'Het premierschap is mijn lot'

De nieuwe PS-voorzitter Paul Magnette sprak vorige zondag zijn militanten met een donkerrode toespraak toe op het partijcongres. Ook Di Rupo wil zich nu laten horen, want zijn partijgenoten beginnen het premierschap meer last dan lust te vinden. De onvermijdelijke esprits chagrins volgens Di Rupo, die fysiek scherper staat dan ooit. Vijf kilo verloor hij op de fiets, in de fitness en aan de onderhandelingstafel in de Lambermont, zijn ambtswoning. "Maar ik ga geen grote atletische uitdagingen aan."

Het regeringswerk vergt genoeg?

"De regering is in topvorm. Natuurlijk blijven er problemen, maar in vergelijking met de rest van Europa mogen we trots zijn op bijvoorbeeld ons begrotingswerk. En dan spreek ik niet alleen over Griekenland en Spanje, maar evengoed over Nederland en Frankrijk. De situatie blijft moeilijk, maar we zien dat ons Belgische recept werkt. Onze keuze voor een combinatie van haalbare besparingen, aandacht voor relance en de bescherming van ons sociaal systeem is de juiste gebleken. Het recept wordt zelfs meer en meer overgenomen in Europa."

Maar er blijven problemen, geeft u toe?

"Deze regering werd pas gevormd na 541 dagen, onze tijd is dus drastisch beperkt. We moesten tegelijk aan budgettaire, institutionele en maatschappelijke hervormingen werken in crisistijd. Kan iedereen zich wel goed voorstellen dat wij voor 19 miljard euro bespaarden? Ik herhaal: 19 miljard. 'Deze regering doet meer in twee jaar dan andere in zeven', las ik zelfs in de Vlaamse pers."

U bent de laatste maanden opvallend afwezig in Vlaanderen.

"Ik verstop me niet, ik zat deze week nog in Café Corsari en eerder deze maand was ik in Turnhout en Oudenaarde. Maar het klopt dat ik geen premier ben die constant commentaar geeft op het nieuws van de dag. Politieke partijen kunnen overal hun mening over geven, maar ik probeer nutteloze commentaren te vermijden. Mijn taak is oplossingen vinden, geen problemen bijmaken. Ik blijf zeer voorzichtig."

De regering is in topvorm zegt u, maar merkt onze economie dat?

"Geen enkele Belgische regering zette zo hard in op het wegwerken van de loonkloof met de buurlanden. Ondanks de besparingen hebben we 533 miljoen euro uitgetrokken voor bijkomende verlagingen van de werkgeversbijdragen. En dankzij de loonmatiging en de hervorming van de wet van 1996 zijn we op de goede weg. De resultaten zijn zelfs beter dan verwacht. Volgens de laatste cijfers zal de loonkloof dalen van 3,8 procent in 2012 tot 1,4 procent in 2014. Dat is een vermindering met 63 procent in twee jaar tijd."

Toch blijven de peilingen slecht voor de meerderheidspartijen.

"Niets, niets, niets is gespeeld. De resultaten van de verkiezingen zijn onmogelijk te voorspellen. Ik ben overtuigd dat de dingen bewegen. De kiezers worden zich bewust van het werk. We zullen ons rapport ook verdedigen in de verkiezingsdebatten. In 2014 worden het de verkiezingen van de hoop, de hoop op nog meer stabiliteit. Wie kan opnieuw confrontatie vragen? We raken net uit de crisis."

Patrick Janssens (sp.a) dacht in Antwerpen dat goed beleid genoeg was.

"Dat kun je niet vergelijken, al heb ik veel respect voor het werk van Janssens."

Kan een voorzichtige premier zijn rode achterban overtuigen?

"Ik heb een missie: mijn ploeg leiden. Ik heb het premierschap opgenomen zonder strategische overwegingen en ben vandaag niet bezig met verkiezingen winnen. Ik heb een opdracht. Het premierschap is mijn lot. Ik heb namelijk nooit om iets gevraagd. Ik ben nooit kandidaat-premier geweest, maar de omstandigheden hebben beslist."

Wat denkt u van het vertrek van gewezen minister van Financiën Steven Vanackere (CD&V)?

"Zijn vertrek was zijn beslissing. Meer commentaar zal ik daar niet op geven. Ik wilde nog eens contact met hem opnemen, maar u weet hoe dat gaat met een drukke agenda."

In Franstalig België kent men het netwerk van het ACW minder goed.

"Ik ga al lang mee in de Wetstraat en ken alle mechanismen vrij goed."

De staatsbank Belfius die werkt via een fiscaal paradijs, dat moet u kwaad maken.

"We moeten strijden tegen fiscale paradijzen, en tegelijk moeten we blijven inzetten op een Europese bankenunie. Het is toch niet normaal dat overheden zoveel geld moeten uitgegeven om banken te redden. Net zoals het niet normaal is dat spaar- en zakenactiviteiten nog niet zijn opgesplitst. Spaarders betalen voor speculaties. Ik heb niets tegen risico's nemen, maar dan wel niet met spaargeld."

In Cyprus moesten spaarders met meer dan 100.000 euro op hun rekening meebetalen bij de redding van hun bank. Hebt u 100.000 euro spaargeld?

"Als ik daarop antwoord, zou het meteen in uw titel belanden. U stelt de vraag, veronderstel ik, omdat u wilt weten of ik voor zo'n bail in ben?"

Het bedrag op uw bankrekening is ook interessant...

