Direct naar artikelinhoud

Robert Fisk vindt dat het echte gevaar voor de legitimiteit van de Joodse staat Israël zelf is

Israël mag militair oppermachtig zijn in de regio, meer dan ooit voelt het zich langs alle kanten bedreigd. Robert Fisk was deze week in de Israëlische kuststad Herzliya, voor een conferentie over de nationale veiligheid. Hij beschrijft een sfeer die grenst aan paranoia.

Volgens de Israëlische ambassadeur in Londen is het Verenigd Koninkrijk “een slagveld” waar de vijanden van Israël de 62 jaar oude Joodse staat “van zijn legitimiteit willen beroven”. Zelfs die vroegere vriend van Israël, de uitmuntende Joodse rechter Richard Goldstone, is nu in de woorden van de trouwste Amerikaans-Joodse verdediger van Israël, Al Dershowitz, “een volstrekte verrader van het Joodse volk” en “een boosaardig man” (zoals de Israëlische klanten blokletterden).Israël wordt belegerd. Dat was het treurige, vertrouwde, hopeloos misbegrepen refrein in Herzliya, waar deze week diplomaten, Israëlische ambtenaren, hoge militairen en regeringsleden samenkwamen voor het tiende jaarlijkse congres over de nationale veiligheid. Israël als underdog. Israël als slachtoffer. Israël met zijn moderne en zo vreselijk hoogstaande leger, dat nu gevaar loopt dat zijn generaals wegens oorlogsmisdaden worden vervolgd wanneer ze op Europese bodem komen.Alleen al het idee dat ze Israëlische officieren van oorlogsmisdaden durven te beschuldigen! In de Jerusalem Post stond een foto van Tzipi Livni, de leidster van de Kadima-partij, die naar een poster kijkt waarop zijzelf te zien is, “gezocht voor oorlogsmisdaden in Gaza”. Vergeet dat zij als minister van Buitenlandse Zaken niets heeft gedaan toen Israël Gaza met fosfor bestookte. Deze juridische aanval op Israël is een wandaad, een opzettelijk gebruik van het internationale recht om de staat Israël te delegitimeren - net zoals alle veroordelingen van Israël dat zijn. Was het maar waar. De huidige identiteitscrisis is inderdaad een tragedie voor Israël, maar niet op de manier waarop zijn rechtse regering het voorstelt.

