Kinderen zeggen het zelf: speelgoed maakt niet gelukkig
Lego en Barbie, iPads en -Pods maken niet gelukkig. Dat beweren experts al veel langer, maar nu zeggen kinderen het zelf. Een nieuw onderzoek van Unicef toont aan dat kinderen anno 2011 van net hetzelfde gelukkig worden als de vorige generaties: tijd met mama en papa.
"Ik wil mijn familie meer zien. Mijn mama en papa, maar ook mijn tantes en ooms." De eisen van de kinderen in de studie van Unicef zijn verrassend simpel. Unicef ondervroeg honderden kinderen in Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk en kwam tot de conclusie dat de sleutel tot kindergeluk nog dezelfde is als pakweg vijftig of honderd jaar geleden: een stabiele thuis, tijd met het gezin en samen leuke dingen doen. Tegelijkertijd toont de rondvraag aan dat speelgoed, technologische gadgets en merkkledij best leuk zijn om te hebben, maar op geen enkele manier gerelateerd zijn aan geluk.
De Unicef-studie legt bloot dat vooral Britse ouders te materialistisch zijn. De organisatie roept op tot strengere regels voor reclame over speelgoed en wil dat bedrijven nadenken over manieren om werknemers meer tijd thuis te geven. Vlaamse ouders zouden in hetzelfde bedje ziek zijn, zegt Marijke Bisschop, opvoedingsconsulente en auteur van Opvoeden in een verwenmaatschappij. "Laatst zat hier een jongetje. Hij was nog heel klein. Zijn benen bungelden over de stoel en zijn voetjes raakten de grond niet. Hij wou dat ik aan zijn mama en papa vroeg 'of ze alsjeblieft eens een vakantie zouden willen thuisblijven'. Elke keer als de ouders vakantie namen, was dat om op reis te gaan, maar dat jongetje wou eens thuis zijn. Zodat hij met zijn speelgoed kon spelen en papa in zijn rommelschuurtje in de tuin kon werken."
Het verhaal typeert veel moeders en vaders, meent Bisschop. "Ouders willen het te goed doen. Kinderpsychiaters klagen er al langer over: de kinderen hier zijn gauw ontevreden en lichtjes depressief. Ze koppelen dat aan het vele verwennen en het feit dat ouders zo bezorgd zijn voor hun kinderen dat ze alles overnemen. Ze denken en doen voor hun kind. Ze willen hun kind gelukkig zien en brengen het van de ene plek naar de andere en kopen het ene na het andere, maar zo werkt het niet."
Dat kinderen nu zelf aangeven dat het eigenlijk allemaal om tijd en samenzijn draait, doet Bisschop deugd. "Wat een prachtig onderzoek", zegt ze. "Ik word er helemaal blij van. Hoe vaak heb ik hier kinderen met een iPhone in de hand zie zitten huilen omdat ze niets liever willen dan dat hun ouders gewoon doen. Ze willen geen schema vol hobby's. Ze willen thuis zijn en samen spelletjes doen."
Toch lijkt er een contradictie te zijn. Enerzijds geven de kinderen aan dat hun gelukkigste momenten die zijn waarop ze samen met mama in de tuin werkten of met papa broodjes bakten. Anderzijds laten de kleine jongetjes weten echt wel graag Bakugan te hebben en zeggen tienermeisjes niet nee tegen een paar Uggs. "Omdat ze zien dat hun ouders het belangrijk vinden", zegt Bisschop. "Er is iets nieuws op de markt, de kinderen kijken er nog maar naar en bijna meteen komt daar die geruststelling: 'Dat krijg jij ook wel eens.'"
Nog opmerkelijk: hoe hard kinderen ook kunnen zeuren - 'Ik wil een gsm. Nu-u' - ze zeggen er meer deugd van te hebben als ze er lang op hebben moeten wachten. "Hoewel ze als kind net hetzelfde waren, verliezen ouders het belang van verlangen al te vaak uit het oog," zegt Bisschop. "We voeden onze kinderen niet meer alleen op. We leven in een consumptiemaatschappij en we zien overal reclame. Voor we het weten hebben we het toch zelf gekocht, brengt de sint het of zijn de grootouders naar de winkel geweest. Ik zeg altijd tegen ouders dat ze grootouders moeten aanraden om, als ze iets willen geven, geld op een spaarrekening voor later te storten. Het lijkt misschien makkelijk om liefde te kopen door een speelgoedgarage te kopen, maar je maakt een kind er echt niet gelukkiger mee."
Voor tweeverdieners met gemiddeld 1,82 kind is het bovenhalen van de bankkaart om een nintendo 3D te betalen echter een stuk makkelijker dan tijd vrijmaken om een uur in het park te gaan sjotten. "Ik heb nooit gezegd dat het makkelijk is", zegt Bisschop, "maar kleine dingen kunnen wel helpen. Hoeveel ouders komen thuis van hun werk om dan weer meteen achter de computer te kruipen? Hoeveel mama's en papa's moeten nog snel een telefoontje doen? Wacht daar allemaal mee tot de kinderen slapen. En als de tijd met de kinderen beperkt is, vul hem dan niet met vitten over school of klagen over opruimen."