'Licht werk veegt jaren hard labeur niet uit'
Als het van N-VA afhangt, gaan mensen met zwaar werk niet automatisch vervroegd met pensioen. Zij kunnen ook gewoon een lichtere functie krijgen, klinkt het. Maar dat ziet de socialistische vakbond ABVV niet zitten. 'Lichter werk mag het vervroegd pensioen niet vervangen.'
De socialistische vakbond ABVV is niet te spreken over het voorstel van N-VA-Kamerlid Jan Spooren. Die vindt dat mensen met een zwaar beroep niet zomaar recht hebben op een vervroegd pensioen. Toch niet als zij geheroriënteerd kunnen worden naar een minder zware functie. "Denk aan de politie, waar agenten op leeftijd ook minder interventies doen", zegt Spooren, die "de nieuwe aanpak van N-VA" vertolkt (DM 31/8).
Helemaal uit de lucht gegrepen is het N-VA-voorstel niet, zo blijkt uit het voortgangsrapport over de pensioenhervorming dat de sociale partners dinsdag aan de regering bezorgden. In dat rapport staat dat zwaar werk gecompenseerd kan worden door vervroegd pensioen "en/of" een opwaardering van het pensioen. Die "en/of" is belangrijk, want het laat de N-VA-optie open: het pensioen verhogen, maar niet vervroegen.
Extreme warmte en koude
Toch wil het ABVV er niet van weten. "N-VA haalt het hele basisprincipe van het sociaal overleg onderuit", vindt Jean-Marie Debaene, hoofd van de ABVV-studiedienst. "Als de regering mensen langer laat werken, dan moet ze ook een degelijke compensatie voorzien voor mensen die zwaar werk verrichten. Het volstaat niet om hen te paaien met wat extra pensioen. Zij willen vroeger kunnen stoppen."
Debaene haalt het voorbeeld aan van hoogtewerkers, die bij extreme warmte en koude zware fysieke arbeid verrichten. Voor hen is het moeilijk om binnen het bedrijf te evolueren naar een lichtere job. En zelfs als dat lukt, dragen zij de sporen van hun arbeid voor de rest van hun leven mee. "Zware arbeid laat zijn sporen na. Twintig jaar nachtarbeid vergeet je niet zomaar op de dag dat je lichter werk krijgt."
Werkgeversorganisatie Unizo laat weten dat het voorstel van N-VA de andere opties niet uitsluit. Ja, het werk verlichten is een goed idee. Maar daarmee is niet alles gezegd. Caroline Deiteren (Unizo): "De regering heeft ons zelf gevraagd om een pensioenregeling uit te werken voor de zware beroepen."
Voor alle duidelijkheid: N-VA is niet tegen elk vervroegd pensioen. De partij wil wel af van het idee dat iedereen met een zwaar beroep automatisch sneller op pensioen mag. "In sommige sectoren en beroepen zullen mensen nog steeds vroeger op pensioen kunnen gaan. Als een dakwerker bijvoorbeeld geen afgeleide functie kan krijgen, dan zullen we toch de vervroegde uittreding bekijken."
Maar hoe maak je het onderscheid tussen wie wel en wie geen recht heeft op een vervroegd pensioen? Dat zal in grote mate afhangen van het budget dat de regering opzij kan zetten voor de vervroegde uittreding. Spooren: "Als er niet veel geld beschikbaar is, dan is het logisch dat we sneller naar een heroriëntatie kijken in plaats van een vervroegd pensioen. Zo kunnen we veel meer mensen een oplossing aanbieden."
Vincent Van Quickenborne, pensioenspecialist bij Open Vld, reageert alvast positief. "We zeggen al lang dat we creatiever moeten omgaan met het einde van de loopbaan. Laten we dus eerst kijken naar alternatieven voordat we mensen zo snel mogelijk op pensioen sturen."
Ook CD&V-pensioenkenner Sonja Becq vindt het nuttig om het idee van een heroriëntatie mee te nemen in de pensioenhervorming. Al is het maar omdat sommige werknemers daar zelf om vragen. Voor haar blijft de prioriteit wel dat de sociale partners er onderling uitgeraken.