Schrik voor de prik, ook in België

Haar jongste dochter van veertien maanden heeft nog geen enkele vaccinatie tegen kinderziektes gekregen. En als het aan Marjan* (35) en haar man Tim* (37) ligt, zal dat ook nooit gebeuren. "Mijn oudste dochter van vier is wel ingeënt, toen ze zes maanden was. Maar na het tweede vaccin kreeg ze het ene probleem na het andere. Oor- en darmontstekingen, altijd zonder koorts. Onze arts heeft haar er met een homeopathisch middel gelukkig weer bovenop kunnen helpen. Vervolgens zijn we ons gaan verdiepen in de mogelijke bijwerkingen van vaccins, zoals: een verzwakt immuunsysteem, allergieën, hersenontstekingen... er zijn zelfs verhalen over autisme. Daarna zijn we meteen met vaccinaties gestopt. Een bewuste, weldoordachte keuze. Niet inenten is goed voor de natuurlijke immuniteit van kinderen. Kinderziektes als mazelen doormaken, maakt een kind sterker."

De arts bij wie Marjan te rade ging is Kris Gaublomme, een huisarts die zich specialiseert in homeopathie. Hij is ook oprichter van de vzw Preventie Vaccinatieschade, die pleit voor vrijheid van vaccinatie. "Ik zeg mijn patiënten niet wat ze moeten doen, ik geef ze enkel informatie over risico's die worden doodgezwegen", zegt Gaublomme. "De gevaren van bepaalde kinderziektes worden opgeklopt om mensen bang te maken en vaccinaties op te dringen. Baby's met een vaccin tegen hepatitis B inspuiten vind ik persoonlijk indruisen tegen de eed van Hippocrates."

Deze week stierf een 17-jarig meisje uit de Nederlandse Bijbelgordel aan de complicaties van mazelen. Ze was uit geloofsoverwegingen niet ingeënt. Een herinnering dat kinderziektes in sommige gevallen nog altijd dodelijk kunnen zijn.

Marjan heeft het verhaal op televisie gehoord, maar het heeft haar niet op andere gedachten gebracht. "Niet inenten houdt misschien een risico in, maar het leven zit nu eenmaal vol risico's. En ik denk dat de nadelen van vaccinatie niet opwegen tegen dat kleine risico. Ik ken de achtergrond van dit Nederlands meisje ook niet: had ze al een verzwakte gezondheid?"

Twijfelt ze nooit dan, aan haar keuze? Ook niet als haar kinderen ziek worden? "Wij doen er als ouders alles aan om onze kinderen goed te verzorgen als ze ziek zijn. Ik heb ook de mazelen en de bof gehad. Dat was niet aangenaam, maar ik heb er geen trauma aan overgehouden. En waarom blijven er in België toch kinderen aan ziektes sterven als de vaccins zo goed beschermen? Misschien omdat de link met die vaccins gewoon niet wordt gemaakt? "

Koorts is goed

In België is 96,6 procent van de kinderen van twaalf maanden wel ingeënt tegen de mazelen; 92,5 procent krijgt ook een tweede dosis van het vaccin in het vijfde leerjaar. Toch waarschuwen artsen dat een kleine groep die niet laat inenten voorkomt dat kinderziektes uitgeroeid kunnen worden. Ouders laten hun kinderen niet inenten om verschillende redenen, zo leerde studente Jolinde Trips, die in 2011 haar scriptie maakte over het onderwerp. Uit angst voor bijwerkingen, omdat ze het zien als een ingrijpen in goddelijke voorzienigheid of omdat ze geloven dat vaccins deel uitmaken van een samenzwering om de bevolking te onderdrukken.

