Mortier Gentse rector na schertsvertoning

Hoe zit de procedure in elkaar?

Het Vlaams Parlement maakte de stembusgang extra lastig. Politici eisen dat de rector of de vicerector een vrouw is, zodat de UGent vrouwvriendelijker wordt. Daardoor moest er gestemd worden op een man én een vrouw voor iedere functie. Ethicus Freddy Mortier (55) en medisch geneticus Anne De Paepe (57) werden verkozen voor het rectorschap. Maar slechts één van hen kan de leiding nemen, waardoor de raad van bestuur vandaag moet kiezen.

Mortier en De Paepe kwamen ook op voor het vicerectorschap, omdat ze zo meer kans maakten om samen te besturen. De Paepe werd eergisteren verkozen, maar doordat docenten en studenten vandaag geen tijd vrijmaakten om te stemmen voor Mortier werd hij niet voorgedragen.

Drie studentenvertegenwoordigers boycotten de verkiezing, exact het aantal dat nodig was om Mortier te nomineren voor het ambt van vicerector. "Wij protesteren tegen de procedure, want we zitten met een enorm democratisch deficit", zegt student en lid van de raad van bestuur Bert Debaecke. "Vroeger kozen de kiezers de (vice)rector, nu mogen we enkel nomineren en bepalen de bestuurders. Op deze manier grijpen we de macht terug."

Wie is nu rector?

Freddy Mortier. De Paepe kan vandaag door de raad van bestuur tot vicerector en rector gekroond worden, Mortier alleen tot rector. Een van de functies moet door De Paepe worden vervuld en dat is dus het vicerectorschap. Het enige alternatief is nieuwe verkiezingen uitschrijven. "Iets wat mij zeer onwaarschijnlijk lijkt", zegt huidig rector Paul Van Cauwenberge.

Mortier wacht met de champagne totdat hij morgenmiddag officieel rector is, maar is tevreden. "Dit is voor De Paepe geen nederlaag. Zij wordt normaal gesproken vicerector en ik rector. Dat gaan we ook adviseren aan de bestuurders en dat is de uitslag die we vooraf wilden."

Waarom is het een schertsvertoning?

Professoren en studenten kijken jaloers naar de KU Leuven. Daar wordt in een lange campagne volop gedebatteerd over wie de universiteit moet gaan leiden. Bovendien mogen alle docenten stemmen. Aan de UGent was er één debat en hebben slechts 590 van de 7.000 personeelsleden stemrecht. Zij konden geen enkele kandidaat rechtstreeks verkiezen, maar mochten hen alleen nomineren voor het (vice)rectorschap.

Dat zij geen directe invloed hadden, viel slecht bij veel docenten. Zo ging politicoloog Carl Devos bewust niet stemmen, omdat hij het "een beschamende procedure" vindt. Econoom Gert Peersman ging wel naar het stemhokje. "Toch voelde ik mij niet betrokken bij deze verkiezing. Wij kozen niet wie onze UGent mag leiden. Door een procedure die veel docenten verwerpen, is het een soap geworden."

Welke schade liep de UGent op?

In academische kringen heersten gisteren onbegrip en verbazing. Het Gentse systeem, uit politieke druk geboren, is dan ook nodeloos complex. Rector Paul Van Cauwenberge verdedigt zich en wijst met de vinger naar het Vlaams Parlement. "Het is een zware dag zonder uitkomst, maar ons kiesreglement is opgelegd door het Vlaams Parlement", zegt Van Cauwenberge cynisch. "En de parlementariërs, de verkozenen des volks, mogen we niets verwijten."

Desalniettemin straalt deze kolderieke verkiezing af op het imago van de UGent. Hoe is het mogelijk dat de op een na grootste universiteit zo'n stembusgang organiseert, vragen velen zich af. "Het is een smetje", zegt Mortier. "Ik wilde de bestuurders de keuze geven tussen De Paepe en mijzelf. Als rector ga ik er bij de politiek op aandringen om het decreet te wijzigen, zodat we weer echt democratische verkiezingen kunnen houden. Want ik had liever een andere procedure gehad, zodat ons imago geen schade hoefde te lijden."