Facebook is kneusje in messengerland

"Berichten zijn verplaatst. Installeer Messenger om je nieuwe berichten te zien." Die droge en vooral vervelende melding kregen gebruikers van de mobiele Facebook-app de afgelopen weken te zien. Wie de nieuwe app niet installeerde, zou via zijn smartphone helemaal geen privéberichten kunnen sturen naar zijn vrienden.

Facebook Messenger prijkt sindsdien bovenaan de lijst van populaire gratis apps in de appstore, maar wordt met een waardering van twee sterren niet echt warm onthaald. Wat bezielt Facebook om zijn gebruikers een nieuwe app op te leggen om elkaar persoonlijke berichten te sturen? Een bijzonder uitgekiende strategie, zo blijkt.

De sociaalnetwerksite begon al in 2011 met zijn Messenger-app, maar moest al die jaren lijdzaam toekijken hoe berichtendiensten als Apples iMessage en Whatsapp het voortouw namen als vervanger van de traditionele sms. De apps laten gebruikers flink geld besparen door via mobiel internet bijna onbeperkt gratis foto's, berichten en video's naar elkaar te laten sturen. Ze zagen er even even snel gebruikers bijkomen als inkomsten van mobiele operatoren afnamen. De sms leek instant passé.

"Ook al zijn de sociale berichtendiensten er al sinds 2011, pas volgend jaar worden ze een speler om rekening mee te houden", verwacht telecomanalist Neha Dharia van het internationale adviesbureau Ovum. "De sterke en stabiele stijging in gebruikersaantal van de laatste jaren, bewijst dat de mobiele diensten zullen meegaan op lange termijn. Ze zullen mee-evolueren met consumenten naar volwaardige mobiele socialemediaplatformen."

Blauwtje bij Snapchat

Facebook hinkt duidelijk achterop in het spel tussen de berichtendiensten. De sociaalnetwerksite mag wereldwijd dan wel een miljard gebruikers hebben, dat wil niet zeggen dat Facebook hen ook de hele dag door mag lastigvallen. Whatsapp, dat in oktober 350 miljoen actieve gebruikers had, gedraagt zich meer als een sms-alternatief onder vrienden, en dringt zich minder op als vervelende chatbox.

Ook Snapchat, de dienst waarmee je foto's of video's naar elkaar stuurt die maximaal tien seconden op het scherm blijven, zorgt voor moordende concurrentie. De app verwerkt dagelijks meer foto's dan het sociale netwerk zelf. Facebooks miljard gebruikers delen dagelijks zo'n 350 miljoen foto's, Instagram draagt daar een kleine 55 miljoen aan bij. Snapchatgebruikers sturen dagelijks meer dan 400 miljoen foto's naar elkaar. Dat het de 22-jarige Snapchat-oprichter Evan Spiegel menens is, bleek toen Facebook-CEO Mark Zuckerberg zijn app wou overkopen voor een monsterbedrag van drie miljard dollar. Het toont de wanhoop van Zuck, die zijn cheque mocht laten zitten en iets anders moest verzinnen.

Dat blijkt een totale heroriëntering van zijn berichtenapp te zijn. Sinds de laatste update van Facebook Messenger zet de dienst zich meer in de markt als een totaaloplossing voor communicatie, die los van Facebook werkt. "Je wil ook de mogelijkheid hebben om elkaar te contacteren, zonder vrienden van elkaar te zijn", legt productmanager Peter Martinazzi uit. "Hun telefoonnummer is de beste manier om in elkaars inbox te geraken." En dus laat de nieuwe Messenger toe om rechtstreeks berichten te sturen naar gebruikers die je nog niet hebt toegevoegd op Facebook, maar wel in het adressenboek van je telefoon staan. Fijntjes gekopieerd van Whatsapp.

Buiten Facebook gluren

Er valt best wat poen te rapen met berichtenapps. Toch wil Facebook vooral dat zijn gebruikers aan de Messenger gaan om te weten met wie je het meeste persoonlijk contact zoekt, ook buiten zijn site. Op basis van die gegevens kan het een nog beter nieuwsoverzicht samenstellen en - dat kon je al raden - veel relevantere advertenties tonen. De gebruiker deelt zijn persoonlijke informatie dus weer als pasmunt voor het gebruik van de dienst.