De missionaris maakt plaats voor een para
Negen jaar na de première van de succesvoorstelling Missie komen schrijver David Van Reybrouck, regisseur Raven Ruëll en acteur Bruno Vanden Broecke met Para, waarin een para terugkijkt op een missie in Somalië.
Ze hebben er in alle stilte aan gewerkt - "los van verwachtingen en mensen die al ticketjes kopen" - maar het trio achter het uiterst succesvolle Missie heeft een nieuwe voorstelling klaar, die in december in première gaat in de KVS in Brussel, waar het ook voor Missie begon. "Er wordt nadruk op gelegd dat het zo lang geleden is", zegt acteur Bruno Vanden Broecke daarover, "maar het stuk is blijven leven: ik heb het vorige week nog gespeeld. En het contact tussen ons is nog even fris als toen."
Na de pij van Père André, een missionaris in Belgisch Congo, meet Vanden Broecke zich nu het uniform aan van een paracommando die begin jaren 90 in Somalië gelegerd was, voor de humanitaire missie Restore Hope. Een vergeten missie in het Belgische geheugen, op de schokkende beelden van militairen die de lokale bevolking 'roosteren' of als toilet gebruiken, na.
Auteur David Van Reybrouck baseerde zich op een reeks interviews met paracommando's die er toen bij waren, om daaruit de centrale figuur van Para te destilleren. "We gaan er geen heilige van maken", vertelt de auteur. "Integendeel. Maar er bestaan over para's maar twee denkbeelden: het zijn helden, of het zijn schurken. Dat is niet zo. We proberen begrip op te brengen voor hun perspectief, ook al staan ze op het eerste gezicht ver van ons af. In mijn werk wil ik mensen aan het woord laten, die anders niet aan het woord zouden komen."
Geschreven uit noodzaak
Opvallend: net als Missie is Para een monoloog, die de feiten vanuit één enkel standpunt vertelt. De plaatselijke bevolking - in Missie de Congolezen, in Para de Somaliërs - komen niet aan het woord. "Je denkt daar natuurlijk over na, maar een voorstelling die alle standpunt probeert samen te brengen, is niet altijd de meest interessante", vindt Ruëll. "Dit is het verhaal van een heel jonge militair: ik denk dat het minder sterk zou zijn, als we alle andere stemmen ook aan het woord laten."
De formule is dus dezelfde gebleven, maar Para is meer dan een poging om het succes van Missie over te doen. "We hebben eigenlijk lang gewacht", merkt Ruëll op. "We hadden een jaar na Missie al een nieuwe voorstelling kunnen maken. Maar als ik nu de tekst lees, merk ik dat David dit weer uit noodzaak schreef. We maken dit echt niet om een succesformule te herhalen."