Bear Grylls komt met nieuwe survivalshow, maar: “Hij zet alles in scène”

Survivalmeester Edward Grylls, zoals Bear Grylls echt heet, is een fenomeen. Met zijn reeksen op Discovery Channel als ‘Ultimate Survival’ en ‘Escape From Hell’, waarin hij telkens op een loodzware overlevingstocht trekt door de ongerepte natuur, werd hij wereldberoemd. Nu springt ook Netflix mee op de kar, met acht afleveringen van een survivalprogramma waarin kijkers op interactieve wijze zelf het verloop van zijn tocht door de wildernis kunnen bepalen. Een geniaal concept, aldus de fans. Maar sommigen zijn kritischer en willen waarschuwen voor een opgezet spel. Het zou dan ook niet de eerste keer zijn dat Bear Grylls iets in scène blijkt te zetten, enkel en alleen om goede televisie op te kunnen leveren. 

Toen de reeks ‘Born Survivor’ werd uitgezonden in 2008, kwam Bear Grylls voor het eerst serieus in opspraak. Toen bleek dat de avonturier in hotels verbleef, terwijl hij in zijn show deed alsof hij in de barre koude moet overnachten. Toen het bedrog aan het licht kwam, voelde de avonturier zich verplicht excuses aan te bieden voor het misleiden van zijn trouwe kijkers.

“We filmen deze afleveringen op zes dagen tijd. Nadat we de nachtbeelden draaien, keren ik en de crew terug naar een basecamp”, klonk het. “Dat kan een tentenkamp in de Sahara zijn of in de jungle. Het hotel heeft ook vaak vier muren maar geen dak, of een dak zonder muren. Maar wanneer we buiten filmen zijn we steeds écht buiten.”

Tijdens een aflevering van ‘Man vs. Wild’ kregen kijkers te zien hoe Grylls was gestrand op een onbewoond eiland in de Grote Oceaan. Hij toonde hoe hij een traditioneel Polynesisch vlot bouwde aan de hand van gevonden materialen als bamboe en bladeren en takken van palmbomen. Maar in realiteit werd zijn vlot gebouwd door de crew en survival-consultant Mark Weinert, die mee op reis was om de crew te adviseren. Bovendien bleek Grylls helemaal niet op een eiland te verblijven, maar was hij gewoon op Hawaï. “Als je alles gelooft wat je ziet, dan ben je een tikkeltje naïef”, verklaarde de survival-consultant achteraf.

Van het zwemmen in een bevroren meer tot het afdalen van een levensgevaarlijke klif: dat Grylls heel wat halsbrekende toeren uithaalt, is natuurlijk bekend. Wat minder kijkers echter weten, is dat alles eerst vakkundig wordt getest door een stuntman. Megan Hine, zijn vaste stand-in van dienst, bekende dan ook zelf dat er van moedige en levensbelangrijke keuzes in realiteit nooit sprake was.

Enkele jaren geleden deed survival-expert Les Stroud uit de doeken hoe de getoonde overlevingstechnieken - zoals het drinken van eigen urine - ‘vals’ zijn, en dus ook onverantwoord en zelfs levensgevaarlijk kunnen zijn. “Deze technieken worden niet in het echt gebruikt. Ze dienen ter entertainment en horen niet thuis in de wereld van survival. Grylls is niet meer dan een presentator die een scenario volgt dat wordt opgelegd door zijn producers”, klonk het. 

Het was een bloedstollend moment, toen de avonturier tijdens één van zijn tochten plots oog in oog kwam te staan met een kaaiman. Grylls liet zich echter niet uit het lood slaan en ging de strijd met het reptiel aan. Met een touw bond hij de bek dicht en trok hij het dier uit zijn schuilplaats. Heldhaftig, ware het niet dat de kaaiman daar zélf werd geplaatst en dat het bovendien om een gekweekt exemplaar bleek te gaan. 

Ook toen hij in de bergen van Sierra Nevada het pad kruiste van een kudde wilde paarden, bleek dat allemaal opgezet spel. “Dit is één van de weinige plekken ter wereld waar paarden nog wild zijn”, pronkte Grylls. Maar de dieren waren getraind, en werden van een nabijgelegen kwekerij ingereden met een grote truck.

In zijn reeks ‘The Island with Bear Grylls’ werd een groep vreemden samen op een eiland gedropt om te zien wie er het langste kan overleven. Een noodzakelijk en levensbelangrijk deel van die opdracht bestond uit het zoeken naar voedsel en water. Dat was uiteindelijk niet zo héél moeilijk, want later bleek dat de makers van de reeks rubberen ‘zwembaden’ hadden ingegraven en gevuld met proper water, zodat de kandidaten ze zeker zouden vinden.