'Niets blijft duren. En ik al zeker niet'

Voor het scenario van Les beaux jours baseerde cineaste Marion Vernoux zich op de roman Une jeune fille aux cheveux blancs van Fanny Chesnel. Maar witte haren maakten van Fanny Ardant niet het personage dat haar en Vernoux voor ogen stond en dus werd het uiteindelijk blond. Als ik haar op een warme junidag in Parijs ontmoet, blijkt ze nog steeds dat blonde kapsel te hebben. "Ik heb nog geen tijd gehad om het weer zwart te maken, maar dat komt wel", zegt ze geruststellend. "Het duurt alleen nogal lang."

Wat trok u aan in Caroline, het hoofdpersonage in Les beaux jours?

"Wat de film mij duidelijk heeft gemaakt of beter: wat de film bevestigt, is dat men niet met clichés moet leven. In dit geval: al die fameuze clichés in verband met de ouderdom, het pensioen, de dood, etc. Het is zo'n phénomène de société geworden. En eigenlijk ook een business.

"Wat Les beaux jours toont, is dat men al die zaken met veel meer vitaliteit en zelfs brutaliteit tegemoet kan treden. Met meer vrijheid ook. Ik denk dat ik al sinds mijn dertigste de vraag welk effect het heeft om ouder te worden, voorgeschoteld krijg. Alsof actrices de enigen zijn aan wie die vraag gesteld moet worden! En niet aan schrijvers of politici. Dat houdt toch iedereen bezig? Ook journalisten.

"Ik heb het leven altijd gezien als iets vluchtigs en precairs. Niets blijft duren. En ik al zeker niet. Wat mij zo beviel aan Caroline, was precies dat zij die zogenaamd 'moeilijke' periode van de ouderdom met zo veel brutaliteit tegemoet treedt.

"Zij is geen schaapje geworden dat tegen alles en iedereen zomaar 'ja' zegt. Caroline houdt van het leven. En plots, is daar die leraar informatica die zich als een potentiële minnaar aanmeldt. Voor mij is dat het bewijs van wat François Truffaut de psychiater in La femme d'à côté liet zeggen, namelijk: 'La vie a plus d'imagination que nous'. Voilà! Dat is iets dat men ook zou kunnen zeggen tegen iedereen die van plan is zelfmoord te plegen."

De vrijscènes zijn discreet gehouden.

"We dragen allemaal het geheugen van de cinema met ons mee. We hebben allemaal al zo veel liefdesscènes gezien. En het blijft moeilijk om het geloofwaardig te maken. Maar de kunst van film is net de ellips. De suggestie. Tonen zonder te veel te tonen, want anders verzeilt men in een les anatomie. Als toeschouwer haak ik af bij naaktscènes. Ik zit niet meer in het verhaal, maar ik kijk naar die blote lichamen. En dan wordt het prozaïsch.

"Ik geloof dat het Hitchcock was die gezegd heeft dat liefdesscènes op dezelfde manier moeten gedraaid worden als een moordscène. Met andere woorden: als iets technisch. De regisseur die zegt: 'Leg je hand daar', etc."

Waarom neemt Caroline eigenlijk een minnaar?

"Dát maakt dit verhaal en het personage van Caroline zo interessant. Zij doet het niet omdat haar huwelijk mislukt zou zijn, want dat is niet zo. Haar man houdt nog steeds van haar. Ze vrijen nog. En ze lachen nog veel samen. Caroline is dus geen vrouw en mal de mâle. Ze heeft twee dochters. Ze heeft kleinkinderen. Tout va très bien! Maar enkele maanden eerder is haar beste vriendin plots gestorven. En dat heeft haar een enorme klap gegeven.

"Daardoor is ze beginnen nadenken over haar eigen hyperactieve leven. Werken, werken, werken. Caroline realiseert zich dat zij haar eigen leven aan het kwijtspelen was met het bleken van de tanden van de burgervrouwjes van Dunkerque. In plaats van tijd te maken om zich bij voorbeeld te amuseren met haar vriendin. Ze vraagt zich af wat ze met haar leven gedaan heeft, met al die tijd die nooit meer terugkomt."

Caroline voelt zich schuldig omdat ze tanden aan het bleken was toen haar vriendin in het ziekenhuis overleed.

"Ja, ze beseft dat ze toen een verkeerde keuze heeft gemaakt. Maar dat is een gewetensonderzoek dat we allemaal op tijd en stond zouden moeten doen. We maken onszelf veel te vaak wijs dat we geen tijd hebben. Dat is zo'n beetje de ziekte van onze maatschappij.

"Als Caroline beslist om te stoppen met werken, moet ze twee zaken leren. Ze moet leren hoe met al die vrije tijd om te gaan én ze moet ook leren zich te vervelen. Het is niet omdat men niet hyperactief is, dat men daarom een nul zou zijn. Journalisten vragen ook altijd: 'Wat wordt uw volgende film?' Men heeft net iets beëindigd en men moet al zeggen wat men daarna zal doen. Voor mij is het leven, met zijn vreugde en verdriet, altijd belangrijker geweest. Ik heb mijn beroep altijd gedaan omdat ik het graag deed. En ik heb alleen maar de dingen gedaan waarvan ik hield.

"Een beetje uit provocatie zeg ik soms dat ik geen professionele actrice ben, want ik kan alleen maar rollen spelen waar ik van hou. In de film moet Caroline leren tijd te verliezen. En het is pas in dat no man's land dat ze kan ontdekken waar ze écht zin in heeft, wat ze écht wil doen."