'Ik ben bevrijd van de spoken in mijn hoofd'

Ze zwaait heftig vanachter de kinderwagen die ze flink stappend voortduwt. Angela Schijf is meer dan een kwartier te laat op de afspraak en daar kan de actrice niet tegen. "Het zweet staat op mijn snor", zegt ze na zich uitgebreid te hebben verontschuldigd. Het Nederlands dat Schijf spreekt, is Vervlaamst. De Nederlandse woont al jaren in Antwerpen en dat hoor je bijvoorbeeld als ze tussendoor even een telefoongesprek voert. 'Allez', voegt ze aan een van haar antwoorden toe.

Het tussenin-taaltje is de prijs die Schijf betaalt voor de rust die ze hier vindt. Sinds ze op haar vijftiende doorbrak in de Nederlandse serie Goede Tijden Slecht Tijden is ze wereldberoemd bij onze noorderburen. "Dat zorgde al voor heel wat chaos in mijn hoofd, maar het opende ook mijn ogen voor de mogelijkheid om professionele actrice te worden", zegt ze. Voorheen worstelde Schijf zich nog door schoolvakken als natuur- en scheikunde in de hoop tropenarts te worden.

Of ze er ooit spijt van heeft dat het nooit zover kwam? "Nee, spijt is een vrij zinloze emotie." Bovendien heeft Schijf weinig te klagen. Ze stak bijvoorbeeld nog maar net de grens over of ze kreeg al les van acteur Jan Decleir. Drie weken lang namen ze samen het werk van Vondel, Tsjechov en Shakespeare door. "Ik bewonderde Jan zo dat ik hem gewoon belde. 'Dag meneer Decleir, u kent me niet, ik ben Angela. Zou ik les van u mogen krijgen?' Hij vond het charmant. Het was een van de meest dierbare dingen die ik ooit deed."

Schijf wrijft met haar duim over de rug van haar dochter Zus. Enkele weken nadat ze voor de derde keer moeder werd, speelt Schijf een heel andere rol dan die waarin televisiekijkend Vlaanderen en Nederland haar ondertussen gewend is: die van rechercheur Eva van Dongen in Flikken Maastricht. De serie is in Nederland een heus kijkcijferkanon, al toont ze de wereld niet altijd van zijn fraaiste kant.

Maakt Flikken Maastricht u bang van hoe het met de wereld is gesteld?

"Flikken Maastricht niet, de nieuwsberichten wel. Ja, de wereld is niet mooi. Wat wij doen in Flikken Maastricht helpt me misschien net te relativeren, omdat het allemaal niet echt is. Maar zulke dingen gebeuren, en veel erger ook. Dat is niet fijn."

Toch zette u drie kinderen op aarde?

"Het is volgens mij juist heel belangrijk om goede mensen op de wereld zetten. Mensen die het geheel iets mooier kunnen maken, al is het maar in hun eigen kring."

Dat is wat alle ouders zich wijsmaken.

"Tja, je weet het niet, hé. We proberen onze kinderen nu positief en met een goede inborst op te voeden om een beetje tegengewicht te bieden aan alle ellende. Ze mogen dan wel iets minder ongeduldig zijn dan ik (lacht). Maar we zien ook veel andere kenmerken van de mama én van de papa (acteur Tom Van Landuyt, SJS)."

Zou u hen dan ook van jongsaf een acteurscarrière aanraden?

"Ik zou ze er niet te veel in stimuleren. Soms krijg ik brieven van jongeren die zo snel mogelijk bekend willen worden en me vragen hoe ze dat moeten doen. Maar beroemd zijn is geen vak. Mij is het overkomen. Ik was eerst bekend en durfde mezelf pas ver na mijn twintigste een actrice noemen. Het was bovendien veel om beroemd te zijn als puberende scholier. De onzekerheden en kwetsbaarheden waar je tijdens die jaren heel gevoelig voor bent, kwamen bij mij dubbel binnen omdat iedereen me aandacht gaf. Gek genoeg, want je zou denken dat zoiets je weerbaarder en zekerder maakt. Dat was mij bij totaal niet het geval. Ik heb er daarom lang over gedaan om mijn evenwicht terug te vinden. Ach, het heeft me gemaakt tot wie ik nu ben en dat is oké. Ik kan ondertussen heel goed tegen een stootje en ik weet heel goed wat ik wil."

