Controlestaat België maakt burgers monddood
Vervolging voor een vreedzame actie voedt een maatschappelijke desinteresse
233,86 euro. Dat is het bedrag waarvoor de sociaal-culturele beweging Vredesactie morgen door het ministerie van Defensie voor de rechtbank wordt gesleept (DM 4/2). Sterker nog: onze rechtstaat achtte het nodig om Vredesactie strafrechtelijk te vervolgen voor de correctionele rechtbank alsof ze een misdrijf hebben gepleegd. Donderdag 6 februari om 13.30 uur staat Vredesactie terecht voor een geweldloze actie die dateert van 14 november 2008. Een actie tegen het oorlogsavontuur in Afghanistan waar overigens heel veel Belgen niet warm voor liepen. Los van deze concrete aanleiding, waar gaat de aanklacht vijf jaar (!) na datum over? Officieel luidt de aanklacht het opzettelijk beschadigen van onroerende goederen. Meer bepaald beschadigen met eenvoudig afwasbaar theaterbloed. Juist ja, theaterbloed. U weet wel, van die verf die nog eenvoudiger afwasbaar is dan de kinderverf uit de kleren van de kinderen. De schade van 233,86 euro slaat op de schoonmaak ervan. Vreemd, want de activisten hadden hun eigen kuisgerief bij maar werden opgepakt nog voor ze konden opruimen.
Een scene uit een reünie-optreden van Monty Python? Had gekund, maar het is helaas de bittere ernst waarmee geëngageerde burgers, activisten en sociale bewegingen in deze samenleving steeds vaker geconfronteerd worden. Vredesactie loopt door de strafrechtelijke vervolging het risico op een zware geldboete en een mogelijk verbod op een aantal activiteiten tot zelfs het ontbinden van de organisatie. Met dit soort harde aanpak en een batterij aan juridische en politionele maatregelen wordt iedereen langzaam maar zeker in een strak gareel gehouden. En dan is de politiek verwonderd als uit het VRIND-onderzoek van de Vlaamse overheid blijkt dat 70 procent van de burgers het compleet nutteloos acht om te protesteren tegen wetgeving die als onrechtvaardig of onjuist wordt ervaren? Dergelijke gevallen voeden een algemene maatschappelijke desinteresse en je m'en foutisme bij burgers. Het veroorzaakt wantrouwen tegenover elkaar en - vooral - tegenover politici en politieke instellingen.
Sluipend gif
Wie denkt dat het hier gaat om een alleenstaand geval, hoeft er de trieste zaken van afgelopen maanden maar op na te slaan: het Antwerps kunsthuis Villanella dat een GAS-boete kreeg voor protest tegen GAS-boetes; een fietser die in de cel werd gestoken nadat hij een politiecombi op een fietspad fotografeerde of activisten die veroordeeld werden voor bendevorming. En dat is maar het topje van de ijsberg.
De problematiek gaat immers dieper. Bij elke ongeplande activiteit, toevallige ontmoeting of spontane actie komen al snel enkele politiecombi's of GAS-ambtenaren ter plaatse die mensen bestoken met vragen: wie bent u? Wat doet u hier? Hebt u een toelating? Wie blank, verbaal sterk en niet snel geïntimideerd is, zal misschien nog kunnen sussen. Wie er wat anders dan de zogenaamde norm uitziet of minder geluk heeft, vliegt onherroepelijk op de bon of mag de combi instappen. Een vleugje humor of een beetje 'hart'? Vergeet het maar. Zeg nu zelf, in wat voor harde samenleving leven wij?
Dit sluipende gif brengt langzaam maar zeker grondrechten als de vrijheid op meningsuiting in gevaar. Bovendien bedreigt onze controlerende en repressief optredende overheid de creativiteit, het buiten de lijntjes kleuren en het maatschappelijk engagement van mensen. Die creativiteit, waar een tikkeltje ongehoorzaamheid deel van uitmaakt, zal evenwel broodnodig zijn om de uitdagingen van morgen aan te pakken en mag dus niét geremd worden. De politici die het beste met samenleving en democratie voorhebben, organiseren aldus best hun eigen oppositie, niet alleen in de politiek, maar ook in het maatschappelijk weefsel.
Politici van hier spreken in Oekraïne graag de onderdrukte oppositie toe. Politici van hier vinden het allemaal schandalig als activisten van Greenpeace door de Russische president Poetin worden vastgehouden. Heren en dames politici en gezagsdragers, wij gaven u in België ooit het geweldsmonopolie in handen. Mogen wij u vragen dat monopolie niet te misbruiken? En te kiezen voor een aanpak waar hart boven hard gaat?
Danny Jacobs, directeur BBL - Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen en voorzitter 'de Verenigde Verenigingen'; Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV; Frans Schotte, algemeen voorzitter Gezinsbond; Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV; Frederic Vanhauwaert, algemeen coördinator Netwerk tegen Armoede; Bogdan Vanden Berghe, algemeen directeur 11.11.11; Leen Pollentier, namens de partnerverenigingen van de Socialistische Mutualiteiten (S-Plus, VFG, VIVA-SVV, Joetz, S-Sport, Recreas); Naima Charkaoui, directeur Minderhedenforum; Patrick Develtere, voorzitter ACW; Dirk Verbist, directeur FOV - Federatie sociaal-cultureel werk; Lander Piccart, voorzitter Vlaamse Jeugdraad.