Neen, het gaat niet (alleen) om de truitjeswissel

Het begon met Dyab Abou Jahjah. Bij de start van het WK zei hij in zijn column voor De Standaard "duizendmaal sorry" tegen de "ladies". Wij, mannen, zo schreef hij, zijn een maand lang niet beschikbaar wegens het verplicht bekijken van drie voetbalmatchen per dag. Hij bedankte de ladies die mee willen kijken "voor de geste, echt lief", maar vroeg hen dat vooral in stilte te doen: "Focus op de momenten waarop er van shirt gewisseld wordt, bijvoorbeeld."

Dat in Noorwegen vrouwelijke voetbalcommentatoren het WK verslaan, was wereldnieuws. In eigen land mocht afgelopen weekend voor het eerst een vrouw naar de studio van Karl Vannieuwkerke komen. Als tafelgast, welteverstaan. Vrouwelijke supporters zijn er genoeg. Het meest aantrekkelijke exemplaar krijgt vaak een opvallend plekje in het decor.

Ruth Joos, die ene vrouw die als analist bij Sporza welkom is, moest zich daarna in een dubbelgesprek met Jan Mulder in De Standaard nog maar eens verantwoorden voor de vrouwelijke interesse voor voetbal.

Het zullen de knappe snoetjes zijn zeker, zei de interviewer, of is het omdat de Duivels zo sympathiek overkomen? Joos dacht van niet. "Er is geen gen waardoor een vrouw minder van voetbal zou begrijpen dan een man", klonk het gedecideerd.

Voetbal is eigenlijk een heel eenvoudig spel, vindt tv-maakster en voetbalfan Elke Neuville. "Buitenspel, zo moeilijk is dat niet. En wie op het einde de meeste goals heeft gemaakt, heeft gewonnen. Simpel."

Een WK is het perfecte instapmoment, zegt ze. "Daar hoef je bijvoorbeeld de transfermarkt niet voor te volgen."

Voor de sfeer

Ze noemt zichzelf een succes-supporter, die graag inhaakt op gloriemomenten. Op het moment dat u dit leest, is ze in Brazilië aan het bekomen van de wedstrijd België-Rusland.

Dat de vrouwelijke aandacht voor het WK uitzonderlijk zou zijn of het resultaat van een vakkundig aangezwengelde hype, vindt ze onzin.

"Ik heb het WK gevolgd van zover mijn geheugen reikt. Van Mexico '86 kan ik mij alleen mijn WK-sleutelhanger herinneren. Alle andere kampioenschappen heb ik op de voet gevolgd. Nooit was ik de enige vrouw voor de tv. Ik heb ook een abonnement op club OH Leuven en daar zie ik toch veel vrouwen in de tribunes zitten."

Het is mogelijk niet toevallig dat Neuville fan is van het WK en OH Leuven, twee voetbalfenomenen die bekendstaan om de uitgelaten ambiance en de positieve ingesteldheid van de supporters.

Uit een enquête van zo'n vijfduizend supporters door de KU Leuven blijkt dat vrouwen naar het stadion komen (of er wegblijven) omwille van de sfeer. Mannen komen voor het spel.

Sportprof Jeroen Scheerder (KU Leuven) situeert de opkomst van vrouwen in het voetbal al in de jaren negentig. In 1991 wordt het eerste WK voor vrouwenvoetbal georganiseerd. In de film Bend it like Beckham (2002) draven knappe jonge meisjes op die graag voetballen.

Lesbiennes

Ook supporter Tille Maes heeft zo ongeveer elke match van dit WK gezien. De zeldzame keren dat ze in slaap valt tijdens het kijken, leest ze er achteraf de samenvatting op na. Ze voetbalt zelf en zegt dat ze het beeld van de vrouwelijke supporter de afgelopen jaren drastisch heeft zien veranderen.

"Ik heb van kleins af aan op straat gevoetbald met de jongens, maar ik mocht pas op mijn vijftiende bij een club. Toen heeft een bevriende voetbaltrainer mijn ouders ervan kunnen overtuigen dat het ook een sport voor meisjes was.

"Het gebeurt nog hoor, dat mensen vreemd opkijken als ze horen dat ik moeder van drie ben. Voetbalfans zijn lesbiennes, zie je ze denken."

Meer vrouwen in het voetbal betekent overigens niet minder testosteron in de tribune, vindt Maes. "Vroeger daagden rivaliserende supporters elkaar uit. Nu proberen de haantjes elkaar te overtreffen om indruk te maken op de vrouwen in het stadion."