Wat wilt u dan?

"Dit. (wijst naar de kinderwagen) Het gezin moet kunnen reilen en zeilen. Ik geniet ervan een paar maanden thuis te zijn, maar als ik straks terug aan het werk ga, moeten we met z'n allen in werkmodus. Dan moet ik weer zorgen dat er genoeg eten voor mijn kuikens in de vriezer zit. Dan schakel ik ook de hulptroepen in. Mijn moeder en een vriendin van haar gaan mee naar de set omdat ik ook Zus meeneem. Ik leg nu al vast hoe het allemaal moet lopen."

Hebt u dan geen culturele dromen?

"Natuurlijk zie ik anderen in rollen die ik zelf graag had gespeeld, maar ik probeer elke rol die ik speel als een droomrol te ervaren. Ik heb dus geen lijstje waar op staat dat ik nog eens Ophelia wil zijn in Hamlet. Toen we laatst een jong acteurskoppel op bezoek hadden, zag ik mezelf van zoveel jaren geleden wel weer even zitten. Een negentienjarig meisje dat net begint. Op dat moment ligt de weg nog zo immens open en kan je alles. Dat wordt anders als je ouder wordt en je voor en door je kinderen ergens wortels hebt."

Dankt u wat u hebt aan uw mooie snoet?

"Die snoet zit er, of die nu mooi is of niet. Als je acteert, kan het trouwens ook wel tegen je werken dat je er zo of zo uitziet. Ik ben niet bezig met mijn uiterlijk."

Zeker?

"Ja en neen. Ik ben ook maar een vrouw en ik smeer heel wat euro's op mijn gezicht. Ik ben bijvoorbeeld ook heel streng als er foto's van mij worden gemaakt, want die blijven jarenlang rondcirkelen. In het verleden deed ik fotosessies waarbij nota bene de producent van het project zei dat ik nog maar een knoopje moest opendoen. Jeetje, waar was ik mee bezig, denk ik als ik dat nu terugzie. Ik voelde me er toen ook niet prettig bij, maar ik was niet mans genoeg om dat te zeggen. In zulke dingen heb ik nu helemaal geen zin meer, dus doe ik ze niet langer. Maar zodra de camera draait ben ik helemaal niet ijdel."

Dus liet u zich in de film Ik ook van jou maar begraven in vuilnis?

"Die film werd geregisseerd door Ruud van Hemert, een hele hevige man en een fervent aanhanger van method acting. Alles moet echt, echt, echt. Het was ook een hele heftige film, over een meisje met borderline. Omdat ze vindt dat ze niet meer waard is dan vuilnis, begraaft ze zich inderdaad in het vuil. Er waren proppen vuilnis gemaakt voor die scène, maar die vond de regisseur niet goed genoeg. Hij ging bij een hotel om de hoek eigenhandig drie grote vuilniszakken met hotelvuil halen. Kippenbouten, zakdoeken met snot, weet ik veel wat. Dat strooide hij over me uit. Het was de mooiste scène van de film. Hij kreeg gelijk."

Kan u goed tegen de kritiek van zo'n regisseur?

"Als ik merk dat het is om me te helpen, kan ik er heel goed tegen. Mijn man is nogal kritisch en dat vind ik heel prettig. Waar ik minder goed tegen kan, is dat er nu bijvoorbeeld nare opmerkingen komen over de namen van mijn kinderen (Mensje, Bloem en Zus, SJS). Dat vind ik dommigheid en daar houd ik niet van. Tja, mensen hebben altijd wel iets te klagen."

Tijdens het regelen van dit interview leek het nochtans alsof u de touwtjes graag zelf strak in handen hebt.

"Ik ben inderdaad wel een controlefreak die alles in de hand wil houden."

Hoe uit zich dat? Wordt u een diva op de set?

