Sarkozy bouwt ‘keizerlijk’ metronet

Het kabinet gaf vorige week na lange discussies groen licht voor het enorme plan. Het gaat om een netwerk dat tussen de luchthaven van Charles de Gaulle in het noorden en die van Orly ten zuiden van Parijs het centrum van de hoofdstad met de voorsteden zal verbinden. Sarkozy streeft ermee naar een verenigd Groot-Parijs en stelt dat hij op die manier de grote kloof tussen het centrum, waar 2 miljoen mensen wonen, en de voorsteden, waar 6 miljoen mensen wonen, wil overbruggen. Het moet een “architecturale, economische en sociale renaissance” worden, aldus Sarkozy.

Vijftig nieuwe stations

In totaal komen er 50 nieuwe metrostations die zullen worden bediend door chauffeurloze hypermoderne stellen. Voor het eerst zal zo een snelle verbinding mogelijk zijn tussen de stad en de voorsteden zoals Clichy-sous-Bois en Montfermeul, waar in oktober 2005 zware rellen ontstonden. Voorstanders van het miljardenplan hebben het over een project dat te vergelijken is met de realisaties van keizer Napoleon III en baron Georges-Eugène Haussmann, die respectievelijk in de middeleeuwen en in de negentiende eeuw het gezicht van Parijs bepaalden. Sarkozy-adepten benadrukken ook dat het project miljarden euro’s winst zal opleveren dankzij nieuwe kantoren en winkels langs de metrolijnen. De aanleg van het nieuwe enorme metronetwerk maakt deel uit van een groter renoveringsplan. “Het doel is erg ambitieus”, aldus regeringswoordvoerder Luc Chatel in de Franse media. “Het is de bedoeling Parijs om te toveren in een voorbeeld van duurzaamheid met efficiënt en aangenamer transport en een betere levenskwaliteit.” Vorig jaar vroeg Sarkozy tien architectenteams om voorstellen te doen. Als in november ook het parlement het plan goedkeurt, zou het enorme project tegen 2023 gerealiseerd moeten zijn. Ondertussen is echter een politieke rel ontstaan omdat niet alleen de omvang van het infrastuctuurproject napoleontisch is, maar volgens sommigen ook de manier waarop Sarkozy de realisatie ervan aanpakt. In plaats van het project uit te besteden aan lokale autoriteiten, heeft de president een nieuw staatsbedrijf op poten gezet dat zowat alle touwtjes in handen zal hebben, de Société de Grand Paris. Niet alleen zal deze staatsinstantie instaan voor de aanleg van het metronetwerk, het zal dankzij dit project ook de macht hebben om grote lappen grond in de nabijheid van de nieuwe metrostations op te kopen en te herverkopen. Daaruit zou een nieuwe reeks voorsteden kunnen ontstaan die in totaal twee keer zoveel ruimte zouden innemen dan Parijs zelf. Volgens de president is het project zo imposant en belangrijk dat “de betrokkenheid van de staat nodig is”. Maar onder andere de linkse partijen, maar ook premier François Fillon en lokale centrumrechtse politici zijn niet te spreken over die aanpak. Zij vrezen niet alleen voor nog meer voorsteden en verknipte stukken Parijs, maar ook voor misbruiken en speculatie. Velen pikken het niet dat staatspolitici en hun vrienden en niet de lokale overheden de eerste keuze zullen krijgen bij de herverkoop van de gronden.

‘Kleingeestige lokale ruzies’

“Er is geen enkele garantie dat de belastingbetaler hier iets zal hebben aan de herverkoop van die stukken grond. De mensen die daar het meest wel bij zullen varen zijn diegenen die al de beste stukken grond hebben opgekocht omdat zij weten waar de metrolijnen zullen komen. Wij vrezen dat dat UMP-leden zullen zijn of hun vrienden”, aldus een lid van de Parijse UMP, de partij van de president.Ook voorzitter van de regionale raad van Ile-de-France, socialist Jean-Paul Huchon, is ziedend. “Dit voorstel kan niet zomaar aan het parlement worden voorgelegd terwijl lokale verkozenen van alle mogelijke partijen bezwaren hebben of er minstens een probleem mee hebben dat ze geen inspraak hadden.” Maar Christian Blanc, de voormalige baas van Air France en aangeduid door Sarkozy om in het kader van dit project als ‘minister van de Hoofdstedelijke Regio’ op te treden ziet in die kritiek net de bevestiging dat “de kleingeestige lokale ruzies het nodig maken dat een deels private en deels staatsgebonden aanpak essentieel is”.