Ik herinner mij maar al te goed hoe een groot congres in Londen na de rampzalige Israëlische invasie van Libanon in 1982 probeerde uit te zoeken waarom de Israëlische propaganda had gefaald. De slachting onder de Libanezen en de toenemende verliezen bij de Israëlische soldaten waren niet belangrijk. De grote vraag was waarom de boodschap van Israël niet overgekomen was. Hoe had de antisemitische pers het land ongestraft kunnen belasteren? Het congres in Herzliya volgde hetzelfde patroon. Vandaag moeten we het bloedbad van Operatie Gesmolten Lood in Gaza vergeten. We moeten het Goldstone-rapport vergeten, want dat staat vol onuitsprekelijke leugens. We moeten beseffen dat Israël alleen maar vrede wou.In werkelijkheid heeft Israël een reeks vreselijke diplomatieke blunders begaan. De grootste vergissing die Israël in jaren heeft gemaakt was de weigering om mee te werken aan het Goldstone-rapport over de slachting in Gaza van 2008-2009 (dat vandaag in de VN wordt besproken, nvdr). Een “dwaze boycot”, schreef de krant Ha’aretz. Een ramp, vindt progressief links in Israël, dat terecht begrepen heeft dat hun land zich met zijn weigering tot het niveau van Hamas heeft verlaagd (Israël heeft wel een eigen intern onderzoek gevoerd en voorgelegd aan de VN, nvdr).Ik heb het congres in Herzliya urenlang gevolgd. Het Goldstone-rapport en de angst voor ‘delegitimering’ liep als een rode draad door vrijwel elk debat. Een van de pijnlijkste momenten was de verklaring van Lorna Fitzsimons, ooit parlementslid van Labour en nu voorzitter van Bicom, een in het Verenigd Koninkrijk gebaseerde pro-Israëlische denktank, dat “het Britse buitenlandbeleid niet door de publieke opinie wordt beïnvloed. Het buitenlandbeleid is een elitezaak”. Overtuig de elite en het gepeupel zal volgen, was de implicatie. “Onze vijanden zoeken internationale rechtbanken op waar wij sterke stem hebben”, zei ze.En dat was in zekere zin de echte boodschap. Israël wil internationale legitimiteit. En als staat ís het legitiem. Het is ontstaan door een beslissing van de Verenigde Naties. Zoals de Israëlische historicus Avi Shlaim heeft gezegd, de stichting was misschien niet rechtvaardig maar wel legitiem. Maar toen internationale juristen Israël uitnodigden om aan hun onderzoek mee te werken, weigerde Netanyahu zelfvoldaan. De oorlog in Gaza heeft getoond wat zo ernstig verontrustend is aan de huidige Israëlische staat. Israël wil dat de wereld zijn democratie erkent, hoe onvolmaakt ze ook is, maar wijst de wereld af wanneer het rekenschap moet afleggen over Gaza. Het beweert een lichtend voorbeeld te zijn, maar laat niemand van dichtbij onderzoeken wat het dan wel belicht.Goldstone, Goldstone, Goldstone. De verdedigers van de Israëlische regering in Herzliya konden niet zwijgen over de eminente advocaat, die zo dapper probeerde gerechtigheid te krijgen voor de vermoorde en verkrachte slachtoffers van de Serviërs in de Bosnische oorlog, en die de wereld, Israël inbegrepen, met zijn moed geïnspireerd heeft.Tzipi Livni sprak over hem. Yossi Gal, de directeur-generaal van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken, deed dat ook. Hij had het over “de poging om het Goldstone-rapport te gebruiken om Israël in de marge van de legitimiteit te drukken”. Malcolm Hoenlein, van de Conference of Presidents of Major American Jewish Organisations, deed hetzelfde. Hij merkte op dat de Amerikaanse regering “sterk afwijzend” staat tegenover het rapport. Zelfs de muisachtige ambassadeur van de VS in Israël, James Cunningham, liet verstaan dat het Goldstone-rapport gebruikt zou kunnen worden om Israël te delegitimeren.Dat is nonsens. Na de slachting op de Palestijnen in Sabra en Shatila stelde Israël een officiële onderzoekscommissie aan. Het rapport van de commissie Kahan was niet perfect, maar welke andere staat in het Midden-Oosten had het aangedurfd zijn eigen zonden zo dapper te onderzoeken? De commissie verklaarde dat de toenmalige minister van Defensie, Ariel Sharon, “persoonlijk verantwoordelijk” was. Het rapport maakte de schuld van Israël niet ongedaan, maar toonde dat het een waardige natie was, bereid om het bloedbad eerlijk onder ogen te zien, in plaats van te gaan schelden.Helaas heeft Israël vandaag geen commissie-Kahan. Geen vonnis over Gaza. Alleen een blaam voor een paar officieren die fosfor hebben gebruikt en aanklacht tegen een soldaat die kredietkaarten heeft gestolen.Ik heb Goldstone, een fatsoenlijk, eerlijk man, een keer ontmoet nadat hij tot voorzitter van het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag benoemd was. Hij zei toen dat de wereld genoeg had van regeringen die ongestraft oorlogsmisdaden plegen. Hij had het natuurlijk over Milosevic. Zijn boek, dat dezelfde boodschap uitdroeg, werd in Israël goed ontvangen. Maar nu is hij een aardbeving onder de legitimiteit van Israël.Deze week bezocht ik Shaul Ariel, een uiterst redelijke Israëlische reservekolonel, in het kantoor van zijn ngo in Tel Aviv. We praatten over de pogingen om Israëlische legerofficieren wegens oorlogsmisdaden te arresteren als ze het Verenigd Koninkrijk of andere Europese landen zouden bezoeken.“Vandaag is dat allemaal veel verontrustender dan enkele jaren geleden”, zegt hij. “Wij zijn bang voor deze trend na Operatie Gesmolten Lood. Dit is schadelijk voor het imago van Israël in heel de wereld, niet alleen voor de militairen. Als zij vervolgd zouden worden, zou dat bewijzen dat Israël zijn eigen soldaten niet kan beschermen. Ik twijfel er niet aan dat het Goldstone-rapport die dingen beïnvloedt.”Dat alles doet vermoeden dat de echte aardschok onder Israël, het echte gevaar voor zijn imago, zijn reputatie en zijn legitimiteit, een natie is die Israël heet.