"Dat moet je aan mijn collega's vragen, maar ik denk dat ze je zullen zeggen dat het allesbehalve zo is. Ik hou van de set en van iedereen die er werkt. De controlefreak in mij zie je bijvoorbeeld eerder als je mijn scripts bekijkt. Die worden voorafgegaan door vijf pagina's met wat ik mijn eigen breakdown noem: Per scène de locatie, mijn motivatie, een korte synopsis. Als ik daar dingen in doorstreep, gebruik ik daar een lineaal voor. Ik moet alles echt in de gaten houden, verschrikkelijk is dat."

Bent u dan actrice om soms aan uw eigen identiteit te ontsnappen?

"Dat is wel zo, ja. Op het schoolplein van mijn kinderen denk ik soms: had ik toch niet beter wat langer nagedacht over wat ik aandeed? Zulke dingen vallen helemaal weg als je speelt. Niet omdat ik het leven zo ellendig vind, wel omdat ik me in het acteren maar op één ding hoef te concentreren. Dan denk ik even niet meer aan de lijstjes van wat ik nog allemaal moet doen. In mijn werk heb ik maar één focus, daarom zou ik nooit zonder kunnen."

Nemen de personages het dan soms ook in het echte leven over?

"Je kruipt niet in de huid van een ander, zoals sommigen het zeggen. Je laat de ander toe onder jouw huid. Ik merk dus wel dat je elkaar een beetje verwordt als je lang hetzelfde personage speelt. Eva van Dongen wilde ik van bij het begin van Flikken Maastricht heel strak vormgeven. Ik wilde dat ze een strak lijf had, minimalistisch was in haar bewegingen, uniformachtige kledij droeg. Ik merk dat ik daardoor ook zelf wat meer staccato leef. Toen ik vorig jaar in een stuk een heel frivole vrouw speelde, ging ik me net vaker sexy kleden. Ik kan zo'n project na de uren nooit echt in een doos stoppen."

Neemt u moeilijke scènes, zoals die waarin u werd verkracht, dan ook mee naar huis?

"Ik krijg geen trauma van de heftige dingen die ik speel. Ik speelde al een paar keer iets dat me ook in het echte leven al overkwam, dat kan ik goed scheiden."

Bent u bang dat uw midlifecrisis dan ook eerder volgt dan bij anderen?

"Dan hebben we dat ook gehad (lacht). Over een midlifecrisis dacht ik nog niet na, maar het valt me wel op dat ik altijd zoveel haast heb. Ik hoop maar dat het leven niet te snel voorbij is. De dood kan ons allemaal treffen en helaas zijn er in mijn omgeving voorbeelden te over. Ik verloor heel wat mensen op jonge leeftijd."

Veranderde dat de manier waarop u naar het leven kijkt?

"Ik ken de waarde van het leven en er zijn momenten waarop ik heel erg op mezelf word teruggeworpen. Dan besef ik hoe broos en breekbaar het allemaal is. Iedereen heeft zulke buien, je mag daar niet te lang in blijven hangen. Je moet onthouden dat er twee raadgevers zijn in het leven: angst en liefde. Het was de liefdedie me het meeste beslissingen deed nemen. Ik ben daarom ook helemaal niet jaloers op anderen. Wat ik om me heen zie, dat alles altijd meer en beter moet, daar ben ik niet mee bezig."

Het lijkt alsof u er niet mee bezig hoeft te zijn omdat het voor u automatisch meer en beter wordt.

"Gek genoeg is dat niet zo. Ik heb niet het gevoel dat ik op het punt ben waarop ik er zeker van kan zijn dat ik de komende twintig jaar werk heb. Mijn agenda is bijvoorbeeld leeg vanaf november. En de voorstelling Lievelingsvrouw, die Tom en ik samen maakten, moesten we terugtrekken omdat we ze niet voldoende verkocht kregen en het productioneel niet meer mogelijk was. Maar het is wel de bedoeling meer zelf te schrijven. Eigen werk kan toch als een buffer dienen. We willen ook gewoon het risico nemen om te kijken of het lukt. Ik zou het wel leuk vinden om zelf te kiezen wat ik speel en dat kan alleen als je de voorstelling zelf maakt.

"Als het lijkt dat het toch altijd maar meer en beter wordt voor mij is het omdat ik zelf meer rust heb. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het ouder worden. Daardoor raak je bevrijd van sommige spoken in je hoofd die eigenlijk niet nodig bleken te zijn, maar die je lang vasthielden."