Europees advies boort homeopathie de grond in
Het moet maar eens afgelopen zijn met het gedogen van de homeopathie in de gezondheidszorg. Homeopathische middelen moeten net zo worden behandeld als alle andere geneesmiddelen, en geen voorkeursbehandeling meer krijgen. Dat schrijft de koepel van Europese Wetenschapsacademies EASAC in een advies aan de Europese Commissie.
"Je moet homeopathische middelen onder dezelfde regulering brengen als alle andere middelen", zegt hoogleraar interne geneeskunde Jos van der Meer, die namens de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) meeschreef aan het advies. "Als een middel niet voldoet aan de claim van werkzaamheid, wordt het niet toegelaten." Er is immers geen enkel bewijs dat de middelen werken 'tegen welke bekende ziekte ook', en dus mogen ze ook op geen enkele manier die indruk wekken.
Ook zouden homeopathische middelen en diensten niet meer mogen worden vergoed, zegt de wetenschapsraad, "tenzij uit uitgebreid onderzoek is gebleken dat zij werkzaam en veilig zijn". Reclameclaims over eventuele werkzaamheid moeten nog meer dan nu al het geval is worden uitgebannen, en op homeopathische producten moet altijd te zien zijn wat erin zit, "zodat je inzichtelijk maakt dat zo'n middel uit 100 procent water bestaat", zegt Van der Meer. De adviezen van de 'Europese KNAW' zijn vrijblijvend, maar wel invloedrijk bij Europese beleidskwesties.
"Te gek om los te lopen dat we daar geld aan uitgeven, zonder dat die middelen ook maar enige bewezen werking hebben", vindt Van der Meer. Wél kan er soms sprake zijn van een placebo-effect, noteert de raad, waardoor het lijkt of het middel werkt.
Puur scheikundig
Bij de Nederlandse Artsen Vereniging Integrale Geneeskunde (AVIG) vindt bestuurslid en homeopathisch arts Frans Kusse het advies eenzijdig. "Wat ons opvalt, is dat de EASAC zich alleen baseert op onderzoeken met een negatieve uitkomst voor de homeopathie. Positieve onderzoeksrapporten worden niet gebruikt", zegt Kusse. Wat daarachter zit: "De EASAC denkt vanuit een scheikundig model: een middel kan enkel werken als er werkzame moleculen in zitten. Terwijl wij zeggen: veel belangrijker is dát het werkt, en het bewijs daarvoor is er."
Thomas Dorlo, klinisch farmacoloog aan het Nederlands Kanker Instituut en bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij kent dat standpunt. "Je krijgt vaak te horen: er is nog niet genoeg onderzoek gedaan. Ondanks honderden studies die geen enkel effect laten zien", zegt hij. "De kracht van dit advies is nou net dat het de zaak omdraait en zegt: het moet afgelopen zijn met de uitzonderingspositie, er moeten dezelfde regels voor gelden als voor geneesmiddelen."
De EASAC-verklaring komt twee jaar nadat de Europese koepel van medische vakverenigingen CPME ook al opriep om alternatieve geneeswijzen meer aan banden te leggen. Homeopathie is vooral in Frankrijk, Oostenrijk en Duitsland mateloos populair: ruim 10 procent van de bevolking zegt er het afgelopen jaar een homeopaat te hebben bezocht. Volgens cijfers van de homeopathische industrie gaat er in Europa jaarlijks voor ruim één miljard euro aan homeopathische middelen over de toonbank. Een omzet die met zo'n 6 procent per jaar groeit.