Crevits bezwijkt onder de druk

"Dat is dan schaakmat, mannen." Met een sneer naar de oppositie maakte Bart Martens (sp.a) een einde aan de commissie Mobiliteit en Openbare Werken in het Vlaams Parlement. Dit aan de vooravond van een belangrijke ministerraad over Oosterweel.

Vandaag wil de Vlaamse regering immers het ontwerp van het Ruimtelijk Uitvoeringsplan voor Oosterweel goedkeuren. Maar eerst toverde minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits (CD&V) nog enkele verrassingen uit haar hoed. Zo belooft ze nu "maximale transparantie" over de kostprijs van het Oosterweelproject.

Parlementslid Björn Rzoska (Groen) onthulde gisteren in deze krant dat het gekozen BAM-tracé helemaal geen 300 miljoen euro goedkoper is dan het Meccano-tracé, zoals de Vlaamse regering al maanden volhoudt. In de begroting van de tracés kregen Meccano en Oosterweel-Noord een prijshandicap van 5 procent mee. Als die weggenomen wordt, is het verschil in kostprijs tussen de tracés miniem.

Bovendien werden de tracés niet even grondig onderzocht. Studiebureau Arcadis stelde dat eind 2013 al vast, maar de resultaten mochten niet bekend worden gemaakt. De Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) en het kabinet van Crevits legden de parlementsleden een strikte geheimhoudingsplicht op. Rzoska doorbrak die bewust.

Met succes, want in een reactie daarop belooft Crevits nu toch volledige openbaarheid van bestuur. Dat zei de minister nadat ze scherpe kritiek kreeg van parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) voor de manier waarop ze 'klokkenluider' Rzoska onder vuur nam.

"Mevrouw Crevits, mag ik als volksvertegenwoordiger niet weten hoeveel die tracés kosten?", richtte Peumans zich tot zijn collega uit de meerderheid. Na een rondje zwartepieten ontplofte Crevits, en ging ze plotseling zelf in de clinch met het studiebureau. "Jullie moeten zelf maar eens duidelijkheid scheppen over welke delen van het rapport publiek zijn. Voor mij mag alle informatie bekend worden gemaakt, laat dat duidelijk zijn. Ik wil maximale openbaarheid."

Daarmee haalt Rzoska zijn slag thuis. Vandaag wordt de geheimhoudingsplicht over de prijsberekening van de tracés opgeheven. Het groene parlementslid krijgt ook geen sanctie voor het doorbreken van zijn geheimhoudingsplicht. "Ik ben blij dat ik de parlementaire regels met de voeten heb getreden", zei Rzoska tevreden.

Crevits kwam ook met een tweede verrassing: een berekening van de gedifferentieerde tol voor Meccano en Oosterweel-Noord. Oppositiepartij Open Vld en de actiegroepen vroegen daar al maanden om. "Ik weet dat het ongebruikelijk is, maar ik dacht dat dit de beste gelegenheid was om de resultaten van deze studie bekend te maken", verdedigde Crevits haar timing.

De studie lag al langer op tafel, maar het bestaan ervan werd tot nu stilgehouden. Ook de Vlaamse MER-cel en Antea, die Oosterweel normaal bestuderen, werden zo ver mogelijk van de studie gehouden om een mogelijke vertraging van het dossier te vermijden. Crevits schakelde het Vlaams Verkeerscentrum in, dat volledig losstaat van het milieueffectrapport (MER).

Gebrekkige transparantie

Dat Vlaams Verkeerscentrum stelde de oppositiepartijen gerust: "Uit onze berekeningen blijkt dat de gedifferentieerde tolheffing weinig verschil maakt in de resultaten van de verschillende tracés. De analyse van het MER-rapport blijft dus overeind." Dirk Van Mechelen (Open Vld) toonde zich tevreden over het rekenwerk. Op die manier is de Vlaamse regering er toch in geslaagd om een stukje van de kritiek op de gebrekkige transparantie in het dossier weg te nemen.