'Biotoop van een kind ligt elders'

In de middernachtmis repte kardinaal Godfried Danneels met geen woord over de communautaire spanningen of de politieke crisis. Toch begaf hij zich op politiek glad ijs toen hij zijn afkeer uitte over het opsluiten van asielkinderen in de gesloten centra.

door tine peeters

Brussel l In de rest van zijn homilie zoomde Danneels in op het hemelsbrede verschil tussen de overbezette en overbeschermde kinderen in onze contreien en de kinderen die niet eens vrije tijd kennen in de rest van de wereld. Een boodschap die wel leek ingefluisterd door het Kinderrechtencommissariaat.

De diepe kloof tussen kinderen die in het Westen opgroeien en kinderen in arme landen vormde de rode draad door Danneels' betoog. "In onze streken is het kind koning", verklaarde Danneels in zijn homile in de Sint-Goedele en Sint-Michielskathedraal. "Het maakt de dromen van zijn ouders waar en schenkt onvergelijkbaar veel vreugde. Die kinderen komen niks tekort, worden overladen met cadeaus en rennen - of worden gereden - van de ene hobby naar de volgende sportwedstrijd. Kinderen moeten soms zoveel dingen tegelijk doen, van de balletschool naar de muziekacademie en tussendoor naar de sportclub. Dat maakt dat de woensdagmiddagen en zaterdagen bijna voller zitten dan een normale schooldag."

Woorden die merkwaardig die van kinderrechtencommissaris Ankie Vandekerckhove echoën. Zij breekt al jaren een lans voor 'het recht op spelen' en 'het recht op blauwe plekken' voor kinderen. Net zoals de kardinaal in de middernachtmis benadrukt Vandekerckhove dat kinderen er niet om vragen om met fluwelen handschoenen aangepakt te worden. "Kinderen mogen niet de rekening betalen voor de overbezorgdheid van hun ouders", meent Vandekerckhove. "Ouders willen soms te veel alle mogelijke risico's uit het leven van hun bloedjes bannen. Maar een kind moet op tijd en stond kunnen ravotten." In de homilie van Danneels klonk die boodschap zo: "Respect voor een kind betekent ook dat het niet overbeschermd wordt."

Daarna keek Danneels verder dan ons land en vroeg aandacht voor de kinderen die niet lijden onder vrijetijdsstress. "Het kan veel erger. Ontelbaar veel kinderen zijn voorbestemd voor een bedelbestaan. Maar hen zien we niet echt, zij komen enkel onze huiskamers binnen via de televisie. Deze kinderen hebben niets. Niets behalve honger, dorst, geweld en misbruik. Zij hebben geen drukbezette vrije dagen, want ze hebben niet eens school."

Dichter bij huis vroeg de kardinaal dan weer aandacht voor de erbarmelijke levensomstandigheden waarin kinderen in asielcentra moeten leven. "Zijn zij daar op hun plaats? Nee. De biotoop van een kind ligt elders." De woorden van de kardinaal vielen bij organisaties die de asielzoekers steunen, zoals Vluchtelingenwerk, niet in dovemansoren. "Iedereen die van ver of dicht met kinderen te maken heeft, roept op om kinderen niet achter tralies te zetten", zegt Pieter Degryse van Vluchtelingenwerk. "Iedereen kijkt nu naar Dewael. In de oranje-blauwe akkoorden én in de regeringsverklaring van Verhofstadt staat dat er alternatieven komen."

Ons land werd al verscheidene keren internationaal op de vingers getikt voor de opsluiting van minderjarigen maar Dewael wuift die terechtwijzingen telkens weg met de uitleg dat de alternatieven moeilijk om te zetten zijn in de realiteit. "Maar Patrick Dewael mag zich niet langer verschuilen, hij heeft een duidelijke opdracht gekregen uit de Vlaamse samenleving om alternatieven uit te denken voor de opgesloten kinderen", zegt ook Mieke Van Hecke, de 'chef' van het katholiek onderwijs die al enkele jaren op de barricades staat tegen de opsluiting van asielkinderen.

Verrassend genoeg sluit nu ook Dewael een andere behandeling van asielkinderen niet meer uit. In de volgende maanden gaat de interim-regering op zoek naar geld om een apart centrum voor de uitgewezen families met kinderen op te starten. "Trouwens, in de afgelopen jaren zijn er 57 opvoeders, psychologen en leerkrachten aan het werk gezet in de gesloten centra om het leven voor de kinderen zo aangenaam mogelijk te maken", verdedigt Dewael zijn 'oude' beleid. Too little, too late, reageert Vluchtelingenwerk, "want een opsluiting, al is het in een aangepast centrum, blijft een opsluiting".

Pieter Degryse van Vluchtelingenwerk:

Iedereen die met kinderen te maken heeft, vraagt om hen niet achter tralies te zetten