Niet zo onafhankelijk rapporteur?

Vorige week bracht MR-politicus Alain Destexhe een verslag uit als onafhankelijk rapporteur voor de Raad van Europa over de democratie in Azerbeidzjan. Nochtans blijkt ondertussen dat hij samen met Stef Goris een vzw had die betaald werd door het regime in Azerbeidzjan. Dat roept vragen op over belangenconflicten. "Dit zal Destexhe moeten uitleggen bij de Raad."

In 2010 richtten MR-politicus Alain Destexhe en voormalig Open Vld- en LDD-politicus Stef Goris de Belgische vzw European Academy for Elections Observation op. In ons land bleef de organisatie onder de radar, maar de Azerbeidzjaanse pers kent haar maar al te goed. De afgelopen zeven jaar citeerde ze regelmatig de positieve bevindingen van de vzw over de verkiezingen in het land.

In tegenstelling tot de kritiek van officiële organisaties zoals de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa), zag de Belgische vzw van Goris en Destexhe nooit graten in het verloop van de kiesdag. Bij gevolg schreef de pers in Azerbeidjan dat de "Europese observatoren tevreden waren met het verloop van de parlementsverkiezingen" in het land.

Na een internationaal onderzoek naar verdachte geldstromen uit Azerbeidzjan ontdekte de krant De Tijd dat de vzw voor het observeren van de verkiezingen middelen kreeg van het regime in Azerbeidzjan. Dat verliep via een Duitse politicus, Eduard Lintner, die tussen 2012 en 2014 meer dan 670.000 euro kreeg om te lobbyen voor Azerbeidzjan.

Lobbywerk

Het was met geld van de Duitse lobbyorganisatie dat ook de missies zijn betaald van de Belgische vzw naar Azerbeidzjan. Het zou daarbij niet gaan om rechtstreekse betalingen, maar om vluchten, hotel- en restaurantkosten.

"Het is algemeen geweten bij de Raad van Europa dat Goris lobbywerk voor Azerbeidzjan verrichtte", stelt Rik Daems (Open Vld), die de Belgische delegatie leidt bij de Raad van Europa. "Als een soort ambassadeur voor dat land. Maar ik wist niet van die vzw."

Goris en Destexhe hebben de organisatie opgericht in 2010. Eerst was ze gevestigd op het thuisadres van Destexhe, later op diens kantoor in Brussel, maar sinds vorig jaar op het thuisadres van Goris in Tienen. Hij is nu nog de enige bestuurder, samen met zijn vrouw.

Sinds 2012 zit Goris niet meer in de politiek, maar Alain Destexhe wel. De MR-politicus zetelt bijvoorbeeld in de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa. Binnen die Parlementaire Vergadering bracht een comité voor mensenrechten vorige week nog een rapport uit over Azerbeidzjan. Rapporteur: Alain Destexhe.

Onafhankelijke rapporteur

Het is een kritisch rapport dat zich negatief uitlaat over onder andere "het toenemende aantal schendingen van mensenrechten in Azerbeidjan". Dat Destexhe het geschreven heeft, kan dus bewijzen dat hij in alle onafhankelijkheid te werk gaat. Even goed kan het hem kwalijk genomen worden dat hij als rapporteur optreedt, terwijl hij tot 2015 actief was bij een lobbygroep voor Azerbeidzjan. Bij zijn aanstelling heeft hij moeten verklaren dat er geen belangenconflict was.

"Hij zal zich hier zeker voor moeten verantwoorden bij de eerstvolgende vergadering van dat comité", zegt Rik Daems.

Alain Destexhe stelt dat hij geen weet had van geld in de vzw uit Azerbeidzjan. "Ik was op geen enkele manier betrokken bij het beheer van de ngo, want ik had volledig vertrouwen in Stef Goris. Ik heb de vzw mee opgericht omdat hij een vriend en ex-collega was."

Zijn partij MR wil Destexhe horen in haar verzoenings- en arbitrageraad. Het is niet de eerste keer dat hij in opspraak komt in de partij. Nadat hij dit voorjaar op bezoek ging bij Syrisch president Bashar al-Assad heeft de lokale afdeling van MR in Elsene zijn lokale mandaten afgenomen. Destexhe staat binnen de partij ook bekend om zijn scherpe standpunten over islam en jeugdcriminaliteit.