Pussy Riot verklaart Poetin de oorlog

Op YouTube worden de filmpjes van Pussy Riot een hit. Overal in Moskou duiken de anonieme meiden in felgekleurde balaclava's en mini-jurkjes op om hun onvrede uit te schreeuwen. Een schildersstelling in een metrostation volstaat als podium om tussen de passage van twee treinstellen in de verbaasde pendelaars wakker te schudden met zware gitaarrifs en songteksten die oproepen tot nieuwe massaprotesten.

De voorbije weken speelden ze ook al op het dak van een tram, op de glazen koepel rond een nieuw Jaguarmodel, in een supermarkt en nabij een gevangenis waar betogers werden opgesloten. "Dood aan de gevangenis, vrijheid om te betogen", klonk het daar, terwijl ze ook brandblussers leegspoten, rookbommen ontstaken en kussens leegschudden.

Hun recentste actie op 21 januari was meteen de gedurfdste. Van de bittere koude die de patrouillerende agenten in hun wagens hield, maakten acht van hun leden gebruik om met gitaren en versterkers op een stenen platform op het Rode Plein te klimmen, waar ze headbangend premier Poetin de wacht aanzegden.

Tahrir in Moskou

Hun songteksten zouden door het onverbloemde taalgebruik op westerse cd-hoesjes een 'parental advisory' krijgen maar ze vertolken een diepgewortelde woede over het gebrek aan vrijheid voor jongeren in het hedendaagse Rusland. Ze trekken ook bewust parallellen met de Arabische Lente. Zinnen als "Tahrir op het Rode Plein" en "Egyptische lucht is goed voor de longen" zijn schering en inslag, maar de kernboodschap is "Riot! Riot!'.

Na hun actie op het Rode Plein werden ze opgepakt, maar na enkele uren werden ze met een boete wegens 'illegaal protest' vrijgelaten. Dat schrikt ze niet af. "We voeren bewust illegale acties uit", zeggen ze op YouTube. "Dit is een bezette stad, ingenomen door de autoriteiten, beperkt en begrensd. Burgers voelen zich niet thuis in hun stad. De overheid is een soort bezetter. Het is erg belangrijk dat we de stad stukje bij beetje weer van ze afnemen."

In het filmpje kondigen bandleden 'Kot' ('Kater') en 'Schumacher' aan dat de groep in aanloop naar de presidentsverkiezingen van 4 maart nog meer antiregeringsprotesten op het getouw zal zetten. Volgens 'Schumacher' zijn meer mensen in Rusland bereid tot radicalere actie dan de leiders van de oppositiebewegingen geloven.

Het collectief bestaat uit tien bandleden en ongeveer vijftien roadies - die hun baan erg letterlijk opnemen door bliksemsnel op openbare ruimtes het technisch materiaal aan te voeren en de optredens te filmen.

Abortus

De feministische punkband werd vorige zomer vanuit een hechte vriendengroep gevormd uit onvrede met toenmalige regeringsmaatregelen die de mogelijkheden tot legale abortus inperkten, maar nam een bredere politieke agenda aan toen premier Vladimir Poetin en president Dmitri Medvedev aankondigden dat ze na de verkiezingen in maart gewoon van plaats wilden wisselen.

"Dat was een vreemde beweging, niet politiek correct", zegt een bandlid op YouTube. "De wereld was verbaasd, maar de Russen ook. Helaas reageerden de Russen niet erg actief. We dachten dat de mensen naar het centrum zouden rennen en blijven tot Medvedev zich verontschuldigde of iets anders zou gebeuren. Niets gebeurde en toen besloten we te handelen."

De betogingen tegen Poetin en Medvedev zwellen sinds enkele weken wel aan. Vorige zaterdag demonstreerden enkele tienduizenden mensen in Moskou. Pussy Riot hoopt dat andere Russische guerrilla-artiesten zich bij hen zullen aansluiten.

"Voor veel muzikanten en artiesten was politiek tot voor kort een woord dat ze te min vonden voor hen. De politiek vonden ze obsceen", zeggen ze in het YouTube-filmpje. "Maar door de massaprotesten verandert de situatie een klein beetje. De mensen beginnen te begrijpen welke rol ze kunnen spelen in de politiek."