanders eigenlijk niet zeggen. Forbes noemde de retailgigant onlangs "one of the most secretive companies in the world" - een van de meeste geheimzinnige bedrijven ter wereld. En dat klopt ook. Vrijwel nooit geeft een topman van de onderneming een interview of worden er cijfers - niet eens grove indicaties - vrijgegeven.
Oubollig en duur
Geheimzinnigheid is een van de troeven van de familie. Zo is ze ook al ruim een eeuw achter de schermen de grootste private financier van de rooms-katholieke kerk. Ze schonk in de loop der jaren meer dan een miljard euro, blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse krant NRC.
De Brenninkmeijers zijn oerconservatief en diepgelovig. De familie maakte al in 1925 met een gift de oprichting van de katholieke omroep KRO mogelijk. Ook financierde de familie de totstandkoming de Nederlandse christendemocratische politieke partij CDA, en werd bijvoorbeeld meebetaald aan de kosten van het pausbezoek aan Nederland in 1985.
Maar er komen de jongste jaren steeds meer barsten in het schijnbaar oneindige Romeinse Rijk van de Brenninkmeijers. C&A wordt gepercipieerd als oubollig, te duur in vergelijking met rechtstreekse concurrenten als Zara of H&M, en ook de digitale boot lijkt gemist. Dat alles zou slechts een katalysator zijn voor veel grotere problemen.
Onderhuids broeit er van alles. De jongste generatie Brenninkmeijers hekelt de inbreuk op de privacy, en de strenge huisregels, om maar een paar dingen te noemen. De meerderheid van de inmiddels 1.800 leden tellende dynastie heeft niets in te brengen. Zij hebben geen toegang tot het familiebezit, maar moeten zich wel onderwerpen aan ondoorzichtige regels en aan de heerschappij van de tientallen vennoten, die de aandelen verdelen naar eigen inzicht. Momenteel behoren slechts 68 familieleden tot de 'Sneeker Kring'. Zij bepalen wie welke functie binnen de onderneming vervult. De jonge generatie accepteert deze archaïsche gewoontes en permanente betutteling niet meer.