Bende gijzelt 35 mensen in hotel in Rio

Drugsgangsters vluchten luxehotel Intercontinental binnen na vuurgevecht op straat met politietroepen

Dilva, moeder van een van de gijzelnemers, kwam zelf met haar zoon onderhandelen. De leider van de drugsbende was intussen ontsnapt.

Het hek was om acht uur ’s morgens al van de dam. Volgens de agenten van het Batalhão de Operações Especiáis (BOPE), de om hun raids beruchte veiligheidstroepen van de militaire politie, was een groep trafikanten uit de bekende volkswijk Rocinha naar huis onderweg nadat ze de nacht in het nabijgelegen Vidigal hadden doorgebracht. Beide favela’s liggen in het zuiden van Rio, waar ze aan het rijke São Conrado grenzen.

In een volgens de krant O Globo niet door hun hiërarchie toegestane operatie hadden twaalf agenten van de Tactische Actiegroep de jacht geopend op Antonio Francisco Bonfim Lopes, alias Nem, een drugstrafikant die de handel in beide favela’s controleert. Tot de actie was besloten nadat de agenten lucht gekregen hadden van een feestje in Vidigal waarop zeker zestig trafikanten aanwezig waren, gewapend met mitrailleurs en pistolen. Bonfim Lopes zou de feestgangers en bewoners daar op gratis drank en vertier hebben getrakteerd, waarna hij - we schrijven 7.15 uur ’s ochtends - de buurt verliet om naar Rocinha terug te keren.

De agenten, allen in burger, hadden sluipposities ingenomen bij de toegang tot Vidigal toen Nem en zijn kompanen in minibusjes het traject naar huis aanvatten. De busjes werden door de agenten achtervolgd en, op de Niemeyerlaan tussen Leblon en São Conrado, beschoten. Tijdens het vuurgevecht, dat 40 minuten duurde, vluchtte een tiental gangsters plots het Intercontinental Hotel binnen. Daar, in en om de keuken, werden 35 mensen gegijzeld, volgens het blad Veja dertig personeelsleden en vijf hotelgasten. De rest van de misdadigers, onder wie Nem, had het intussen op een lopen gezet. Bange buurtbewoners en passanten kropen waar ze maar konden om uit de kogelregen weg te blijven. De bekende politoloog, oud-topverantwoordelijke voor Openbare Veiligheid en ooggetuige Luiz Eduardo Soares twitterde zelfs: “Ben ik hier in Afghanistan? Neen, ik ben een oorlogsreporter in het zuiden van Rio.”

Uiteindelijk onderhandelde de BOPE twee uur lang met de gijzelnemers. In de hoop dat zij haar verschanste zoon op betere ideeën zou brengen werd ook de moeder van een van hen, ene Dilva, naar het Intercontinental gehaald. “Ik heb hem gevraagd zich over te geven, maar hij wou niet luisteren”, huilde de vrouw even later. Aan de honderden gasten in het hotel, onder wie veel buitenlanders die er een tandheelkundig congres bijwoonden, had de directie intussen gevraagd hun kamer niet te verlaten.

Tegen het einde van de ochtend gaven de gangsters zich alsnog over en werden de gijzelaars vrijgelaten. Bij de hele operatie waren vier politieagenten gewond geraakt en viel één dodelijk slachtoffer, een vrouwelijk bendelid tegen wie een aanhoudingsbevel liep.

Aan de feiten van zaterdag zit ook een politiek aspect vast. Sommige burgers van Vidigal zeggen dat Nems aanwezigheid aan de politie geklikt werd door de voorzitter van het plaatselijke bewonerscomité, José Valdir Cavalcante. Vrijdag zou Cavalcante, kandidaat voor een zetel in het deelstaatparlement van Rio, door Nem en zijn bende uit de wijk gedwongen zijn. Wijkverantwoordelijken die weigeren met de drugstrafikanten samen te werken worden wel vaker bedreigd, indien niet koudweg omgebracht.

In oktober kiezen de Brazilianen een nieuwe president en opvolger voor Lula da Silva. Terwijl Lula’s kandidate Dilma Rousseff nog niet op de feiten in São Conrado gereageerd heeft, sprak de kandidaat van de sociaal-democratische PSDB, José Serra, van een “provocatie, bedoeld om de veiligheidssituatie uit evenwicht te brengen en internationale angst met betrekking tot Brazilië te genereren”.

Meestal overkomt toeristen in de carnavalsstad overigens niets. De autoriteiten maken zich sterk dat ook het WK voetbal (2014) en de Olympische Spelen (2016) veilig zullen verlopen.