'N-VA heeft vooral Vlaams Belang leeggezogen'

N-VA heeft niet uitzonderlijk veel trouwe kiezers

Trouwe kiezers: het godsgeschenk van de N-VA, wordt vaak gezegd. En het blijkt ook uit een recent onderzoek van PARTIREP, een universitaire onderzoeksgroep. Eens een Vlaamse Leeuw, altijd een Vlaamse Leeuw dus? Swyngedouw trekt dat in twijfel. Hij onderzocht voor het eerst de werkelijke verkiezingsresultaten voor de Kamer, terwijl zijn collega's tot nu toe steeds afgingen op een steekproef van de kiesintenties. Op basis van de deze resultaten schat Swyngedouw de trouwe kiezers van N-VA op 67,5 procent, waardoor de partij inzake partijtrouw geen uitzondering is. Voor Groen wordt het aantal trouwe kiezers op 66,6 procent geschat en voor sp.a op 64,6. Ook CD&V komt in de buurt met 61,2 procent.

"De verklaring voor het N-VA-succes kan dus niet worden toegeschreven aan de uitzonderlijke trouw van hun kiezers", zegt Swyngedouw.

N-VA trekt extreem rechtse en blancostemmers aan

Waar heeft N-VA haar succes dan wel aan te danken? In de eerste plaats aan de leegloop bij Vlaams Belang. Filip Dewinter en co. verloren op 25 mei liefst 180.000 kiezers aan N-VA, terwijl ze amper 18.000 kiezers terugwonnen van de partij. "Je kunt echt wel zeggen dat Vlaams Belang is leeggezogen. Een ander belangrijk surplus voor N-VA komt van de blanco- en ongeldigstemmers. Dat zijn mensen die traditioneel dicht aanleunen bij Vlaams Belang. Mensen die zich willen afzetten tegen de bestaande orde." N-VA kon uit die groep liefst 46.000 nieuwe kiezers binnenhalen

De strijd op rechts gaat gelijk op

N-VA, Open Vld en CD&V bestookten mekaar onophoudelijk tijdens de kiescampagne, maar het resultaat was een draw, volgens Swyngedouw. "Veel kiezers hebben van kamp gewisseld, maar het resultaat is nul. Je kunt niet anders dan besluiten dat de match N-VA-Open Vld-CD&V op 0-0-0 is geëindigd."

De concrete cijfers: N-VA verliest goed 121.000 kiezers aan Open Vld, terwijl die partij zelf 130.000 kiezers ziet vertrekken naar N-VA. De nettowinst van N-VA is dus zo'n 9.000 kiezers. Statistisch gezien is dat volgens Swyngedouw een te verwaarlozen winst. Hetzelfde geldt voor de strijd tussen N-VA en CD&V. N-VA verliest naar schatting 114.000 kiezers aan CD&V, terwijl CD&V op zijn beurt zo'n 107.000 kiezers aan N-VA kwijtspeelt. Ze wisselden dus goed 220.000 kiezers uit, zonder veel resultaat.

"Het is niet correct om te zeggen dat N-VA de verkiezingen heeft gewonnen door rechts achter zich te scharen. Ten opzichte van Open Vld en CD&V is de winst zeer klein als je de hele uitslag verwerkt in je analyse." Die conclusie leidt Swyngedouw tot de volgende vaststelling: "N-VA zal hard moeten knokken om haar kiezers bij zich te houden. Enerzijds zijn haar kiezers niet zo trouw als gedacht. Anderzijds is de veldslag op rechts niet in haar voordeel beslecht."