Lula krijgt jongerengeweld niet klein

Ja, toeristen kunnen in Brazilië veilig op pad, en mits het in acht nemen van enkele elementaire veiligheidsvoorschriften zullen ze niet uit hun flipflops geschoten worden. Heel anders is de werkelijkheid voor de achtergestelde jeugd uit de grootstedelijke volkswijken. Elk jaar sterven 5.000 jongeren in de leeftijdsgroep 12 tot 18 er een gewelddadige dood. In de meeste gevallen betreft het arme, slecht opgeleide, Afro-Braziliaanse jongens. Meer dan 45 procent van alle sterfgevallen in deze categorie zijn het gevolg van moord of doodslag, aldus cijfers uit 2006. Volgens de onderzoekers van het Laboratorium voor Geweldsanalyse van de staatsuniversiteit van Rio de Janeiro (Uerj) heeft Brazilië tussen 1990 en 2007 een reuzensprong voorwaarts gemaakt in het reduceren van de sterfte bij kinderen van jonger dan vijf - van 137.000 gevallen per jaar naar 51.000 - maar is een te groot deel van de investeringen in een beter gezondheidsbeleid boter aan de galg, aangezien veel levens in een latere fase alsnog verloren gaan. En hoe. “Ze sterven niet langer door kinderziekten in de eerste levensjaren, maar door geweld in de puberteit, nog voor ze volwassen worden”, bevestigt ook Manuel Buvinich van Unicef Brazilië.Volgens een projectie die de geweldsanalisten tot 2012 maakten, zullen tegen dat jaar in heel Brazilië nogmaals 33.400 jongeren in gewelddadige omstandigheden het leven laten. “Dat komt neer op dertien doden door moord per dag”, zegt staatssecretaris voor Kinder- en Jeugdbescherming Carmen Oliveira in O Estado de São Paulo.“Als je ziet hoeveel bezorgdheid Brazilië aan de dag legt in het tellen van de gevallen van besmetting met griep A, waarbij iedere dode in de statistieken terechtkomt, dan vind ik dat we niet minder aandacht moeten schenken aan doden door geweld.”In de 267 steden met meer dan 100.000 inwoners die Brazilië telt, komen daar per groep van 1.000 twaalfjarigen gemiddeld twee betrokkenen door moord of doodslag om. Dat lijkt niet zoveel maar is een erg hoog cijfer in vergelijking met bijvoorbeeld de samenlevingen in West-Europa, waar de statistische nul benaderd wordt. Overigens blijkt de gevaarlijkste stad voor jongeren in Brazilië niet Rio de Janeiro of São Paulo, maar het relatief afgelegen Foz do Iguaçú, in de staat Paraná, op de vaak woelige grens met Paraguay en Argentinië. Per honderdduizend inwoners komen in Foz 446 jongeren door geweld om. Andere plaatsen die hoog scoren op de jongerenmoordindex zijn Maceió in de noordoostelijke deelstaat Alagoas of het nabijgelegen Recife in Pernambuco. De stereotiep met geweld geassocieerde stad Rio is ‘slechts’ de op 20 na gevaarlijkste stad van het land, de gigapool São Paulo komt zelfs op de 151ste plaats.

12 keer meer jongens

De studie wijst ook uit dat zwarte adolescenten gemiddeld 2,6 keer meer kans lopen om een gewelddadige dood te sterven dan hun blanke leeftijdsgenoten in dezelfde stad. Tevens lopen jongens 12 keer zoveel kans om vermoord te worden dan meisjes. Ook ligt de kans dat jongeren door een vuurwapen omgebracht worden drie keer zo hoog als door andere wapens - waaruit blijkt dat met name revolvers ondanks een draagverbod erg wijd verspreid zijn.In een reactie op de studie gaf president Lula da Silva toe dat “er nog heel wat extra inspanningen nodig zijn voor we het geweld doeltreffend kunnen bestrijden”. Lula wees op de vele actieplannen om de criminaliteit onder jongeren terug te dringen, en op de vooruitgang die Brazilië op het vlak van onderwijs geboekt heeft. “Met onderwijs bieden we hoop aan”, aldus de president. “Het onderwijs is de weg bij uitstek om de Braziliaanse jeugd uit deze probleemsituatie terug te halen.”