5 auteurs om naar uit te kijken

1 Ongrijpbare liefde

Alicja Gescinska, Een soort van liefde, Februari, De Bezige Bij.

In een mum van tijd heeft de uit Polen afkomstige filosofe Alicja Gescinska (°1981) zich ontpopt tot een van de voornaamste denkers van de Lage Landen. Dat gebeurde vooral via haar boek De verovering van de vrijheid (2011). Bij haar betoog voor 'positieve vrijheid' putte ze rijkelijk uit haar ervaringen als asielzoekster en haar familiale omstandigheden. Maar Gescinska maakte ook naam als opiniemaker en columniste, onder meer in de boekenbijlage van deze krant.

Nu waagt ze zich aan een debuutroman. Een soort van liefde vertelt het verhaal van vele soorten liefde: "van een moeilijke liefde tussen vader en dochter, en van een onverhoedse liefde tussen een oudere professor en een jonge studente". Na de dood van haar vader staat hoofdpersonage Elisabeth voor de taak zijn huis leeg te maken. Doordat ze nooit goed met haar vader kon opschieten, lijkt deze opdracht aanvankelijk een formaliteit. Maar wanneer Elisabeth een aan haar vader geadresseerde brief ontvangt, openen zich de geheime kamers van het verleden.

"Lichamelijk, geestelijk, hartstochtelijk of ingehouden, steeds is de liefde ongrijpbaar en ambivalent", aldus de aankondigingstekst. Gescinska - die momenteel in de Verenigde Staten doceert aan Amherst College - schrijft over twee vrouwen die elkaar nooit hebben gekend, maar die elkaars leven in een definitieve plooi legden.

Uitkijken?

Ja, omdat Gescinska al eerder toonde dat ze kan schrijven en een grote intellectuele gevoeligheid aan de dag legt.

2 In het barre oord van de werkelijkheid

Ilja Leonard Pfeijffer, Brieven uit Genua, 1 maart, De Arbeiderspers.

In zijn wervelende roman La Superba (2013) keerde Ilja Leonard Pfeijffer Genua compleet binnenstebuiten. Zijn autobiografische maskerade las als een ware liefdesverklaring aan de hoogmoedige stenen.

Nu kondigt Pfeijffer (°1968) "de natuurlijke tegenhanger" aan. Brieven uit Genua krijgt een ereplaats in de prestigieuze Privédomein-reeks, maar is - ondanks de setting - geen vervolg. De fictieve auteur uit La Superba heeft in de brieven plaatsgemaakt voor het gelijknamige personage in het barre, bange oord dat werkelijkheid heet. "Alle brieven zijn echt en voor zover mogelijk werkelijk verstuurd", wordt ons verzekerd. Pfeijffer reflecteert op zijn bestaan als schrijver, op zijn jeugd in Rijswijk en zijn studententijd in Leiden, en op de gebeurtenissen in de wereld - de asielzoekerskwestie houdt hem danig bezig, getuige zijn bundel Gelukzoekers.

Maar tijdens het schrijven van de brieven ontspint zich het verhaal van een grote liefde die alles op zijn kop zet. "Irritant scherpzinnig, pijnlijk grappig en hartverscheurend eerlijk": de uitgever haat alles uit de kast om dit boek aan te prijzen. In La Superba hield Pfeijffer veel ballen in de lucht en excelleerde hij in exuberante terzijdes. Is dat ook hier het geval?

Uitkijken?

Ja, omdat weinig Nederlandse auteurs erin slagen eruditie, speelsheid en vertelplezier zo gracieus in een bedding te laten vloeien als Ilja Leonard Pfeijffer.

3 Braziliaanse ondernemingsdrang

Annelies Beck, Toekomstkoorts, April, De Geus.

Kreukvrij en netjes gekapt: Terzake-anker Annelies Beck (°1973) heeft de gedegen uitstraling van een Huis van Vertrouwen. Tijdens haar lange staat van dienst belandde ze zelden in het middelpunt van een rel, wat niet elke presentator van een actualiteitsprogramma is vergund. Maar wie weet ligt haar grote liefde wel bij de literatuur? De dochter van voormalig Stichting Lezen-kopstuk Majo De Saedeleer kreeg de boekendrang met de paplepel ingegoten. Als interviewster van internationale auteurs wordt ze soms opgetrommeld door Passa Porta of Bozar. Dat ze zelf ook literaire ambities heeft, is minder bekend. Becks eerste roman Over het kanaal putte uit autobiografische humus en kreeg een behoorlijk warm onthaal. Het verhaal van haar grootvader die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Glasgow verbleef, inspireerde haar tot een iets te brave roman over Belgen in Schotland.

