Reacties op brexit-uitstel: van "de EU kan voort" over "deelname aan de verkiezingen is gek" tot "trick or treat"

Europees president Donald Tusk wilde de Britten nog langer uitstel geven, de Franse president Emmanuel Macron wilde een véél korter uitstel omdat de Britten het Europees beleid zouden kunnen blokkeren als ze langer lid blijven. Macron stemde uiteindelijk toch in met een uitstel van 6 maanden, omdat de Britse premier Theresa May dan meer tijd heeft om haar brexit-akkoord goedgekeurd te krijgen door het Britse parlement.

"Voor mij is dit een goede oplossing", besluit Macron. Belangrijk voor hem is dat May eindelijk is gaan praten met de oppositie. "Voor het eerst in decennia in het Britse politieke systeem." Na afloop verdedigde Macron ook 31 oktober als een harde deadline. "Dan treedt er nieuwe Europese Commissie aan en begint een nieuwe cyclus in de EU."

Belgisch premier Charles Michel is gerust dat de Britten de werking van de Europese Unie niet kunnen blokkeren als ze langer lid blijven. "In onze ogen is het belangrijk om de waarborg te hebben dat de Britten de verlenging van hun lidmaatschap niet gebruiken om een vorm van druk te oefenen tegen een normale werking van de Europese instellingen. Er zijn nu voldoende garanties dat dat niet kan", zegt Michel.

Gevolg van de nieuwe brexit-afspraak is dat er in het Verenigd Koninkrijk verkiezingen moeten worden georganiseerd voor het Europees Parlement. "Dat vind ik ook gek", geeft de Nederlandse premier Mark Rutte toe. "De Britten zijn juridisch verplicht om als lid van de EU de verkiezingen te organiseren. Zo niet, eindigt automatisch hun lidmaatschap." Die verkiezingen mét de Britten betekent dat er voor Nederland slechts 26 zetels te verdelen zijn. "Als de Britten wel waren vertrokken uit de EU, zou Nederland er drie zetels bij krijgen", schrijft NOS.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel toonde zich tevreden en sprak van intensief maar goed overleg, dat opnieuw de eenheid van de EU getoond heeft. Merkel zat voorafgaand aan de Europese top samen met collega Macron om een gezamenlijke inzet af te stemmen.

Europees president Donald Tusk benadrukt dat de Britten intussen moeten blijven samenwerken als volwaardig lid van de Europese Unie. En hij heeft één duidelijke boodschap: "Voor mijn Britse vrienden: alsjeblieft, verspil deze extra tijd niet." De Britse premier Theresa May zelf blijft erbij dat ze zo snel mogelijk uit de EU wil stappen, van zodra het Britse Parlement haar akkoord heeft goedgekeurd. Ze hoopt dat dat nog lukt vóór de Europese verkiezingen van eind mei.

Amerikaanse president Donald Trump heeft de top in Brussel (en het resultaat) ook gevolgd en vindt het "jammer dat de EU zo streng is voor de Britten en de brexit". Trump stelt dat "de EU een wrede handelspartner is voor de VS, maar dat dat zal veranderen".   

De Britse krant The Independent slaagde erin - ondanks het nachtelijke uur van de nieuwe brexit-uitstel - zijn voorpagina aan te passen. Waar gaan de Britten naartoe? (uit de EU, red.) "Nergens naartoe", staat op de cover in het groot. Journalist Jon Stone merkt op dat May weken geleden een uitstel wilde tot 30 juni, en zeker niet langer. Nu is dat na zes uur onderhandelen 31 oktober geworden.

BBC speelt handig in op de datum van 31 oktober, Halloween meer bepaald. "Trick or treat" (snoep of je leven, red.), luidt het.  "Een pauze van die omvang kan juist meer uitstel veroorzaken, omdat het tempo vervaagt", vermoedt politiek analist Laura Kuenssberg die een verkiezing met nieuwe premier vóór de zomer, of een referendum, niet uitsluit.