Joseph Roth voor beginners

Eigenlijk is zowat alles wat de Joods-Oostenrijkse schrijver, journalist en zuipschuit Joseph Roth (1894-1939) aan het papier heeft toevertrouwd, de moeite. Maar voor wie afgeschrikt wordt door de stilaan indrukwekkende reeks vertalingen van zijn romans, is Hotelmens een ideaal opstapje.

Els Snick bundelde een dozijn reportages en krantenstukken die Roth tussen 1921 en 1939 publiceerde, en voegde een handvol brieven toe die hij schreef aan Stefan Zweig, zijn vriend en discrete mecenas.

Op het aandoenlijke fotootje uit de zomer van 1936, waarop de beide mannen vanaf een Oostends caféterras in de lens kijken, is Roth het verlopen mannetje dat zich met zijn eeuwige sigaret verschanst tussen de halflege glazen op tafel: kraaloogjes in een rond, gezwollen gezicht - heilige drinker en duivelse zuipschuit, conservatief nostalgicus en links revolutionair, buitenstaander, toeschouwer en schrijver.

Een hotelmens die zijn tijdelijke lotgenoten en hun verdwijnende wereld vol mededogen observeerde, en er verhalen over schreef. Zelden gingen wijsheid en overmatig drankgebruik zo goed samen, want kijken kon Roth als de beste. Luister maar: een hotelportier groet plichtsbewust de gasten, "willoos als tafelbestek". Of: "arme mensen moeten minstens een beetje geld hebben, alleen rijke mensen hebben veel nodig." Om de haverklap struikel je wel over een aforisme van dat slag. En na de laatste pagina wenkt de rest van Roths oeuvre. Begin er maar aan.