Binnen een paar maanden ligt de opvolger er: Toekomstkoorts. Daarin is Brazilië het beloofde land. In het onherbergzame oosten wordt daar door Belgische ondernemers een nieuwe kolonie en vleesfabriek Descalvados uit de grond gestampt. De Vlaming Felix "raakt er onder valse voorwendselen naartoe gelokt". Beck springt vervolgens honderd jaar later in de tijd, en voert een jonge architect-ingenieur op die het gebied verkent. Opnieuw een emigratieverhaal, over "ambitie, maakbaarheid en idealisme". Beck verpandde haar hart aan Brazilië nadat ze Braziliaanse studies gestudeerd had in Londen en een poosje in het land woonde. Toekomstkoorts speelt in op het feit dat de Olympische Spelen dit jaar hun tenten in Brazilië opslaan.

Uitkijken?

Annelies Beck houdt van historische fresco's en zorgvuldig gecomponeerde romans in een Britse traditie. Legt ze voldoende durf aan de dag in haar tweede roman?

4 Cocktail van levens en nationaliteiten

Heleen Debruyne, De plantrekkers, April, De Bezige Bij.

Met haar onverschrokken visie op vrouwelijke seks schudt Heleen Debruyne (°1988) sinds kort regelmatig de kussens op in de talkshow Van Gils en gasten. Het 'hoofd vrouwenzaken' lijkt gedreven door de ambitie om seksdiva Goedele Liekens tot een braaf didactisch miepje te degraderen. In Vuile lakens, haar podcast over 'seks en lichaam', sloopt ze de laatste taboes, van vrouwelijk ejaculaat tot menstruatiebloed.

Maar daar blijft het niet bij: Debruyne pronkte eerder al met haar literaire ambities. De Radio Klara-medewerkster werd ontdekt door haar deelname aan het Parijs-project van deBuren, waar ze een verhaal over 'meerminners' schreef. In april debuteert ze met De plantrekkers, een tragikomische roman die teruggrijpt naar haar West-Vlaamse roots en die zich afspeelt in Roeselare. Met op het omslag een tekening van Brecht Evens voert Debruyne in De plantrekkers een eenvoudige informaticus op die via zijn broer kennismaakt met de Russische diva Sofiya, haar uit Rusland meegekomen moeder en de uit Italië afkomstige Mariella. Zijn bestaan raakt op drift, in deze cocktail van levens en nationaliteiten, samengevloeid in een provinciestadje met een overschot aan verkeersdrempels. Wie liever oor heeft naar de seksbabbels van Debruyne kan zich ook in de handen wrijven: ook van Vuile lakens is een boek in de maak.

Uitkijken?

Heleen Debruyne is op vele fronten actief. Veelbelovende nieuwe stem die geen blad voor de mond neemt.

5 Literair moordmysterie

A.F.Th. Van der Heijden, Kwaadschiks, Maart, De Bezige Bij.

De productie van A.F.Th. van der Heijden ligt weer volop onder stoom. En daar kunnen we alleen maar blij over zijn. "Het schrijven van mijn requiemroman Tonio heeft inderdaad nieuwe krachten losgemaakt, wat ik niet verwacht had", zei Van der Heijden daarover onlangs in Humo. "Tonio is ons ontvallen en ik heb daar iets voor teruggekregen, namelijk de volstrekte overtuiging dat ik dit vak elke dag moet beoefenen. En dat lukt nu wonderwel al ruim vijf jaar."

Nadat hij ons dit najaar onverhoeds de historische roman De ochtendgave had geoffreerd (een sprankelend spionage- en liefdesverhaal over de Vrede van Nijmegen) ging hij aan het schuiven met de talloze projecten die op zijn stalen bureaus lagen te sudderen. Voor april is het de beurt aan Kwaadschiks, het fameuze zesde deel van de monumentale cyclus De tandeloze tijd. Reikhalzen is op zijn plaats, temeer omdat Van der Heijden opnieuw een van zijn beroemdste hoofdpersonages, de advocaat Ernest Quispel, opvoert. De roman zoomt in op de relatie tussen reclameman Nico Dorlas, een veertiger die hommeles heeft met zijn jongere vriendin Désirée, als gevolg van zijn aanhoudende drankconsumptie, handtastelijkheden en verlatingsangst. Als Désirée de benen neemt, stuurt hij erop aan dat zij mét hem ten onder gaat.

Dorlas ziet zijn universum in één dag verkruimelen en wordt bijgestaan door Quispel, twintig jaar grijzer en cynischer. "Kwaadschiks is een literair moordmysterie dat diep geworteld zit in de Amsterdamse actualiteit, maar met universele reikwijdte."

Uitkijken?

Ja, omdat Van der Heijden nooit ontgoochelt en inhoud en stijl op onnavolgbare wijze weet te koppelen. En bovendien was zijn cyclus De tandeloze tijd tot op heden al een tour de force.