Aung San Suu Kyi weigert eed op Birmese grondwet
De Birmese oppositieleidster Aung San Suu Kyi heeft haar beëdiging in het parlement geboycot. Suu Kyi en 42 partijgenoten weigeren de eed af te leggen op de grondwet, omdat daarin de dominante positie van de militairen is vastgelegd.
De Nobelprijswinnares behaalde begin deze maand met haar partij een overtuigende zege bij tussentijdse verkiezingen. Het was voor het eerst in ruim twintig jaar dat de oppositie aan de verkiezingen mocht meedoen.
Suu Kyi bleef weg bij haar eigen inauguratie in het parlement uit onvrede met de formulering dat ze de constitutie zou 'beschermen'. Haar partij, de National League for Democracy (NLD), wil niet verder gaan dan de belofte dat ze de grondwet zal 'respecteren'.
Sommige waarnemers hadden kritiek op de houding van Suu Kyi. De Birmese Tharaphi Than, wetenschapper aan de Londense School voor Oriëntaalse en Afrikaanse Studies, vond dat Suu Kyi de gunst van de kiezer op het spel zette met de boycot.
Shada Islam, expert van de Brusselse denktank Friends of Europe, had wel begrip voor de boycot. "Suu Kyi laat hiermee zien dat de invloed van militairen in het parlement nog steeds overweldigend is. Als Birma echt een democratie wil, moeten de wetgevers dit probleem oplossen."
President van Birma Thein Sein liet gisteren weten dat hij open staat voor discussie over herformulering van de eed. Met de reactie van het staatshoofd, momenteel op staatsbezoek in Japan, lijkt er een mogelijkheid te zijn voor een compromis, dat het einde zou betekenen voor de impasse tussen de regering en Suu Kyi.
Een woordvoerder van de National League Force (NLF), die zich in 2010 van de NLD afscheurde, en toen al aan de verkiezingen kon deelnemen, drong bij Suu Kyi aan op compromissen. "Als ze nu niet aan de parlementaire zittingen wil deelnemen, negeert ze de wens van het volk", zei partijvoorzitter Kwin Maung Swe. "Ik kan me niet voorstellen dat het hele toenaderingsproces (tussen Suu Kyi en de regering) door een dergelijke zaak op de helling komt te staan", meende een Europese diplomaat in Yangon. "Maar de mensen hier zijn erg koppig."
Suu Kyi had met haar NLD bij de vervroegde parlementsverkiezingen op 1 april 43 van 45 zetels gewonnen, waarvan 37 in het Lagerhuis. De succesvolle kandidaten zouden gisteren aan hun eerste zitting deelnemen.
Gisteren besloot de Europese Unie in navolging van de Verenigde Staten, Japan en Australië om bijna alle lopende sancties tegen Birma op te schorten. Alleen het wapenembargo blijft staan. De landen belonen Birma hiermee voor de voorzichtige democratische hervormingen van Thein Sein. De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie kwamen dat gisteren in Luxemburg overeen.
De strafmaatregelen, die ruim 20 jaar golden, kunnen onmiddellijk weer worden ingevoerd als het in Birma opnieuw de verkeerde kant opgaat, waarschuwde de Britse minister van Buitenlandse Zaken, William Hague.