"Tja, ik weet het. (lacht) Ik heb een huis en spaargeld. Maar laat me duidelijk zijn: de vermogens van politici worden in België strikt gecontroleerd door het Rekenhof, om persoonlijke verrijking te vermijden. Als er onregelmatigheden zijn, kan een onderzoeksrechter alles nakijken. Dat is een juist en evenwichtig systeem. We moeten niet beginnen met voyeurisme."

En wat vindt u ervan dat spaarders mee in bad worden getrokken?

"Dat vind ik verkeerd. De grens van 100.000 euro is het minste wat men kan doen. Cyprus moet sowieso een uitzondering blijven."

Sommige socialisten vinden het logisch dat rijkeren meebetalen. Bestempelt u iemand met 100.000 euro op zijn spaarrekening als rijk?

"Maar neen, daar gaat het niet om. De echte rijken zijn mensen die grote erfenissen kregen of fortuinen opbouwden. De gewone, hardwerkende mensen moeten we vrijwaren."

Bent u blij dat de Franse miljardair Arnault geen Belg meer wil worden?

"Dat is zijn beslissing. Ik vind het wel niet normaal dat er zulke grote fiscale verschillen bestaan binnen Europa. Die fiscale shopping moet stoppen."

Tijdens het PS-congres vorige zondag sprak uw nieuwe voorzitter Magnette veel straffere taal. Hij maakte het 'liberale Europa' met de grond gelijk.

"Dat was de toespraak van de PS-voorzitter."

Terwijl u stilaan spreekt als een Vlaamse liberaal.

"Maar nee, het is toch geen scoop om te zeggen dat ik socialist ben en blijf?"

Binnen uw eigen partij beginnen sommigen te twijfelen.

"Je kunt de esprits chagrins nooit helemaal vermijden. Maar ik heb nog niets gehoord. Je hoort zoveel geruchten, daar hou ik geen rekening mee."

Is de Zestien een bonus of een handicap?

"De PS neemt haar verantwoordelijkheid. Kijk: in de politiek is er iets zeer onrustwekkends aan de gang. Partijen die een mooie overwinning boeken, beginnen meteen aan de volgende verkiezingen te denken. Hoe ze die ook moeten winnen. Als je wordt verkozen, neem je je taak op. Waarom doe je anders aan politiek? Het omgekeerde is totale onzin. Ik heb altijd mijn verantwoordelijkheid genomen. In Wallonië, in de jaren negentig bij Belgacom en onder premier Jean-Luc Dehaene (CD&V). En nu opnieuw. Tegelijk zeg ik tegen iedereen: leef niet met vrees, maar met daden."

Als het premierschap uw 'lot' is, wilt u dan ook na 2014 doorgaan?

"Dat is een interessante vraag. Sinds mijn zeventiende heb ik altijd mijn opdracht op dat moment proberen uit te voeren. Ik vraag mij daarbij nooit af wat mijn volgende opdracht wordt. Ik zal mijn best doen tot mei 2014. Dan is het aan de democratie."

Denkt u dat de drie Vlaamse regeringspartijen zin hebben in een Di Rupo II?

"Dat moet u aan de Vlaamse partijen zelf vragen. Het belangrijkste is dat ze een goed resultaat behalen bij de verkiezingen. De rest zien we daarna."

Vindt u dat koning Albert II op post moet blijven tot na de verkiezingen?

"Dat valt onder het colloque singulier en is tussen de koning en mezelf. Ik heb veel persoonlijke meningen. Maar die geven zou fout zijn."

Is het niet triest dat de toekomst van België afhangt van de naam van onze koning?

"U kunt de vraag nog vijftig keer stellen, maar de kwestie staat niet op de agenda. Ik zal nu geen avontuur beginnen met een paar uitspraken daarover."

Hebt u al een oplossing voor de moslimjongeren die naar Syrië trekken?

"Wij werken eraan. Minister van Binnenlandse Zaken Milquet (cdH) heeft goed werk geleverd. Maar het is een thema waarover politici beter zwijgen: hoe minder er wordt aangekondigd, hoe beter. Dit werk moet in alle discretie gebeuren. En de maatregelen moeten evenwichtig zijn. We moeten opletten voor ingrepen die voor enkelen bedoeld zijn, maar die eventueel duizenden burgers zouden treffen."

Brussel is de hoofdstad van België, Europa en de NAVO. Binnen enkele weken is er de 20 kilometer van Brussel. Vreest u nooit voor een aanslag?

"Wij nemen écht alle nodige maatregelen. Onze veiligheidsdiensten zijn zeer goed getraind. Vergeet niet: we ontvangen inderdaad talloze staatshoofden en regeringsleiders."

De Europese Commissie vraagt dat België zijn schuld doet dalen. De regering wil een deel van de staatsparticipaties verkopen. Bijvoorbeeld bij Belgacom?

"Ik ga niet in de detail treden, maar ik kan u verzekeren dat Belgacom een overheidsbedrijf zal blijven. We bestuderen momenteel een aantal pistes."

Vindt u dat CEO Didier Bellens 2,2 miljoen euro per jaar waard is?

"Zowel in banken als in bedrijven waarin de staat aandeelhouder is, moeten de lonen herbekeken worden. Bellens krijgt het loon dat vasthangt aan zijn contract, maar dat contract loopt niet eeuwig. Daarna zullen we de lonen naar beneden brengen. Geld verdienen mag sowieso niet de enige motivatie zijn."

Maar wie heeft het contract van Bellens getekend? Toch de Belgische regering?

"Dat is het verleden, vandaag is de wereld anders, er is een nieuwe realiteit en de dingen moeten veranderen. De regering durft veranderen."

Is dat niet de slogan van N-VA?

"Deze regering zorgt voor de verandering."