Te weinig personeel in hoogbeveiligd centrum
Te weinig verpleegkundigen, een veel te kleine nachtploeg en personeel zonder het juiste diploma. In een eerste auditverslag over het Forensisch Psychiatrisch Centrum van Gent somt de Vlaamse Zorginspectie meteen enkele belangrijke lacunes op. 'Ik begrijp niet dat de minister dit rapport naast zich neerlegt', zegt ex-topmagistraat Henri Heimans.
"De bezetting is ongelooflijk krap. In die mate zelfs dat patiënten er onder lijden dat het gevaarlijk wordt. Van zodra iemand ziek uitvalt of met verlof gaat, kunnen wij onze kerntaken niet meer uitvoeren." Dit was wat personeelsleden van het Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent op voorwaarde van anonimiteit enkele maanden geleden in deze krant (DM 25/11/15) vertelden.
In dat FPC Gent worden zo'n 250 mannelijke geïnterneerden behandeld, allemaal geesteszieke mannen die criminele feiten hebben gepleegd en als een gevaar voor de samenleving worden beschouwd. FPC Gent is in ons land het eerste in zijn soort. Hiervoor moesten deze mannen noodgedwongen in de gevangenis verblijven.
Net zoals de anonieme getuigen ziet de Vlaamse Zorginspectie problemen qua personeelsbezetting. "Op het vlak van bestaffing zijn er verschillende knelpunten", staat te lezen in de conclusies van het eerste auditrapport dat De Morgen dankzij de wet openbaarheid van bestuur kon inkijken (zie kader). Het gaat dan om een tekort aan verpleegkundigen, een te beperkte nachtbezetting en personeel zonder de juiste zorgdiploma's.
Niet over de hele lijn negatief
Dat FPC Gent nog maar anderhalf jaar open is, speelt wel in hun voordeel. De Zorginspectie geeft zelf aan dat een beoordeling, zoals ze die normaal doet in psychiatrische ziekenhuizen, pas echt mogelijk is na vier à vijf jaar. Daarnaast zijn de inspecteurs zeker niet over de hele lijn negatief. "Op veel vlakken kan het FPC de vergelijking met de kwaliteit van zorg in psychiatrische ziekenhuizen doorstaan."
FPC Gent zelf benadrukt dat het kwaliteit en veiligheid hoog in het vaandel draagt. "Het spreekt dan ook voor zich dat wij ons graag inzetten voor het verbeteren van de punten waarop wij als organisatie invloed hebben", zegt woordvoerster Sandra Vansteenkiste. Over de personeelsbezetting of het tekort aan verpleegkundigen benadrukt zij dat FPC Gent de norm haalt die bij Koninklijk Besluit is vastgelegd.
Laat het net die norm zijn die de Zorginspectie onrechtstreeks in vraag stelt. "Er is een groot spanningsveld tussen wat contractueel werd afgesproken en wat nodig is om continue kwaliteit van zorg en patiëntenveiligheid te garanderen", schrijven de inspecteurs. Voor FPC Gent financiert de overheid 0,7 zorgverleners per bed.
Een opmerkelijke conclusie, zeker nu eind dit jaar een gelijkaardig centrum komt in Antwerpen. FPC Gent is een van de drie kandidaten die in de running zijn om dat centrum uit te baten. Toch is dat volgens minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) geen reden om de norm te herbekijken. "FPC Gent levert fantastisch werk", klinkt het. "Bovendien zijn er nog geen zware problemen geweest tot nu toe."
Politietussenkomsten
Ook dat is vatbaar voor discussie. In deze krant getuigden anonieme personeelsleden over ernstige incidenten. Zo liep een personeelslid bij schermutselingen een hersenschudding op, probeerde een patiënt een andere patiënt te wurgen en was er sprake van seksueel misbruik tussen patiënten. Zeker twee geïnterneerde mannen zijn inmiddels naar de gevangenis teruggestuurd nadat ze personeelsleden bedreigd hebben.
"De minister spreekt hier zonder kennis van zaken", zegt Henri Heimans, bekend voorvechter van de geïnterneerden. "Het is niet omdat er geen doden zijn gevallen in FPC Gent dat het goed draait. Voor zover ik weet zijn er toch al en heleboel tussenkomsten van de politie geweest." Dat de minister op basis van dit rapport geen maatregelen neemt, vindt Heimans een gemiste kans. "Ik begrijp niet dat ze dit zomaar naast zich neerlegt."