IS-strijders al week vast op luxebussen
Zeventien bussen vol IS-strijders maken al een week een spooktocht door Syrië. Tot frustratie van de Verenigde Staten, de Iraakse overheid, Hezbollah en niet te vergeten IS zelf.
Het konvooi van IS begon als een schoolreisje. Een week geleden vertrokken zeventien airconditioned bussen met honderden gemaskerde terroristen en hun gezinnen vanuit het Libanese grensgebied naar Syrië.
In bus B9 werd gelachen. In bus B17 wikkelden alle IS-strijders een doek voor hun gezicht. De gezichten van de mannen waren meer bedekt dan van sommige vrouwen in het gezelschap. Een dame in het conservatief-islamitische gezelschap werd gefotografeerd met slechts een afzakkende sjaal voor haar mond. Normaliter verplicht IS het dragen van nikabs.
Maar het was een bijzondere dag. Waar de Libanese IS-strijders kort daarvoor nog dachten dat ze zouden worden vermoord, kregen ze nu ineens de vrije aftocht. In ruil voor de lijken van enkele gedode gevangenen mocht hun konvooi doorreizen naar Oost-Syrië. Naar Deir al-Zor, een van de laatste steden in Syrie die IS nog volledig in handen heeft.
Ze waren er bijna, de IS-strijders, maar Deir al-Zor hebben de meesten niet bereikt. Nu een week later, is het konvooi uit elkaar gevallen. Auto's die proberen om IS-strijders te evacueren, worden gebombardeerd door Amerikaanse piloten. Een handvol bussen is blijven steken midden in de woestijn, vlak voor de grens met Irak. Anderen zijn teruggekeerd naar het grondgebied van de Syrische president Bashar al Assad. Alleen een handvol ambulances met gewonden heeft IS-gebied bereikt. Wie kan vluchten, die vlucht. Het IS-konvooi, een van de kleurrijkste wendingen in de Syrische burgeroorlog, is een diplomatieke nachtmerrie geworden voor alle betrokken partijen.
De internationale gemeenschap moet IS te hulp schieten om een "vreselijke slachtpartij te voorkomen", stelt Hezbollah, een machtige Libanese militie waarvan de militaire tak internationaal zelf geldt als terreurbeweging. Het Amerikaanse leger stelt dat ze het konvooi zelf niet zal aanvallen omdat ook vrouwen en kinderen meereizen, maar wel "elke IS-strijder, elke auto, die uit het konvooi probeert te ontsnappen". Het Syrische regime doet er het zwijgen toe. En IS ook.
Deal van Hezbollah
Het begon een week geleden. In het onherbergzame Libanese grensgebied kwam een grondoorlog tegen IS ten einde. Het Libanese leger wilde met dit offensief voorkomen dat twee christelijke dorpen, Ras Baalbek en Qaa, onder de voet zouden worden gelopen door de streng-islamitische strijders van IS die zich al drie jaar in de bergen verschuilen op de landgrens tussen Libanon en Syrië.
Ineens was er een deal. De IS-strijders mochten in 'bussen met airconditioning' vertrekken naar Syrië, in ruil voor de lichamen van acht Libanese gijzelaars en een Hezbollah-strijder. De Libanese veiligheidsdienst deed alsof zij het akkoord zelf hadden gesloten. In werkelijkheid blijkt nu Hezbollah verantwoordelijk.
Hassan Nasrallah, de leider van Hezbollah, was naar Damascus gereisd om te overleggen met de Syrische president Bashar al-Assad. "Ik vroeg hem om een overeenkomst over het verplaatsen van de IS-strijders", zei Nasrallah in een tv-toespraak.
Het konvooi strandde bij Humaimah, vlak voor de provincie Deir al-Zor. IS gaf hier het lichaam terug van Mohsen Hagigi, een Iraanse strijder en lieveling van Hezbollah. Niets zou de vrije aftocht van de IS-bussen nog in de weg moeten staan. Maar in Deir al-Zor werd de slagboom van het kalifaat niet geopend. Het heeft er alle schijn van dat hogergeplaatste IS-kaders ontevreden zijn over de evacuatiedeal. IS-strijders moeten zich doodvechten, is de regel. "Een belediging van de bevolking", noemde de Iraakse premier al-Abadi de overeenkomst tussen Hezbollah en Assad.
Vuur geopend
Ondertussen openden de Amerikanen het vuur op het konvooi, dat inmiddels op weg was naar Abu Kamal op de grens met Irak. Aan de Iraakse kant van de grens bezit IS nog grond. "We zochten de bussen en we vonden ze", zei de Amerikaanse luitenant-generaal Townsend. Circa 85 IS-strijders die de bus probeerden te ontvluchten zijn gebombardeerd. "Ik weet dat de Iraakse overheid dit niet goedkeurt", zei Townsend. Intussen raken voorraden voedsel en water op. Hezbollah vreest voor het leven van "ouderen, zwangere vrouwen en gewonden."