Klassieke look, moderne motor

Door allerlei bouwtechnisch gedoe heeft het veel langer geduurd dan voorzien, maar De Munt is eindelijk weer open for business. In mei 2015 al sloot het Brusselse operagebouw de deuren voor een grondige renovatie. "We kunnen weer vijftig jaar voort", zegt Dominique Mertens, al zeventien jaar directeur Gebouwen en Onderhoud van De Munt.

Wat zal u daar als operaliefhebber van merken? Als alles goed gaat: zeer weinig. Ja, er staan nieuwe stoelen, maar met hetzelfde model en even dieprood als de oude. "De opera is beschermd als monument, dus alle aanpassingen moeten onzichtbaar zijn."

Zangers met helmen op

De grote nieuwigheden zitten vooral achter de schermen. Zo staan onder de scène vier nieuwe liften waarmee decorstukken en zangers het podium opgetild worden of in de grond verdwijnen. "Elk zichzelf respecterend operahuis heeft zo'n systeem, maar de oude liften maakten zo veel lawaai dat we ze onmogelijk konden gebruiken tijdens een voorstelling", vertelt Mertens.

De oude rails waarmee de decors als gordijnen op of van de scène werden getrokken - "niet meer van deze tijd" - zijn vervangen, net als de trekkers en punttrekkers in het boventoneel, wat jargon is voor de ophangsystemen boven het podium.

"Bewegende decors zijn karakteristiek voor operavoorstellingen", geeft Mertens mee. En waar nu 137 computergestuurde haken en kranen hangen die stil, stipt en tot op de millimeter nauwkeurig bewegen, was het vroeger behelpen met touwen en gewichten. "Niet goed voor de rug, en die touwen zijn brandbaar."

Zo'n boventoneel, evident is dat niet. Want onder al die bengelende gewichten staan de zangers. Mertens: "In elke andere job zouden die verplicht een helm moeten dragen, maar dat kan hier natuurlijk niet. Het heeft veel tijd gekost om zeker te zijn dat alles veilig vasthangt."

De scène zelf is dan weer vernieuwd en geëgaliseerd: het podium lag in een helling van vier graden, een oud trucje om perspectief te creëren zodat ook de eerste rijen zicht hadden op de voeten van de spelers. Maar omdat er steeds meer in coproductie wordt gewerkt, werd dat vervelend. "Andere operazalen zitten met een helling van zes graden, of een volledig plat podium waardoor we de decors voortdurend moesten aanpassen." Geen paniek voor wie graag vooraan zit: de stoelen staan lichtjes getild waardoor het perspectief behouden blijft.

Ook aan de ecologische voetafdruk is gedacht. Alle ketels zijn gecentraliseerd in één performant systeem en overal hangen nu ledlampen. Zelfs in de impressionante kroonluchter boven de parterre. "Elke zes maanden moesten we die luchter laten zakken om de lampen te vervangen. Ik hoop dat we nu zeker vijf jaar goed zitten."

Ondergrondse gang

Het wordt een emotioneel weerkeren naar het Muntplein, zeggen ze hier. In een tent aan Tour & Taxis vond de opera een tijdelijk onderkomen, maar daar was niemand gelukkig mee; ook het publiek niet wegens te warm, te vochtig of te lawaaierig. Dit weekend loopt de scène eindelijk weer vol voor de generale repetitie van Pinnocchiovan Joel Pommerat, en dinsdag keert ook het publiek terug voor de première.

Al zitten de verbouwingen er nog niet op. Mettertijd worden nog de buitengevel en de foyer onder handen genomen, maar het spectaculairste werk is voor de komende maanden: tussen het theater en de ateliers aan de overzijde van de Leopoldstraat wordt een ondergrondse gang gegraven.

De afstand tussen theater en atelier bedraagt hoogstens dertig meter, maar nu moet voor elk groot decorstuk een vrachtwagen komen die de hoek om moet. De tunnel moet dat tijdrovend euvel oplossen.

Pinnocchio, van 5 tot 16/9 in De Munt. Info: demunt.be