Rust- of ziekenhuis mag euthanasie niet weigeren
Een rusthuis in Diest had in 2011 niet het recht om de euthanasie van een terminaal zieke bewoonster te weigeren. Volgens de rechtbank in Leuven mocht het woonzorgcentrum Sint-Augustinus geen gewetensbezwaren inroepen.
De 74-jarige Mariette Buntjens uit Laakdal was in 2011 terminaal ziek door uitgezaaide longkanker. Ze verbleef in rusthuis Sint-Augustinus in Diest en had euthanasie aangevraagd. Aan alle wettelijke voorschriften was voldaan. Maar toen huisarts Stefan Vankrunkelsven zijn patiënte wilde helpen met de levensbeëindiging, bleek dat plots niet mogelijk in het rusthuis. De directie liet per mail weten dat niet aan de wettelijke voorschriften was voldaan. Mariette Buntjens werd naar huis gebracht, waar de euthanasie dan werd uitgevoerd.
Haar kinderen spanden een rechtszaak in tegen de overkoepelende vzw Sint-Annendael Grauwzusters. Euthanasie wordt vaker geweigerd in rust- en ziekenhuizen, maar het was de eerste keer dat nabestaanden naar een rechtbank stapten.
Gewetensbezwaren
Volgens advocate Sylvie Tack had het rusthuis niet het recht om tussen te komen in de afspraak tussen de patiënte en haar huisarts. De burgerlijke rechtbank in Leuven volgde dat standpunt en veroordeelde de instelling gisteren. Ze moet een morele schadevergoeding van 6.000 euro betalen aan de drie kinderen Marc, Nadine en Margot. "Het rusthuis had niet het recht om de euthanasie te weigeren op basis van gewetensbezwaren", klinkt het in het vonnis. De drie rechters formuleerden ook hun bedenkingen bij de manier waarop de directie de euthanasie afwees. "Ze stelde dat niet aan de voorwaarden was voldaan. Maar in dat schrijven werd niet gezegd welke voorwaarden dan precies niet vervuld waren."
Belangrijk in het vonnis is dat nu klaar en duidelijk wordt gezegd dat het rusthuis de euthanasie niet mocht weigeren op basis van gewetensbezwaren. Dat is immers een zwarte vlek in de wet. Morele belemmeringen kunnen ingeroepen worden door individuele artsen, maar in de wetgeving is niet duidelijk omschreven of dat ook geldt voor zorginstellingen. Voor het eerst heeft een rechtbank in ons land daar een duidelijk standpunt over ingenomen. "Dit is heel belangrijke jurisprudentie", reageert professor palliatieve geneeskunde Wim Distelmans (VUB). "De rechtbank zegt dat het recht om te weigeren zich beperkt tot natuurlijke personen. Het is een fundamenteel belangrijke uitspraak. Jammer genoeg weigeren rust- en ziekenhuizen wel vaker om mee te werken. Met deze uitspraak kunnen de zaken wellicht wat gemakkelijker verlopen in de toekomst."
De vzw Sint-Annendael Grauwzusters was niet aanwezig tijdens het vonnis. Advocaat Ann Dierickx kwam uren later wel met een opvallende reactie aandraven. "Het rusthuis ontkent euthanasie geweigerd te hebben." Het rusthuis heeft nog niet beslist om beroep aan te tekenen.