Belgen kunnen weer (even) blowen in Maastricht

Easy Going, een van Maastrichts bekendste coffeeshops, in een zijstraat van de Maasboulevard en om de hoek van het gemeentehuis, zat weer vol het afgelopen weekend. De clientèle is gemengd: veel Belgische en Duitse twintigers, aangevuld met wat lui uit Maastricht zelf en een enkele oude hippie uit de provincie.

De kassa rinkelt weer, en dat doet eigenaar Marc Josemans zichtbaar goed. Maandenlang hield hij zijn coffeeshop dicht, nadat de politie hem op aanwijzing van burgemeester Onno Hoes had verboden nog langer buitenlanders toe te laten. Want Maastricht was door de handzame ligging ten opzichte van steden als Luik, Genk, Aken en Keulen, uitgegroeid tot een magneet voor wiettoeristen.

Dat gaf de nodige overlast. Maar het is ook discriminatie om bezoekers uit de buurlanden te weigeren, vond Josemans, die woordvoerder is van de VOCM, een vereniging van 14 coffeeshops in de Zuid-Limburgse hoofdstad. Een week geleden besloot hij de deuren weer te openen, nadat de rechter hem min of meer in het gelijk had gesteld.

Het betekent geenszins dat de strijd is gestreden. Voorlopig is alleen Easy Going weer open voor Belgen en Duitsers, drie andere Maastrichtse wietzaken die het vorige week ook probeerden, werden op last van burgemeester Hoes snel gesloten. Hen zou nu een sluiting van drie maanden boven het hoofd hangen.

Dat Easy Going voorlopig nog open mag blijven, lijkt het gevolg van de dekking van de rechterlijke uitspraak. Maar Josemans vermoedt dat Hoes wel speurt naar een manier om hem ook weer aan te pakken. Want de burgemeester, die tot de conservatief-liberale partij VVD behoort, lijkt nog lang niet van plan zich neer te leggen bij het idee dat Maastricht weer een vrijhaven voor wietrokers van over de grens zal worden.

Dat brengt te veel overlast met zich mee, aldus Hoes. Niet waar, zeggen de wietondernemers rond Josemans. Het buitenlanderverbod werkt juist drugscriminaliteit in de hand, want drugsrunners ontfermen zich nu over de Belgen en Duitsers die op zoek zijn naar een joint, maar in de reguliere coffeeshops niet terechtkunnen. Terwijl er betrouwbare kwaliteit wiet te krijgen is en de zaken ook netjes belasting betalen, heel anders dan in de wilde straathandel.

De gemeente Maastricht zegt dat het buitenlanderverbod de overlast juist heeft verminderd. Maar die claim lijkt weer op gespannen voet te staan met cijfers van de politie, die erop wijzen dat het aantal drugsgerelateerde overtredingen juist gegroeid is na het verbod.

Wietsupermarkt

De drugsrunners zijn in ieder geval openlijk actief. Ze hangen rond bij de Maasboulevard, waar ze de jonge Belgen en Duitsers aanklampen die op de coffeeshops afkomen. Voor de politie zijn ze moeilijk te pakken omdat de runners, meestal jonge Marokkanen, zelf geen drugs bij zich hebben. Ze brengen alleen maar klanten aan bij dealers, die zich elders in de binnenstad behendig verstopt lijken te hebben.

Abdelkader, een van de drugsrunners, vertelt er zonder schroom over. "Wij brengen die buitenlanders naar de Alba's, die verkopen hasj voor vijf euro per gram. "Alba's staat voor Albanezen, want die zijn volgens Abdelkader de bazen van de straathandel, niet de Marokkanen. Ze voeren hun handelsvoorraad zelf in uit Albanië, weet Abdelkader. "Het is heel goedkoop, maar ook niet zulk best spul." En ja, bij de Albanezen kun je ook terecht voor gevaarlijkere drugs. "Maar de politie probeert ons te pakken, tegen die Alba's durven ze niks te doen."

Als drugsrunner komt hij oorspronkelijk zelf uit Rotterdam, maar daar is weinig handel voor hem omdat coffeeshops daar niet moeilijk hoeven te doen tegen buitenlanders. Van de grote steden in Nederland probeert alleen Maastricht de buitenlanders te weren - omdat ze als grensstad het meeste volk trekt. En de overlast? "Niet van mij, ik ben rustig. Maar er zit wel eens een rare gast tussen, ja."

De oplossing ligt voor de hand, zegt Marc Josemans. Verhuizing van coffee-shops naar een plek aan de rand van de stad. Het plan bestaat al jaren, de grond op een afgelegen industriegebied aan de snelweg naar Luik is aangekocht, de bouwtekeningen voor een ultramoderne wietsupermarkt met groot parkeerterrein, liggen klaar.

De gemeente kwam zelf met dit spreidingsplan, al jaren geleden. Ook anno 2013 is een meerderheid van de gemeenteraad ervoor. Maar er zijn nog juridische en administratieve obstakels te nemen.

Met wat goede wil van de gemeente kunnen die uit de weg worden geruimd, stelt Josemans, die met Easy Going een van de drie coffeeshops is die naar het industriegebied willen verhuizen. "Het beste scenario is dat we deze zomer kunnen gaan bouwen. Dan kan de grote winkel buiten de stad eind dit jaar al open."