Daarnaast zijn er ouders die vaccins weigeren binnen de context van de antroposofie, gebaseerd op de ideeën van Rudolf Steiner. Zoals Hilde Van den Bossche, moeder van vier. "Mijn kinderen zijn, buiten het verplichte poliovaccin, nooit ingeënt", vertelt ze aan de telefoon. "Niet omdat de antroposofie per definitie tegen vaccins is, maar ouders gewoon zelf de keuze wil geven op basis van alle informatie."

Dat ze er door niet te vaccineren toe bijdraagt dat bepaalde kinderziektes niet uitgeroeid kunnen worden, vindt ze geen goed argument. "Die moeten helemaal niet uitgeroeid worden. Kinderziektes zijn een middel om kinderen te doen groeien, weerbaarder te maken. Ze zorgen voor een sprong in de ontwikkeling van het kind, en dat moet je niet remmen met koortswerende middelen. De natuurlijke gang van zaken mag je niet onderdrukken. Koorts kan een geneeskrachtig middel zijn. Mijn kinderen hebben alle vier alle kinderziektes doorgemaakt. Nadien zag je het resultaat, hadden ze plots een andere fase in de spraakontwikkeling bereikt. Toeval? Daarvoor gebeurde het te vaak en te opvallend."

Farmalobby

Komt nog bij dat Hilde haar twijfels heeft bij de samenstelling van vaccins. "Achter die vaccins gaat ook een hele farmalobby schuil, die vooral geld wil verdienen. En je vangt regelmatig verhalen op van dokters die van die lobby cadeautjes ontvangen."

Haar kinderen zijn intussen volwassen. Dat ze zelden ziek waren, ziet Hilde als een bevestiging van haar keuze. "Ik vind het jammer dat men zo kortzichtig reageert als je zegt dat je je kinderen niet vaccineert. Het wordt bijna als misdadig beschouwd. Alles wordt ook op één hoop gegooid: sommige mensen die uit religieuze redenen niet vaccineren willen ook geen bloedtransfusies of naar het ziekenhuis. Dat is totaal iets anders."

Al speelt er ook bij antroposofie iets spiritueel mee, geeft ze toe. "Dat de mens uit lichaam en ziel bestaat en ook zo gezien moet worden. Maar daar heb ik me te weinig in verdiept om mij over uit te spreken. Zelf kan ik alleszins wel begrip opbrengen voor ouders die hun kinderen wel vaccineren, zeker als die kinderen alle dagen naar de crèche gaan. Het hangt natuurlijk af van de omstandigheden."

* Marjan en Tim wilden niet met hun echte naam in de krant.

---

'Anno 2013 is dit onaanvaardbaar'

"Of ouders nu de wil van God als reden aanhalen om hun kind niet te vaccineren of een andere, het blijft spelen met vuur", zegt professor Pierre Van Damme van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (CEV). "Eén op de duizend gevallen van mazelen eindigt in een overlijden. Onaanvaardbaar anno 2013. Het kinderrecht op een goede verzorging staat nog altijd boven de overtuiging van de ouder. Als er een studie over bijwerkingen van vaccins opduikt, worden meteen tien onderzoeken uitgevoerd die dat weerleggen. Helaas blijft zo'n verhaal circuleren."

Van Damme is nu op een congres in Kopenhagen met een twintigtal andere vaccinatie-experts. "Omdat mazelen en rodehond nog steeds voor problemen zorgen, willen we de vaccinatiegraad nog bevorderen. In Nederland zijn er 2.000 gevallen van mazelen. Zoiets brengt niet alleen het land, maar een hele regio in gevaar.

"In België is de vaccinatiegraad goed, maar op bepaalde vlakken moet er zeker nog een tandje bij worden gestoken. Zolang er een groep mensen is die niet vaccineert, stellen we de mogelijkheid uit dat een ziekte als mazelen geëlimineerd kan worden. Op sommige scholen, zoals Steinerscholen waar de vaccinatiegraad maar 40 procent is in plaats van 95, is het gevaar ook groter. Als daar één geval opduikt, gaat de ziekte als een lopend vuurtje rond."